کارت ملی حیات وحش؛ از سمندر لرستانی تا درنای سیبری
ارسال کننده : دیانا تبریزی
الان دو روز است که کارت ملی‌هایشان در فضای مجازی می‌چرخد با پس زمینه آبی و عکس‌هایی که از دو طرف کشیده شده‌اند، درست مثل کارت ملی رسمی، کارت ملی سمندر لرستانی، گوزن زرد ایرانی، یوز آسیایی، پلنگ ایرانی و …
فعالان حوزه محیط زیست و حیات وحش به مناسبت روز جهانی حیات وحش این پروژه را در فضای مجازی آغاز کرده‌اند. تصویر کارت ملی حیوانات حیات وحش ایران را در اینستاگرام و فیس بوک به اشتراک می‌گذارند تا سطح دانش و آگاهی مردم را نسبت به حیات وحش بالا ببرند. کارت ملی حیواناتی که به اشتراک گذاشته می‌شود، شماره ملی و نام خانوادگی و نام پدر و حتی تاریخ تولد دارد. حمیدرضا میرزاده روزنامه‌نگار و فعال حوزه محیط زیست ایده این پروژه را مطرح کرده است: «اين ايده چند وقت پيش به ذهنم رسيده بود. با همكارانم داشتيم درباره شناساندن حيات وحش به جامعه صحبت مي كرديم که یکباره این فکر در ذهنم جرقه زد. به اين فكر مي كردم كه آدم ها براي شناساندن خودشان، كارت شناسايي دارند، ايده با مزه اي ميشود كه حيوانات هم کارت شناسایی داشته باشند. از طرف دیگر، چيزي كه برایم مهم‌تر بود، اين بود كه به جامعه يادآوري شود كه گونه هاي حيات وحش هم يک جورهايي هموطن ما هستند.»
شماره‌های کارت ملی حیوانات انتخاب شده اما حمیدرضا مطمئن است که این شماره‌ها با شماره کارت ملی هیچ انسانی یکسان نیست: «شماره شناسنامه‌ها كه اعداد اتفاقي هستند. شماره ملي هم همينطور و مطمئنا چنين شماره ملي وجود ندارد. چون شماره ملي از يک الگوريتم خاص تبعيت مي‌كند. من این الگوریتم را می‌دانستم و شماره اي انتخاب كردم كه شماره ملي هيچ انسانی نيست.»
تاریخ تولد حیوانات هم جالب است، مثلا تاریخ تولد سمندر لرستانی هفدهم تیرماه نود و چهار است و تاریخ تولد پلنگ ایرانی هجدهم اردیبهشت ماه نود و یک: « تاريخ تولدها با توجه به زمان زادآوري آن حیوان و طول عمرش انتخاب شده است. مثلا يوزپلنگ ها معمولا فروردين و ارديبهشت به دنيا مي‌آیند. طول عمرشان هم معمولا بين ٨ تا ١١ ساله است. به خاطر همين سال تولدش را گذاشتیم ٨٩، اما سمندر دو تا سه سال عمر مي كند و سال تولدش شده ٩٣.»
در همین دو روز گذشته کاربرانی که کارت ملی حیوانات را دیده‌اند، درباره تاریخ تولد، شناسه ملی و حتی نام خانوادگی حیوانات سوال کرده‌اند: « چيزي كه خيلي مهم است، این است که مردم فكر مي‌كنند پسوندهايي که پشت اسم حيوانات می‌آید، سليقه اي انتخاب مي كنند. در حالیکه اينطور نيست، يوزپلنگي كه در ايران زندگي مي كند در متون علمي به نام يوزپلنگ آسيايي ثبت شده يا مثلا پلنگي كه در ايران است، به نام پلنگ ايراني ثبت شده است.»
او و دیگر دوستانش که کارت‌های ملی را به اشتراک گذاشته‌اند با حوصله به کاربرانی که سوال دارند، پاسخ می‌دهند و سعی می‌کنند اطلاعات عموم را درباره حیات وحش افزایش دهند: «تمام گونه هايي كه شناسايي مي‌شوند يک اسم علمي مي‌گيرند كه در همه جاي دنيا ثابت است. اين اسم به زبان قديم مردم واتيكان است كه زبان مرده است، مثلا پلنگ ميشود panthera pardus اين اسم گونه است. اما يک تقسيم بندي ديگر “زيرگونه” است كه حيوانات يك گونه را بر اساس تفاوت‌هاي ژنتيكي تفكيك مي كند. همه پلنگ‌هايي كه در ايران، چين و هند و روسيه هستن، پلنگند اما يكسان نيستند. اينجا زيرگونه مطرح ميشود. معمولا اسم اولين جايي كه حيوان ديده شده و شناسايي شده، روی زیرگونه حیوان می‌گذارند. مثلا پلنگ ايراني مي شود panthera pardus saxicolor»
یک وقت‌هایی هم همین اسامی اتفاقات جالبی را رقم می‌زنند: « مثلا شير توي ايران منقرض شده، ولي چون آن زيرگونه شير اولين بار توي ايران ديده شده، اسمش را شير ايراني گذاشته‌اند. الان از آن زیرگونه حدود ٥٠٠ تا توي هند باقی مانده اما اسمشان شير ايراني است. نکته جالب‌تر این که گاهی بعضی مسئولان در استان‌های مختلف هم نسبت به زیرگونه‌هایی که اسم استان خودشان را دارند، تعصب دارند. در صورتي كه تعصب دردي از ما دوا نمي كند وقتي حیوانی درحال از دست رفتن برای همیشه است.»
به گفته حمید کارت ملی حیوانات فقط یک بازی اینترنتی دوستانه به مناسبت سوم مارس یعنی روز جهانی حیات وحش، بوده و می‌گوید: «من فقط کارت ملی‌ها را درست کردم و برای دوستان و همکارانم فرستادم و از آن‌ها خواستم که در صفحاتشان در فضای مجازی به اشتراک بگذارند تا شاید دیدن این عکس‌ها آگاهی چند نفر را هم بالا ببرد
آخرین دیدگاهها