گزارش آماری نقض حقوق محیط زیست، اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱
مینا آقابیگی، سلمان یزدان پناه
آگاهی بیشتر:
این گزارشات آماری از میان بیش از ۲۴۵خبر که در طول ماه اردیبهشت ۱۴۰۱ تهیه شده است.
این گزارشات از سایت کمیته دفاع از محیط زیست تهیه شده است که از رسانه‌های داخلی و خارجی مانند هرانا، ایلنا، ایرنا، دیده‌بان، ایسنا، مهر، خبربان، قطره، تسنیم، یورونیوز، انصاف و پایگاه خبری محیط زیست و حیات وحش جمع‌آوری گردیده است.
آمار فوق از گزارشات رسانه‌های داخلی و خارجی مورد تأیید دولت جمهوری اسلامی ایران جمع‌آوری شده و عملاً نمی‌تواند بیش از ۲۵ تا ۳۰ در صد واقعیت‌های جامعه باشد.
همکارانی که در گردآوری این موارد خبری نقض حفاظت محیط زیست در اردیبهشت‌ماه همکاری کردند، خانم‌ها و آقایان: سلمان یزدان‌پناه، مینا آقابیگی، ایرانداخت کیا، علیرضا جهان‌بین، رزا جهان‌بین، ساناز تنهایی قلی بیگلو، اکبرقبادی چقاکبودی، علی احمدی‌ملک، حمیدرضا امینی، علی برومند و احسان حیاک، اکبرمحمدی ، نادیا مشرف، کاوه قزلباش، ندا فروغی ، مجید رئوفی، رسول بلغار، فرشته خیام الحسینی ،علیرضا بنی هاشم، می‌باشند. اطلاعات بیشتر در لینک زیر قابل مشاهده است:
https://mohitzist.bashariyat.org
شرح اخبار:
آلودگی هوا
- آلودگی هوا جان ۴۴۰۰ نفر را در سال می‌گیرد. / افزایش ۴ برابری پسماندهای عفونی: ایرنا(۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱)- معاون فنی مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: سالانه چهار هزار و ۴۰۰ نفر بر اثر آلودگی هوا در کشور فوت می‌کنند. بر اساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، میانگین غلظت ذرات معلق در تهران، اهواز، مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، ایلام، سنندج، یاسوج، همدان، خرم آباد، اراک، کرج و کرمانشاه، ۶ برابر بالاتر از میانگین سازمان جهانی بهداشت است. بر اساس آخرین نتایج مطالعات کشوری در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۱ درصد از روزهای سال، شاخص کیفیت هوا (صفر تا ۵۰) در محدوده هوای خوب (پاک) (رنگ سبز)، ۳۵.۶۲ درصد از روزهای سال شاخص کیفیت هوا (۵۱ تا ۱۰۰) در محدوده هوای قابل قبول (رنگ زرد)، ۸.۱۰درصد از روزهای سال شاخص کیفیت هوا (۱۰۱ تا ۱۵۰) در محدوده هوای ناسالم برای گروه‌های حساس (رنگ نارنجی) قرار داشت. در شهر تهران به طور میانگین مرگ سه‌هزار و ۷۵۱ نفر منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۳۹۹ بوده و نتایج نشان می دهد که به طور میانگین مرگ منتسب به ذرات معلق در کشور در سال ۱۳۹۹ برابر با ۵۱.۷ درصد بوده و این موضوع در شهرهایی مانند اهواز، زابل، خرم آباد، اصفهان و دزفول که با پدیده گرد و غبار درگیر هستند بالاتر از میانگین کشوری است. نتایج نشان می دهد که به طور میانگین مرگ به علت بیماری های مزمن انسداد ریوی منتسب به ذرات معلق در کشور ۱۹.۱۱ درصد بوده که این موضوع در شهرهایی مانند اهواز، زابل، خرم آباد، اصفهان بالاتر از میانگین کشوری است. سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۹ تخمین زده که آلودگی هوای آزاد و داخلی در مناطق شهری و روستایی سالیانه منجر به بیش از هفت میلیون مرگ زودرس در سال می شود، به طور میانگین حدود ۵۴ درصد از مرگ های زودرس مربوط به آلودگی هوا در فضای باز به دلیل بیماری ایست قلبی و سکته مغزی است. هفت درصد از مرگ و میر ناشی از سرطان ریه و ۱۹ درصد از مرگ و میر به علت بیماری مزمن انسدادی ریوی است. محسن فرهادی در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت ایرنا افزود: بسیاری از افرادی که بر اثر تاثیرات مزمن آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند دچار بیمارهای قلبی و عروقی تنفسی و ریوی هستند. وی اظهار داشت: با توجه به شرایط فعلی کشور که با مسایل آلودگی هوا و گرد و غبار همراه است، آلاینده های زیست محیطی ممکن است باعث مرگ آنی افراد نشود ولی از عمر مفید آنها کاسته می شود. فرهادی تصریح کرد: البته آلاینده های محیطی متعدد مانند هوای آلوده و گرد و غبار ارتباط نزدیکی با تغییرات اقلیمی و آب و هوایی در دنیا دارد که در کشور ما نیز اتفاق می افتد و این حوادث بسیاری از استانها را درگیر کرده و در آینده ای نزدیک اثرات سویی بر سلامت افراد می گذارد.
