کنگره‌ی نجات دریاچه ارومیه و انتظارات عملی از آنشاید بتوان دریاچه ارومیه و گزارشات پیرامون آن را مهم‌ترین بحث زیست‌محیطی در چند سال اخیر تلقی کرد که اکنون دولت تدبیر و امید حسن روحانی را وادار به برگزاری نخستین کنگره‌ی بین‌المللی تخصصی علوم زمین با محوریت آن کرده باشد.
در این روزها تیتر “دریاچه‌ی ارومیه از دست می‌رود” به واقعیت بسیار نزدیک است و امر تأمل‌برانگیز در این نهفته که تصویرسازی نهادهای دولتی از وضعیت دریاچه نوعی فریبکاری دارد که بحث احیای دریاچه را پیچیده و غیرممکن جلوه می‌دهد.
کنگره‌ی چهار روزه‌ی نجات دریاچه‌ی ارومیه در حال برگزاری می‌باشد.
از روز گذشته دانشگاه ارومیه میزبان حضور بیش از ١٥ متخصص و صاحب‌نظر از سراسر جهان درباره نجات عملیاتی بزرگ‌ترین و مهم‌ترین عامل تنظیم‌کننده‌ی اقلیمی در شمال غرب ایران است.
نخستین کنگره بین‌المللی علوم زمین با نگرش نجات دریاچه‌ی ارومیه با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی و محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت آغاز بکار نمود.
محورهای کنفرانس بین‌المللی نجات دریاچه ارومیه بررسی عوامل از جمله اثرات تغییر اقلیم، اثرات کشاورزی، سدسازی، مصرف در صنعت، مصرف شهری و استفاده بی‌رویه از آب‌های سطحی و زیرزمینی در خشک شدن دریاچه ارومیه است.
به گفته‌ی دبیر علمی این کنگره، درياچه اروميه با توجه به چند سال اخير دربدترين وضعيت ممكن قرار دارد كه اگر خروجی کنگره بین‌المللی تخصصی علوم زمین و نجات دریاچه ارومیه عملیاتی نشود، به جرات می‌توان گفت كه دیگر امیدی برای نجات دریاچه ارومیه وجود ندارد.
دکتر ناصر آق در گفتگو با رسانه‌ها، مرحله‌بندی و فازبندی احيای درياچه و كاستن نمک را راهکار زمین‌شناسی عنوان کرد و اظهار داشت: “طرح انتقال حوزه به حوزه به دليل زمان بر بودن و امكان تبخير آب عملياتی نمی‌باشد و مشكل اصلی ما تبخير است”.
طبق تحقیات صورت گرفته، سالانه دو میلیارد مترمکعب آب در کشاورزی حوزه‌ی آبریز دریاچه به هدر می‌رود که بهمراه هزاران حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در اطراف آن از مهم‌ترین علل خشک‌شدن دریاچه ارومیه محسوب می‌شوند.
مشکل دریاچه‌ی ارومیه، نهادها و شخصیت‌های بین‌المللی را نیز به خود مشغول کرده است.
دی‌ماه امسال، گری لوئیس به نمایندگی از سازمان ملل در بازدید از دریاچه‌ی ارومیه اعلام کرد: “باید هرچه زودتر دولت و نهادهای مرتبط برای نجات این دریاچه اقدام نمایند”.
وی در این رابطه، مستقیماً از سازمان محیط‌زیست ایران انتقاد کرد.
همچنین اوایل آذرماه ٩٢، همایش بین‌المللی نجات دریاچه ارومیه در برلین برگزار گردید که در آن تأکید شده بود که حادثه‌ای که در دریاچه ارومیه اتفاق افتاده چیزی نیست که بارها تجربه شده باشد و نمونه‌آن فقط در دریاچه آرال و دریاچه‌ای در آمریکا اتفاق افتاده است.
دویچه‌وله در گزارشی از این همایش و به نقل از راضیه لاک، پژوهشگر علوم زمین‌شناسی اعلام کرد: “یونسکو دریاچه ارومیه را به عنوان بیوسفر جهانی می‌شناسد و متخصصین نقاط مختلف دنیا و ایرانی‌گردهم آمدند تا یک راه حلی برای نجات دریاچه ارومیه پیشنهاد بکنند. ما بایداز کوچک‌ترین امکان از اقصی نقاط جهان و همچنین از “ان جی یو”های مردم‌نهاد و کمپانی‌ها کمک بگیریم”.
ترسیم وضعیت کلی دریاچه
براساس آخرین آمارها حدود ۸۵ درصد دریاچه ارومیه از دست رفته و ۱۵ درصد باقیمانده عمدتا در ناحیه شمالی دریاچه ارومیه متمرکز شده است که بخش جنوبی دریاچه ارومیه تقریبا خشک و مقدار بسیار کمی آب در بخش جنوبی باقیمانده است.
شوری آب دریاچه در زمان‌های مختلف بین زیر ١٠٠ گرم در لیتر تا ١٨٠ گرم در لیتر بود ولی در حال حاضر شوری آب به بیش از ٤٠٠ تا ٤٤٠ گرم در لیتر و به حالت فوق اشباع رسیده است.
ابراز مواضع مربوط به احیای دریاچه
مسعود باقرزاده کریمی معاون دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست: هیچ آبی را نمی‌توان به دریاچه‌ی ارومیه انتقال داد، چون بین راه تمام می‌شود.
شهبانو امانی مشاور سازمان محیط زیست: متاسفانه بیشتر نگاه‌ها برای احیای دریاچه‌ی ارومیه قومی و ملیتی شده و در این کشور هر کاری که می‌خواهند انجام نشود انگ سیاسی به آن می‌زنند.
دکتر مهدی میرزایی، فوق دکترای مهندسی آب: همانطور که ٤٠ سال زمان، صرف از بین رفتن دریاچه ارومیه شده، باید ٤٠ سال هم صرف آباد کردن آن شود. یعنی نباید چندان از دولت یازدهم انتظار داشت، یکی دو ساله، شق القمر کند و دریاچه خشک را پر آب سازد.
دکتر صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی: کاش صداوسیما دریاچه‌ی ارومیه را متعلق به آمریکا می‌دانست!
آخرین دیدگاه‌ها