تحقیقات شش ساله محققان پیرامون دریاچه مهارلو/ افزایش آلاینده های مهارلو با تبخیر تالاب

فرستنده:فاطمه تابع بردبار

شیراز – خبرگزاری مهر: تحقیقات شش ساله محققان دانشگاه شیراز بر روی تالاب مهارلو درنزدیکی شیراز نشان می دهد که میزان آلاینده ها تا قبل از ورود به تالاب در حد مجاز است اما با ورود به دریاچه و شروع تبخیر آب ، غلظت عناصر آلاینده بالا می رود.
به گزارش خبرنگار مهر، دریاچه مهارلو در 15 کیلومتری شیراز واقع شده و با وسعتی حدود 600 کیلومتر مربع پناهگاهی برای حیات وحش و پرندگان محسوب می شود. مهمترین زیستمندان این تالاب را می توان پرنده هایی نظیر فلامینگو، مرغابی، آنقوت و… دانست.

طی مدت اخیر با خشکسالیهای پیاپی ، چشمه هایی که آب تالاب را تامین می کردند خشک شده و از آن به بعد فقط فاضلاب شیراز تنها منبع تامین کننده آب مهارلو شناخته می شد.

در این خصوص محققان دانشگاه شیراز طی مدت اخیر تحقیقات خود را پیرامون وضعیت آلایندگی آب این تالاب آغاز کردند.

عضو هیئت علمي دانشگاه شيراز در خصوص آلاینده های دریاچه مهارلو به خبرنگار مهر گفت: حدود پنج الی شش سال قبل با مطرح شدن موضوعاتی در خصوص خاکهای سمی و آلاینده های دریاچه مهارلو شش نفر از دانشجویان فوق لیسانس و یک دانشجوی دکترای علوم زمین در دانشگاه شیراز تحقیقات خود را در این خصوص آغاز کردند.

عزت الله رئیسی در خصوص نتایج این تحقیقات بیان کرد: تحقیقات نشان داد که مواد آلی که از سمت رودخانه کنار راهدار وارد دریاچه می شود آلوده است اما میزان آن در حد مجاز است.

وی با بیان اینکه مواد تیره و فلزات سنگین که از طریق رودخانه وارد دریاچه می شوند در حد مجاز است، ادامه داد: متاسفانه وقتی این مواد وارد دریاچه می شوند به دلیل اینکه تبخیر دریاچه زیاد است غلظت آن از حد مجاز بیشتر می شود.

عضو هیئت علمي دانشگاه شيراز بیان کرد: در این راستا ارتفاع قسمت اعظمی از مهارلو به 30 سانتی متر می رسد اما این میزان آب کمتر از 30 الی 40 روز تبخیر می شود از این رو با تبخیر صورت گرفته غلظت عناصر آلاینده بالا می رود.

وی ادامه داد: با تحقیقات صورت گرفته مشخص شد که میزان آرسنیک با تبخیر آب 35 برابر حد مجاز افزایش می یابد.

رئیسی گفت: علاوه بر این با تحقیقات صورت گرفته فقط دو مورد آلاینده سرب در دریاچه مهارلو دیده شد که این امر نیز ناشی از تبخیر بالا در دریاچه و عدم ورود آب است.

عضو هیئت علمي دانشگاه شيراز به گذشته دریاچه مهارلو اشاره کرد و ادامه داد: در گذشته با وجود اینکه تبخیر در مهارلو بالا بود اما آبهای زیرزمینی و چشمه ها نیز در تابستان به سمت دریاچه می رفته و مقدار قابل توجهی آب در آن جمع می شد اما در حال حاضر اینگونه نیست.

وی با بیان اینکه ورود آب به دریاچه در گذشته باعث می شد که میزان آلاینده ها به حد خطرناک نمی رسید، بیان کرد: متاسفانه چهار چشمه اطراف دریاچه از جمله چشمه برم دلک، برم جعفرخانی و… که از چشمه های مهم دریاچه بوده و آب آن وارد مهارلو می شد به طور کامل خشک شده اند که این امر در افزایش میزان آلاینده ها تاثیرگذار بوده است.

پرفسور رئیسی گفت: متاسفانه طی چند سال گذشته با پمپاژ آب از این چشمه ها به سمت زمینهای کشاورزی و یا حوضچه های پرورش ماهی این چشمه ها به طور کامل خشک شدند که این امر باعث بروز مشکلاتی برای دریاچه شد.

وی با اشاره به اینکه این اطلاعات با شش سال کار تحقیقاتی به دست آمده ، تاکید کرد: عدم وجود منبع آب تابستانه برای ورود به دریاچه منجر شد که میزان آلاینده ها در مهارلو افزایش یابد.

عضو هیئت علمي دانشگاه شيراز با تاکید بر اینکه آبهای تابستانی دریاچه با پمپهای اطراف آن کاملا خشک شده، اظهار داشت: با توجه به کم آب شدن دریاچه و اندازه گیری رسوبات مشخص شده که فلزات سنگین و آلاینده هایی در مهارلو وجود دارد که در فصل تابستان با وزش باد این مواد از بستر دریاچه بلند و در مزارع اطراف فرود می آید.

رئیسی با بیان اینکه تحقیقاتی در این رابطه نیز انجام خواهد شد، افزود: در این راستا باید تحقیقات گسترده ای را انجام داد و به زودی در این خصوص کارهای تحقیقاتی انجام خواهد شد.

وی بیان کرد: تنها راه برون رفت دریاچه مهارلو از این مشکل چاره اندیشی پیرامون بررسی راهکارهایی برای ورود آب در فصل تابستان به مهارلو است.

یک کارشناس حوزه محیط زیست نیز با اشاره به ورود پسماندهای بیمارستانی به دریاچه مهارلو گفت: در حال حاضر دریاچه مهارلو مقداری آب دارد که این آب هم مربوط به فاضلابهای شهری است که از رودخانه خشک به سمت دریاچه هدایت می شود و این فاضلابها هم مملو از آلاینده های شیمیایی و پایدار است که هم زیستگاه دریاچه تهدید می کند و هم آلایندگی نمک را به دنبال دارد.

علمدار علمداری ادامه داد: در حال حاضر تعدادی از بیمارستانهای شیراز به دستگاه تصفیه مجهز است اما ممکن است که پسماندهای برخی از این بیمارستانها که به شبکه متصل نیست وارد دریاچه شود و خطراتی را به همراه داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه فاضلابهای صنعتی به مراتب خطرناک تر از فاضلابهای بیمارستانی است، اظهار داشت: فاضلابهای بیمارستانی یا در طبیعت پخش می شوند و یا در طبیعت به وسیله موجودات دیگر از بین می روند اما فاضلابهای صنعتی و فلزات سنگین از آلاینده های پایدار بوده که به این راحتی تجزیه نمی شوند و خطرناک هستند.

علمداری گفت: به طور طبیعی با کم آب یا خشک شدن دریاچه، مهارلو عقب نشینی کرده و رسوبات در معرض آفتاب قرار گرفته و به ریزگرد تبدیل می شوند و می توانند خسارتهای زیادی را به دنبال داشته باشند.

وی با تاکید بر لزوم درجه بندی ورودی آلاینده ها به دریاچه مهارلو اظهار داشت: به طور حتم با خشک شدن دریاچه و عقب نشینی آن رسوبات فاضلابهایی که وارد دریاچه می شوند می توانند مشکلاتی را در حوزه های مختلف از جمله سلامت به همراه داشته باشند و باید در این رابطه تدابیری اتخاذ شود.