- هوای استان بوشهر در وضعیت خطرناک: فرهاد قلی پور در گفتگو با خبرنگار مهر(۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱) اظهار داشت: وضعیت هوای استان بوشهر بر اساس غلظت آلودگی در هوا تا ساعت ۱۲ ظهر سه شنبه نشان می دهد که میزان غلظت ریزگردها در دیلم دو هزار و ۳۲۱ میکرو گرم بر متر مکعب و خطرناک، گناوه سه هزار و ۳۳۹ میکرو گرم بر متر مکعب و خطرناک، بوشهر یک هزار و ۹۱۷ میکروگرم بر متر مکعب و خطرناک است. مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر افزود: همچنین میزان این آلودگی های در برازجان دو هزارو ۷۳۸ میکرو گرم بر متر مکعب و خطرناک، کنگان ۷۹۷ میکرو گرم بر متر مکعب و خطرناک و درعسلویه ۹۹ میکروگرم بر مترمکعب و قابل قبول است به گزارش خبرنگار مهر، با توجه به غلظت شدید گرد و خاک در هوا ادارت، مدارس و دستگاه های مختلف در بیشتر شهرهای استان بوشهر امروز سه شنبه تعطیل اعلام شدند.
- دید افقی ناشی از گرد و غبار در قصرشیرین ۲۰۰متر است: به گزارش خبرگزاری ایرنا(۲۷اردیبهشت ۱۴۰۱)- رییس اداره هواشناسی قصرشیرین گفت: ورود ریزگردها از روز گذشته به آسمان قصرشیرین و شدت گرد و غبار باعث کاهش دید افقی این شهرستان مرزی طی امروز سه شنبه به میزان ۲۰۰متر شد. امیرپرویز نجفی روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: دید افقی ناشی از ورود گرد و غبار هم اکنون در شهرستان مرزی قصرشیرین ۹هزار و ۸۰۰متر از حد استاندارد یک هوای سالم (۱۰هزار متر) کمتر است. نجفی ادامه داد: از ابتدای امسال تاکنون قصرشیرین ۳۴روز درگیر غبار بوده که شامل ۱۸ روز در فروردین و ۱۶روز در اردیبهشت ماه است، همچنین پارسال در مجموع این شهرستان ۷۵روز غبارآلود بود که این پدیده تهدیدی برای سلامت مردم و محیط زیست است. استان کرمانشاه در چند سال گذشته با معضل ریزگردها و آلودگی هوا درگیر بوده و این وضعیت به ویژه مردم شهرستان‌های قصرشیرین، سرپل‌ذهاب و گیلانغرب را کلافه کرده است. این پدیده نه تنها عوارض جسمی زیادی به مردم استان تحمیل کرده که حتی با بستن منافذ برگ های درختان بلوط، به شدت به جنگل‌های زاگرس هم آسیب زده است. قصرشیرین در غرب کرمانشاه بیش از ۲۷هزار نفر جمعیت و ۱۸۶کیلومتر مرز با عراق دارد.
