بازگشت تاب‌آوری یک دشت پس از فرونشست ۵۰ هزار سال زمان می‌برد/عمیق‌ترین فرونشست ایران در فارس!

بازگشت تاب‌آوری یک دشت پس از فرونشست 50 هزار سال زمان می‌برد/عمیق‌ترین فرونشست ایران در فارس!
رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو با بیان اینکه بحران فرونشست در کشور بسیار جدی است، گفت: وقتی فرونشست رخ می‌دهد، دست کم ۵۰ هزار سال زمان می‌برد تا دشتی که دچار آن شده، دوباره تاب آ‌وری خود را به دست آورد.

بازگشت تاب‌آوری یک دشت پس از فرونشست 50 هزار سال زمان می‌برد/عمیق‌ترین فرونشست ایران در فارس!محمد درویش در گفت‌‌وگو خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به بحران فرونشست زمین در کشور، اظهار کرد: یکی از مهمترین دلایل فرونشست زمین عدم تراز بین میزان آب وارد شده به سفره‌های زیرزمینی و میزان برداشت است.

وی ادامه داد: در گزارشی که اخیراً وزیر نیرو در آخرین جلسه شورای عالی آب به رئیس جمهور ارائه کرد، آمارهای تکان دهنده‌ای مطرح شد؛ وزیر نیرو اعلام کرد که از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا سال گذشته 130 میلیارد متر مکعب بیشتر از آنچه وارد سفره‌های زیرزمینی شده برداشت کرده‌ایم و نکته تکان‌دهنده دیگر این است که از سال 1377 یعنی در طول 22 سال، 110 میلیارد مترمکعب برداشت شده که نشان می‌دهد بعد از دوران دفاع مقدس میزان برداشت از سفره‌های زیرزمینی ناگهان شتاب بسیار زیادی گرفته است.

رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو تصریح کرد: حاصل برداشت‌های صورت گرفته از سفره‌های زیرزمینی این شده که در گزارشی که سازمان زمین‌شناسی در سال‌های 2010 و 2015 منتشر کرده، بین کشورهایی که درگیر پدیده فرونشست هستند ایران جزو کشورهای رکورددار است.

وی در ادامه گفت: در جنوب غربی تهران در دشت شهریار به صورت نقطه‌ای، 36 سانتی متر در سال فرونشست زمین گزارش شده و در ورامین و معین‌آباد گزارش‌ها حاکی از 25 سانتی متر فرونشست زمین است؛ اغلب مناطق کشور نیز از این موج بی بهره نمانده‌اند و در استان‌های اردبیل، چهارمحال و بختیاری و … نیز با پدیده فرونشست زمین مواجه هستیم.

این کنشگر محیط زیست با بیان اینکه بالاترین نرخ فرونشست متعلق به استان فارس به میزان 54 سانتی متر در فاصله دشت فسا و جهرم است، خاطرنشان کرد: در گزارش اخیر سازمان زمین‌شناسی تاکید شده که وضعیت اصفهان به شدت بحرانی شده و طولانی‌ترین تأثیر را از فرونشست گرفته است، هرچند که استان فارس رکورددار فرونشست است اما مساحت زیادی از دشت‌های اصفهان از این پدیده متاثر شده‌اند.

درویش اظهار کرد: این آمارها نشان می‌دهد بحران فرونشست در کشور بسیار جدی است و باید این نکته را در نظر داشت که فرونشست بدترین اتفاق در حوزه محیط زیست محسوب می‌شود چراکه زمان بسیار زیادی برای جریان نیاز دارد؛ به عنوان مثال اگر یک تالاب را از دست بدهیم با چند سال مدیریت و پرداخت حق آبه می‌توان به احیای آن امیدوار بود، اگر خاک را از دست بدهیم هر سانتی متر آن بعد از 800 سال دوباره احیا می‌شود اما وقتی فرونشست رخ می‌دهد، دست کم 50 هزار سال زمان می‌برد تا دشتی که دچار آن شده، دوباره تاب آ‌وری خود را به دست آورد.

وی درباره راهکار جلوگیری از پیشرفت این پدیده، گفت: 300 هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد و 45 درصد از چاه‌های مجاز نیز به صورت غیرمجاز برداشت می‌شود؛ وزارت نیرو در راستای تعادل بخشی سفره‌های زیرزمینی طرحی دارد که در صورت اجرای آن و حمایت دولت به معنای واقعی می‌توان چاه‌های غیرمجاز را پلمب و چاه‌های مجاز را موظف به برداشت طبق سهمیه تعیین شده کرد، در این صورت می‌توان امیدوار بود که فرونشست گسترش پیدا نکند.

این کنشگر محیط زیست درباره استفاده از آب‌های زیرزمینی برای آبیاری فضای سبز به ویژه پوشش‌های گیاهی مانند چمن که آب‌بَر هستند، گفت: اگر گونه‌های آب‌بَر در فضای سبز استفاده کنیم قطعاً یکی از نشانه‌های هدررفت آب است اما در مقایسه با سایر بخش‌هایی پرمصرف محسوب می شوند چندان چشمگیر نیست.

وی گفت: در بیلانی که وزارت نیرو اعلام می‌کند 90 درصد آب به بخش کشاورزی اختصاص دارد اما وزارت جهاد کشاورزی این رقم را 70 درصد می‌داند و معتقد است بخش صنعت دست کم 12 درصد، شرب 8.5 تا 9 درصد و فضای سبز شهری در بدترین حالت بین 7 تا 8 درصد مصرف آب را به خود اختصاص می‌دهد. با این حال فضای سبز یکی از عواملی است که تبخیر را کم، خاک را حفظ می‌کند و به تعدیل اقلیمی منجر می‌شود.

درویش ادامه داد: وقتی ما این آب را به بخش صنعت مانند فولاد، آجر و سیمان اختصاص می‌دهیم آب نابود می‌شود و به طبیعت بازنمی‌گردد، بنابراین آنچه در حوزه صنعت درباره آب رخ می‌دهد با فضای سبز قابل مقایسه نیست.