روایت تلخ مرگ یوزها در جاده‌ها/ آمارهای معاون محیط‌ زیست درباره بحران یوزپلنگ‌های آسیایی چقدر صحیح است؟

روایت مرگ یوزها در جاده‌ها آنقدر تلخ است که دوستداران حیات‌وحش را نگران کند. یوزپلنگ‌های آسیایی همواره قربانی جاده‌های بین‌المللی می‌شوند و اقدامات حمایتی از آنها همچنان کافی نیست.

خبرگزاری فارس- سپیده سیر: یوزپلنگ آسیایی، این زیبای باصلابت، در خطر انقراض است و از این‌رو، اهمیت آن برای دوستداران محیط‌زیست صدچندان می‌شود.

بنا به آمارها، فقط شماری از این گونه ارزشمند جانوری در ایران و آفریقا زیست می‌کنند و سمنان، مأمن خوبی برای زیست و زادآوری آنهاست.

سازمان حفاظت محیط‌زیست هم تأکید کرده که «یوزپلنگ آسیایی یک گونه در معرض انقراض است که تنها زیستگاه آن، کشور ایران و بر اساس بررسی‌های به عمل آمده، آخرین پناهگاه جمعیتی این گونه، منطقه توران با وسعت حدود یک و نیم میلیون هکتار در استان سمنان و بخش‌هایی از جنوب استان خراسان شمالی، خراسان جنوبی تا استان‌های یزد و کرمان است».

ذخیره‌گاه زیست‌کره توران در شرق استان سمنان و در جنوب‌شرقی شهرستان شاهرود واقع شده و آنقدر دارای جاذبه‌های فراوان است که آن را «آفریقای ایران» می‌نامند.

پناهگاه حیات‌وحش بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه زیست‌کره ایران محل مناسبی برای زیست و تکثیر این گونه جانوری است؛ اما جلوگیری از انقراض گونه‌های در معرض خطر نظیر یوزها به اقدامات حمایتی مؤثر هم نیاز دارد.

معاون محیط‌زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست اخیراً با اشاره به شرایط شکننده یوزپلنگ آسیایی در ایران گفته: یوزپلنگ یک گونه خاص است و اکنون با مشکلات درون جمعیتی مواجه است و در بهترین شرایط هم ممکن است به سمت انقراض برود.

از طرفی، قسمت زیادی از کریدور مهاجرتی یوزپلنگ آسیایی در محور تهران- مشهد قرار دارد و تصادفات جاده‌ای خودروها با یوزها، در سال‌های اخیر، شماری از آنها را قربانی دستکاری انسان در دل طبیعت کرده است.

سمنان؛ استان مرکزی زاد و ولد یوزپلنگ آسیایی

سمنان، استانی ویژه برای یوزپلنگ‌های آسیایی محسوب می‌شود و پارک ملی توران در شرق استان، محل خوبی برای زندگی این جانور است. منطقه‌ای به نام «توران» که باید بیش از همیشه به آن توجه شود.

امیر عبدوس، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان در همین زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس می‌گوید: سمنان، کماکان به‌عنوان تنها استان میزبان جمعیت باقیمانده یوزپلنگ آسیایی در ایران مطرح است. پارک ملی توران به‌عنوان مرکز زاد و ولد این‌گونه از یوزپلنگ مطرح بوده و سازمان حفاظت محیط‌زیست در حال تأمین زیستگاه‌های دیگر برای حضور این گونه است.

سمنان، کماکان به‌عنوان تنها استان میزبان جمعیت باقیمانده یوزپلنگ آسیایی در ایران مطرح است

وی گفت: میاندشت در خراسان شمالی و احتمالاً در آینده، زیستگاه‌هایی در خراسان رضوی، خوش‌ییلاق، چاه شیرین و پارک ملی کویر در استان سمنان از زیستگاه‌هایی هستند که امیدواریم در آینده به پارک ملی توران برای نگهداری جمعیت یوزپلنگ‌های آسیایی اضافه شود.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان تصریح کرد: یوزها امیدواریم این زیستگاه‌ها را به‌عنوان قلمرو خود انتخاب کنند؛ در منطقه میاندشت خراسان شمالی، چند ماه پیش، یعنی در شهریورماه، یک یوزپلنگ ماده با دو توله دیده شد.

عبدوس گفت: چون سال‌ها بود که یوزپلنگ آسیایی در خراسان شمالی مشاهده نشده بود، این احتمال تقویت می‌شود که این یوزپلنگ‌ها از استان سمنان به آنجا رفته باشند.

مانور رسانه‌های بیگانه روی آمارهای نادرست

در روزهای اخیر، سخنان معاون محیط‌زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره وضع بحرانی یوزپلنگ آسیایی در ایران، در رسانه‌ها خبرساز شد.

حسن اکبری گفته بود: «بر اساس رصدهایی که صورت گرفته، فقط ۱۲ قلاده یوزپلنگ در ایران وجود دارد که از این تعداد، سه قلاده ماده بالغ هستند. وضعیت یوزپلنگ آسیایی در ایران نگران‌کننده است و شرایط حادی از نظر این گونه داریم. البته اقداماتی خوبی در زیستگاه توران انجام شده است؛ اما اقدامات کافی نیست».

این موضوع، ما را برانگیخت تا از مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان درباره آمارهایی که این روزها در گوشه و کنار رسانه‌ها مطرح می‌شود، هم بپرسیم.

عبدوس می‌گوید: ما به هیچ عنوان تعدادی به‌عنوان جمعیت یوزپلنگ آسیایی اعلام نمی‌کنیم؛ بلکه تعداد مشاهده‌شده‌ها یا تعداد شناسنامه‌های صادره برای یوزها را اعلام می‌کنیم و قطعاً جمعیت این گونه بیش از آن چیزی است که مشاهده و شناسنامه از آن تهیه شده باشد.

سخنان معاون سازمان محیط‌زیست درباره وضع بحرانی یوزپلنگ آسیایی در ایران چقدر درست است؟

وی در واکنش به انتشار خبری مبنی بر اینکه تنها ۱۲ یوزپلنگ آسیایی در کشور باقی مانده است، تصریح کرد: اطلاعات ما نسبت به کل جمعیت یوزپلنگ آسیایی محدود است. این سخنان بر اساس مطالعه ناقص که انجمن یوزپلنگ ایرانی ارائه کرده، نقل قول شده و این مطالعه هم محدودیت‌هایی داشته است و نمی‌تواند ملاکی برای اعلام جمعیت یوزپلنگ آسیایی باشد.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان گفت: در آن مصاحبه هم جمعیت اعلام نشده بود؛ رسانه‌ها این‌طور برداشت کردند که اعلام جمعیت شده و متأسفانه رسانه‌های معاند هم از آن استفاده و بهره‌برداری کردند.

عبدوس بیان کرد: به نظر می‌رسد که این برداشت، اشتباهی از نتایج یک مطالعه ناقص بوده است.