- عدم توجه به مباحث زیست محیطی باعث ایجاد کانون گرد و غبار در لرستان می‌شود: به گزارش خبرگزاری ایسنا (۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۱) علی سالاروند مدیر کل ا محیط زیست لرستان با اشاره به ثبت ۲۰ روز آلاینده در سالجاری در لرستان، گزارشی از دلایل آلایندگی هوا، اقدامات انجام شده و راهکارهای مناسب جهت کاهش اثرات آلایندگی هوا به اعضای شورای اداری استان ارائه کرد. وی با مقایسه آمار روزهای آلاینده در امسال و سال گذشته، اظهار کرد: لرستان در سال جاری تا تاریخ ۲۱ اردیبهشت ماه ۲۰ روز آلاینده را پشت سر گذاشته در حالیکه این آمار برای کل سال گذشته ۲۹ روز بوده است. وی بیان کرد: اقداماتی مانند پیش بینی به موقع و تشکیل کارگروه اضطرار آلودگی هوا و ارائه توصیه‌های بهداشتی و زیست محیطی به شهروندان، تحقق حقابه‌های زیست محیطی، اقدامات مقابله‌ای با خشکسالی، حفظ پوشش گیاهی و جنگلی، اجرای قانون هوای پاک با تأکید بر موارد ۲۲ و ۲۷ قانون هوای پاک در خصوص افزایش سرانه فضای سبز و ایجاد احاء کمربند سبز شهری و اجرای موارد تأکید در سند مقابله با گرد و غبار استان می‌توانند تعدیل کننده اثرات آلودگی هوا و پدیده گرد و غبار در لرستان باشند.
ورود فاضلاب و پسماند به منابع آبی –دپو نامناسب و ریختن زباله به طبیعت
- زباله‌ها در استان‌های شمالی جایی برای دفن ندارند: به گزارش ایسنا (مورخ ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۱) علی سلاجقه در سی و یکمین کارگروه ملی مدیریت پسماند که ۲۱ اردیبهشت ماه با حضور نمایندگان وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها برگزار شد، اظهارکرد: کارگروه مدیریت پسماند یکی از کارگروه‌های تاثیرپذیر است و امیدوارم به حل مسائل پسماند کشور بپردازد. از معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری خواسته‌ایم تمامی کالاهایی که مهر دانش‌بنیان دارند را به ما اعلام کند تا دستگاه‌ها را به استفاده از آنها مکلف کنیم. از امروز برای شروع هر کاری از پروژه‌های دانش بنیان استفاده و کارهای نیمه‌کاره را با استفاده از ظرفیت دانش بنیان داخلی مدیریت کنید. معاون رییس جمهوری به بازدید خود از نیروگاه زباله سوز ساری اشاره کرد و گفت: نیروگاه زباله‌سوز ساری قرار بود در ۲۲ بهمن سال گذشته افتتاح شود ولی این اتفاق نیفتاد. حال قرار است دو نیروگاه زباله سوز ساری و نوشهر در دهه فجر امسال با تمام ظرفیت به بهره‌برداری برسند. وی افزود: استانداری‌ها، ادارات کل محیط زیست، شهرداری‌ها، شرکت آب و فاضلاب و پسماند وزارت کشور باید تکالیف‌شان را در این بخش به‌درستی انجام دهند و مردم را همیشه در تولید پسماند مقصر ندانیم. خود ما به عنوان مسئولان دستگاه‌های اجرایی مقصریم و باید در این زمینه پاسخگو باشیم. معاون رییس جمهوری ادامه داد: امیدوارم در برنامه زمان‌بندی چهارساله دولت سیزدهم مشکلات پسماند کشور حل شود و در پایان این دولت شاهد معضلات پسماند در استان‌های شمالی نباشیم. به منظور حفاظت بهینه از عرصه‌های منابع طبیعی استان‌های شمالی تکالیف دستگاه‌ها به خصوص وزارت جهاد کشاورزی باید مشخص شود.
- تولید روزانه ۲۵۰۰ تن پسماند در گیلان/ ورود فاضلاب‌های خانگی به رودخانه‌های زرجوب و گوهررود: رضا زمانی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم(۱۸اردیبهشت ۱۴۰۱) در رشت، درباره برنامه سازمان حفاظت محیط‌زیست استان گیلان در حوزه مدیریت پسماند اظهار داشت: استان گیلان روزانه حدود ۲ هزار و ۵۰۰ تن پسماند دارد و در فصول گردشگری با ورود گردشگران این میزان تولید پسماند افزایش می‌یابد. مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گیلان با بیان اینکه با ورود گردشگران به استان به‌ویژه در ایام عید معضلات مربوط به ساماندهی پسماند دو چندان می‌شود گفت: طبق قانون مدیریت پسماند و آیین‌نامه اجرایی آن وظیفه مدیریت پسماند در شهرها بر عهده شهرداری و در روستاها برعهده دهیاری‌ها است. زمانی با اشاره به وظایف سازمان حفاظت محیط‌زیست در این حوزه افزود: سازمان حفاظت محیط‌زیست سعی در رصد کردن مدیریت پسماند، ارائه گزارش تنویر افکار عمومی به جهت آموزش و اطلاع‌رسانی به جامعه دارد و در صورت نیاز اقداماتی نظیر اقدامات حقوقی در خصوص عدم مدیریت صحیح پسماند علیه متولیان آن انجام می‌شود.
- ۹۰مرکز درمانی گیلان اخطار پسماند گرفتند: ایرنا(۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱) – محیط زیست گیلان ٨٥ اخطاریه مدیریت پسماند برای مطب ها، درمانگاه های پزشکی و ۵ اخطاریه برای بیمارستانهای رشت صادر کرد. ه گزارش روز سه شنبه روابط عمومی و امور رسانه اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رشت با اعلام این خبر گفت: عدم مدیریت اصولی پسماند این واحدها منجر به صدور اخطاریه به واحدهای خاطی شده است. محمدتقی تقی زاده افزود: طبق قانون مدیریت پسماند مصوب مجلس شورای اسلامی درسال ۱۳۸۳، تولیدکننده پسماند پزشکی، مسئول مدیریت و بی خطرسازی آن نیز می باشد لذا، در پایش های انجام شده ، عملکرد مدیریت پسماند درمانگاه ها ، مطب ها و بیمارستانها مورد بررسی قرار گرفت . وی اظهار داشت: در صورتی که مدیریت پسماندهای عفونی این مراکز در مهلت تعیین شده درج شده در اخطاریه مورد توجه قرار نگیرد،مطابق قوانین موضوعه به مرجع قضایی معرفی می شوند . تقی زاده به مسئولان درمانگاه ها و مراکز پزشکی که تا کنون نسبت به عقد قرارداد باشرکت های امحای پسماندعفونی اقدام نکرده اند هشدار داد این امر می تواند سلامت شهروندان را در معرض خطر جدی قرار دهد و لازم است هرچه سریعتر در این خصوص اقدامات لازم و عاجل را به عمل آورند. تمامی مراکز درمانی استان ملزم به جداسازی و بی‌خطرسازی پسماندهای عفونی و دارویی و شیمیایی از مبدا هستند و می بایست نحوه انجام آن را نیز مشخص نمایند. چالش مدیریت پسماند درد کهنه ای بر هیبت پر شکوه گیلان است که با هجوم گردشگران زجرش بر جان مردم این استان هر بار بیشتر مستولی می شود؛جنگل‌های سراوان رشت با زیبایی‌های شگفت انگیزش، افزون بر سه دهه است که محلی برای تخلیه زباله‌های این شهر و برخی از شهرهای اطراف شده، به طوری که شیرابه‌های ناشی از زباله‌ها و بوی تعفن آن، موجب نگرانی و ناراحتی مردم این منطقه شده است، محل دفن زباله رشت کوهستانی از زباله به ارتفاع ۹۲ متر است؛بر اساس آمارها، روزانه ۲ هزار تن زباله در مناطق شهری و روستایی گیلان تولید می شود و بیشترین تولید زباله،مربوط به کلانشهر رشت است و در ایام گردشگری با ورود مسافران به گیلان، هر روز حدود ۵۰۰ تن به میزان تولید زباله در استان افزوده می شود.
گونه های جانوری در معرض خطر انقراض
- ۶۶ مورد خرس‌کشی در دهه گذشته/ فاجعه کی متوقف می‌شود؟ تهران- ایرنا( ۲۴اردیبهشت ۱۴۰۱)- بررسی‌ها نشان می‌دهد از سال ۱۳۹۰ تاکنون تعداد ۶۶ قلاده خرس در ایران و به طور مستقیم توسط انسان‌ها کشته شدند؛ واقعه دلخراشی که به طور قطع نقش آموزش‌وپرورش و رویکرد مدیران به محیط زیست در جلوگیری از بروز آن غیرقابل انکار است. صحبت و بحث پیرامون مفاهیم محیط‌زیست اعم از تخریب منابع طبیعی، از بین بردن منابع آبی، کوه‌خواری، تخریب معادن و حیوان‌کشی و … اموری هستند که در برهه‌هایی از زمان به تیتر نخست رسانه‌های اجتماعی و مطبوعاتی تبدیل شده و بعد از مدتی کاملا به فراموشی سپرده می‌شوند. چنانچه موضوع تاسیس پالایشگاه میانکاله در روزهای پایانی سال ۱۴۰۰ و روزهای نخستین سال ۱۴۰۱ در صدر رسانه‌ها و اخبار اجتماعی قرار داشت اما بعد از گذشت کمتر از یک ماه، دیگر در اخبار و رسانه‌ها از این موضوع خبری نیست. متاسفانه تاکنون روند یک مساله اجتماعی مانند محیط‌زیست، کمتر مورد توجه قرار گرفته و این درحالی است که اگر روند تاریخی یک مساله به دقت مورد بررسی قرار می‌گرفت، شاید امروزه و در دوران مدرن، کمتر شاهد رفتارهای بدوی و بسیار ساده‌انگارانه و سطحی با محیط‌زیست می‌بودیم. خرس اکنون به عنوان بزرگ‌ترین حیوان گوشتخوار ایران شناخته می‌شود که متاسفانه در خطر انقراض قرار دارد. تا پیش از این دو گونه گربه‌سان بزرگ، یعنی ببر خزری و شیر ایرانی بزرگ‌ترین گونه گوشتخوار محسوب می‌شدند که اولی در حدود ۶۳ سال پیش و دومی هم ۷۷ سال قبل از بین رفتند. هرچند گفته می‌شود که گونه شیر ایرانی در هندوستان وجود دارد. از میان هشت گونه خرس موجود در دنیا، دوگونه خرس قهوه‌ای و سیاه آسیایی که در ایران زیست می‌کنند اکنون به علت عوامل انسانی و طبیعت در فهرست سرخ اتحاد بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست و در آستانه انقراض قرار دارند. در واقع خرس با خوردن دانه گیاهانی مانند بنه کوهی موجب ازدیاد درختان و گونه‌های جنگلی می‌شود و نقش بسیار مهمی در این زمینه دارد. باید در نظر داشت بسیاری از دانه‌های گیاهان دارای غشاء خارجی هستند که این دانه‌ها اگر سالیان متمادی و حتی در شرایط نور و خاک مناسب هم قرار بگیرند، تبدیل به گیاه یا درخت نمی‌شوند. اما بعد از بلعیده شدن توسط خرس، این غشاء خارجی در سیستم گوارشی حیوان هضم شده و دانه آماده رویش به همراه فضولات حیوانی -که نقش تامین کود و رطوبت برای دانه گیاه را دارند- به چرخه طبیعت باز می‌گردد. نقش دیگر خرس در کنترل جمعیت جوندگان، گیاهخوران و سایر گوشتخوران کوچک است که در صورت افزایش جمعیت آنها نه تنها محیط‌زیست جانوری و گیاهی، بلکه محیط‌زیست انسانی هم به مخاطره می‌افتد. بسیاری از جاندران از جمله گراز، سگ ولگرد، موش و … به عنوان آفت محسوب می‌شوند و در صورت انقراض جانداری مانند خرس، جمعیتشان افزایش یافته و مشکلات جدی در تنوع زیستی و حتی آب و هوایی ایجاد می‌کنند.
- لاشه فک خزری گیلان نشان از خفگی ندارد. ایرنا(۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱) – رئیس نظارت بر حیات وحش حفاظت محیط زیست گیلان گفت: در بررسی اولیه لاشه فک خزری پیدا شده در سواحل بندر کیاشهر واقع در شرق استان هیچ نشانی از ضرب و جرح یا گیر کردن در تور صیادی مشاهده نشده است. حسین علی نژاد روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: نخستین لاشه فک خزری یافت شده امسال، بدلیل سلامت ظاهری و تازگی لاشه برای بررسی علت مرگ و تشخیص بیماری زایی به سازمان حفاظت محیط زیست کشور ارسال شده است. وی اظهار داشت: سال گذشته ۲۵ لاشه فک خزری در سواحل استان یافت شد که خفگی در تور صیادان و ضرب و جرح بالاترین دلیل مرگ و میر اعلام شده بود. رئیس نظارت بر حیات وحش حفاظت محیط زیست گیلان با بیان اینکه از سال ۲۰۰۲ میلادی در حوزه تحقیق در زمینه فک خزری فعال است اظهار داشت: فک خزری تنها پستاندار دریاچه خزر است و به شدت در خطر انقراض قرار دارد و متاسفانه بارها و بارها لاشه این پستاندار در سواحل خزر دیده شده است. علی نژاد گفت: این پستاندار اواسط زمستان در روسیه زادآوری دارد و در فصل تابستان بدلیل اینکه آب های جنوب دریاچه عمیق تر و خنک تر است به این سمت شنا می کنند. عواملی مانند گرفتار شدن در تورهای ماهیگیری، آلودگی های محیط زیست، برخورد با قایق ها و همچنین کشتار عمدی، شکار و ورود گونه مهاجم شانه دار خزری و نیز کاهش ذخایر کیلکا به عنوان منبع غذایی این جانور زیبا از عوامل تاثیرگذار در کاهش جمعیت فک های کاسپین یا خزری است. فک های خزری در بهار و تابستان و پائیز بیشتر در آب های جنوبی و میانی دریای خزر از جمله ایران زندگی می کنند ولی برای زایمان به مناطق سرد در شمال دریای خزر عزیمت می کنند.
- فعالیت معادن اصلی‌ترین زیستگاه یوزپلنگ ایرانی را تهدید می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم(۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱)، درست در زمانی که تولد دو نوزاد یوزپلنگ ایرانی در پارک ملی توران شاهرود که از جمله مناطق حفاظت شده توسط سازمان محیط زیست است, مردم و دوستداران حیات وحش را به نجات جمعیت گونه ارزشمند یوزپلنگ ایرانی از خطر انقراض امیدوار کرده است, چشم طمع معدن‌داران به معادن این منطقه جذب شده است و به تازگی سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان سمنان از آزادسازی پهنه‌های معدنی در این استان به نام‌های خارتوران، عباس آباد و طرود، خبر داده است. در رابطه با این موضوع, محمدرضا محبوب‌فر, کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: زمانی که از معدن‌کاری صحبت می‌شود, باید بدانیم که اصل این کار در تضاد با حفاظت از محیط زیست و حیات وحش است و من با این اظهار نظر که معدن در تقابل با محیط زیست نیست کاملاً مخالف هستم. وی ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از معادنی که در دست بهره‌برداری و یا اکتشاف هستند در مناطق بکر محیط زیست واقع شده‌اند و در محل تردد و عبور و مرور و حتی در زیستگاه‌های گونه‌های جانوری قرار دارند. بسیاری از گونه‌های حیات وحش که معدن‌کاری در زیستگاه آنها انجام می‌شود, جانورانی هستند که در خطر انقراض و در فهرست گونه‌های حفاظت‌شده سازمان ملل متحد قرار دارند. کارشناس محیط زیست گفت: در حال حاضر در مناطقی از اصفهان, سمنان و حتی مناطق شمال کشور معدن‌کاری در مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست انجام می‌شود که این معادن زیستگاه جانوران را تخریب می‌کنند و دود فعالیت آنها به چشم حیات وحش می‌رود. محبوب‌فر در رابطه با معدن‌کاری در زیستگاه یوز ایرانی اظهار کرد: صدور مجوز فعالیت‌های معدنی در منطقه حفاظت شده توران که اصلی‌ترین زیستگاه یوزپلنگ ایرانی است, حیات جمعیت این گونه ارزشمند را در خطر جدی قرار داده است. فعالیت معادن علاوه بر تخریب زیستگاه, آب, خاک و هوا را هم آلوده می‌کند که همه این موارد در تقابل با زیست گونه‌های نادر این منطقه از جمله یوزپلنگ و گورخر ایرانی است. وی با ذکر اینکه سازمان حفاظت محیط زیست با اقدام برای هرگونه معدن کاری در اطراف زیستگاه یوز ایرانی مخالفت کرده است, گفت: درست است که در این مورد سازمان محیط زیست
بحران آب، آلودگی و خشکیدگی تالاب، دریا ورودخانه
- رئیس دانشکده مهندسی اهواز: سدهای معشوره و مارون ۲ شرایط آب خوزستان را بحرانی‌تر می‌کند: به گزارش خبرنگار ایرنا (۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱) ، مهدی قمشی روز چهارشنبه درنشست مدیریت بهینه منابع آب اظهار داشت: امیدوار بودیم که تفکر ایجاد سازه در کشور متوقف شود و به مدیریت، بهره وری، تحویل حجمی آب، جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز، محدود کردن کشت و جلوگیری از کشت‌های پرمصرف و سوق دادن صنعت به استفاده از آب‌های متعارف، تغییر کند اما شاهد هستیم با وجود شرایط بحرانی در کرخه، در حال حاضر ساخت تنگه معشوره در بالادست خوزستان در دستور کار است. وی افزو: ظرفیت این سد از ۲۰۰ میلیون مترمکعب به ۵۰۰ میلیون مترمکعب افزایش یافته است و معلوم نیست بر چه اساسی این ظرفیت افزایش یافته است. وی گفت با ساخت این سدها آب به پایین دست خوزستان و تالاب هورالعظیم نخواهد رسید و این مشکلاتی را در خوزستان در اینده رقم خواهد زد. قمشی با اشاره به برنامه‌ریزی برای ساخت سد مارون ۲ با وجود خشک شدن تالاب شادگان، اضافه کرد: اگر سدهای مارون ۲ و معشوره ساخته شود، اوضاع خوزستان که در پایین دست این حوضه‌ها قرار دارد، به مراتب بدتر خواهد شد و نگرانی زیادی از این بابت داریم. به گفته وی در تفکر اکولوژیک استفاده از آب باید به ۴۰ درصد کاهش یابد و مابقی آن برای حفظ جریان رودخانه و جلوگیری از خشکی تالاب‌ها و نفوذ دریا باقی بماند. قمشی با تاکید بر لزوم تغییر نگرش در حکمرانی آب، گفت: در غیر اینصورت تا زمانی که تفکر مهندسی سازه‌ای بر تفکر اکولوژیک غالب است، وضعیت منابع آبی و مشکلات آب بدتر می‌شود و در آینده اثرات آن را در گسترش پدیده ریزگرد، خشک‌تر شدن تالاب‌ها و افزایش فرونشست زمین خواهیم دید.
- استاد دانشگاه صنعتی اصفهان : برنامه‌ریزی غلط در حوضه زاینده رود مسبب مشکلات فعلی است: حمیدرضا صفوی روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱) افزود: وقتی دیدگاه‌ها با اعداد و ارقام بررسی می‌شود دچار معلول‌زدگی شده و از علت‌ها غافل می‌شویم و به راهکار اصلی دست نمی‌یابیم. وی بارگذاری در فلات مرکزی را بیش از ظرفیت اکولوژیک منطقه دانست و تصریح کرد: این فلات دارای مشکل کم‌آبی است اما باید به عنوان یک حوضه واسط در نظر گرفته شود که آب به آن وارد و سپس خارج شود اما این امر اتفاق نیفتاده است. این استاد دانشگاه به بارگذاری غلط روی رودخانه زاینده رود اشاره کرد و گفت : حدود ۱۷ سال است که آب از حوضه زاینده رود خارج می شود و حدود ۲ میلیارد متر مکعب طلب آب دارد زیرا براساس چرخه طبیعی آب باید به این حوزه وارد و سپس خارج شود درحالیکه آبی نیامده ولی آب از این حوضه خارج و برداشت شده است. وی عنوان کرد: علاوه بر انتقال آب به خارج از حوضه اکنون ۲ میلیارد مترمکعب طلب آبی داریم که وارد نشده اما از آن خارج شده است. صفوی خاطرنشان کرد: این کمبود آب به همراه توسعه های بی‌رویه در بخش های مختلف مانند صنعت و کشاورزی حتی موجب آلودگی های فراوان در استان شده است. وی اظهارداشت: مشکل از اینجاست که تمام تلاش خود را در کشور صرف استفاده از منابع طبیعی کرده‌ایم و آب و معادن را می‌فروشیم و می‌خوریم اما باید بدانیم که این موضوع تا جایی جواب می‌دهد و پس از آن دیگر جوابگو نیست. عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان ادامه داد: متاسفانه به جای تامین معیشت مردم بدون تلاش و سرمایه‌گذاری دانشی در حال استفاده از منابع کشور هستیم. وی با اشاره به اینکه بندناف معیشت مردم به منابع طبیعی باید بریده شود گفت: خام خواری و استفاده از منابع و سوخت باید به اقتصاد دانشی تبدیل شود. صفوی بر تغییر نگرش نسبت به محیط زیست تاکید و تصریح کرد: جابه جا کردن مشکل مشکلی را حل نخواهد کرد و باید نگرش جامعی داشته باشیم تا میان قومیت‌ها تفرقه ایجاد نشود. وی با اشاره به خشکی زاینده رود به عنوان یکی از عوامل آلودگی هوا و مرگ و میر در اصفهان اظهارداشت: مشکل آب زاینده رود موجب شده تا در طول سال‌های گذشته تنها چند روز سالم و پاک در استان داشته باشیم.
- تخصیص حقابه دائمی برای مهار کانون‌های ریزگرد خوزستان ضروری است: سیدمحمدتقی سجادی روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا (۱۹اردیبهشت ۱۴۰۱) اظهار داشت: در حال حاضر حدود ۳۵ درصد از برنامه‌های بیابان‌زدایی در طرح مطالعات کانون‌های گرد و غبار خوزستان اجرایی شده که عمده این اقدامات در کانون جنوب شرق اهواز با توجه به حساسیت آن بوده است. وی مشکل اصلی در تحقق طرح مقابله با گرد و غبار را تامین آب عنوان کرد و افزود: یکی از بحران‌ها برای ادامه برنامه‌های مقابله با ریزگرد و حفظ عرصه‌های اجرا شده تامین آب مورد نیاز طرح‌های نهالکاری و بوته‌کاری است، که با توجه به فرارسیدن فصل گرما باعث نگرانی شده است. سجادی اضافه کرد: کانال آبرسانی پورشریفی که باید آب را به داخل کانون جنوب شرق (کانون شماره ۴) انتقال می‌داد تقریبا ساخته شده اما تکمیل این کانال و انشعابات آن متوقف مانده است به همین دلیل آبرسانی با تانکر به عرصه‌های نهالکاری و بوته‌کاری در دستور کار قرار گرفته است. سجادی با بیان اینکه اختصاص حقابه دائمی برای توسعه و حفظ عرصه‌های نهالکاری و بوته‌کاری در کانون‌های گرد و غبار ضروری است، ادامه داد: نهالکاری‌ها بعد از ۶-۵ سال مستقر شده و نیازی به آبیاری ندارند اما با توجه به گستردگی کانون‌ها، این عرصه‌ها در بلندمدت باید به بخش خصوصی یا بهره‌برداران بومی واگذار شوند تا از آنها نگهداری کنند و همزمان فعالیت‌های سازگار با منابع طبیعی همچون کشت گیاهان دارویی و زراعت چوب را انجام دهند، به همین دلیل تامین آب این عرصه‌ها باید تضمین شود و وزارت نیرو باید اهمیت این موضوع را مدنظر قرار دهد که بدون آب امکان ادامه طرح مقابله با گرد و غبار نیست.
آخرین دیدگاه‌ها