موجهای خلیج فارس لاشه گربه ماهیهای زیادی را در ساحل جاسک جا گذاشت. برآوردهای اولیه از تلف شدن ۱۰ تن گربه ماهی خبر میدهد. بررسیهای ابتدایی نیز صیادی را علت مرگ آنها میداند. مرگ این تعداد از گربه ماهیها سؤالات بسیاری را در ذهن کارشناسان محیط زیست حوزه خلیج فارس ایجاد کرده است.
گربه ماهی گونهای حرام گوشت است اما آنطور که «افشین عسگری» مدیر اداره دریایی حفاظت محیطزیست هرمزگان در گفتوگو با «ایران» میگوید: برخی صیادان گاهی گربه ماهیها را به جای فیله ماهی شیر به مشتریها میفروشند. گاهی هم به کارخانههای تولید کنسرو میروند تا وارد بازار شود. همچنین این گونه صادراتی است و از آن برای تهیه پودر ماهی نیز استفاده میشود.
همین مسأله این سؤال را پیش میآورد که چرا صیادان از این حجم گربه ماهی گذشتهاند؟ آیا ماهیهای تلف شده متعلق به ساحل جاسک است یا موج خلیج فارس آنها را از بنادر دیگر به جاسک آورده است؟
به گفته افشین عسگری گربه ماهیها در همه جای خلیج فارس پیدا میشود اما زیستگاه تجمعی آنها در خوریات و جنگلهای مانگرو (حرا) است. او میگوید: «برای مثال در جزیره فارور هم گربه ماهی وجود دارد اما مثلاً در هر بار ماهیگیری شاید یک یا دو گربه ماهی در تور گیر کند.» بهگفته او در بندر جاسک در خور آذینی، جاسک شرقی و... جنگلهای حرا وجود دارد.
امواج گربه ماهیهای تلف شده را به ساحل مقسای جاسک آورده است. به گفته عسگری شیب ساحل مقسا به شکلی است که با وزش باد، موجها هر چیزی را به این ساحل میآورند. او میگوید: «نهنگها و لاک پشتهای تلف شده هم در این ساحل پیدا شدند.» او آلودگیهای نفتی و صنعتی را در مرگ گربه ماهیها منتفی میداند و میگوید: «نمونه برداریها انجام گرفته و باید منتظر نتیجه آزمایشگاهی بود اما ظاهر گربه ماهیها نشانی از بیماری ندارد.»
او آلودگی آبی مثل «کشند» را هم در مرگ ماهیها دخیل نمیداند و میگوید: «ما آلودگی آبی نداریم. زمانی که تلفات در تعداد و وزن بالا اتفاق میافتد احتمال تورریزی و صیادی قوت میگیرد.» عسگری احتمال میدهد گله گربه ماهیها در جستوجوی غذا یا پیدا کردن زیستگاه در دام صیادان گرفتار شده باشند.
گربه ماهی وقتی در تور میافتد تور را گاز میگیرد. صیادان باید یکی یکی آنها را از تور جدا کنند یا اجازه بدهند بمیرند. او تعطیلی سردخانهها را هم یکی از علل احتمالی رهاسازی گربه ماهی در ساحل جاسک میداند.
آیا پای صید ترال در میان است؟
علی رنجبر مدیر اداره محیط زیست بندر جاسک هم مثل عسگری نقش آلودگیها را در مرگ گربه ماهیها منتفی میداند. گربه ماهی یا سگ ماهی یا ماهی سبیلو (Catfish) نام گروه بزرگ و گوناگونی از پرتوبالگان است. بیشتر این ماهیان سبیلهایی در اطراف دهان خود دارند و دلیل نامگذاری آنها به گربهماهی نیز وجود همین سبیلها است. رنجبر هم در گفتوگو با «ایران» میگوید: «اگر آلودگی عامل مرگ بود باید گونههای دیگر ماهی هم تلف میشدند اما تمام ماهیهای تلف شده گربه ماهی است.» او صیادی را عامل مرگ این گونه میداند. رنجبر نقش صید ترال در مرگ گربه ماهیها را رد میکند و میگوید: «صید ترال ممنوع است.»
به گفته او در صید ترال این گونه دور ریخته نمیشود چون کاملاً کاربردی است و صادر میشود. او احتمال میدهد صیادان این گونه صاحب لنج صیادی بودهاند. رنجبر میگوید: «گله بزرگ بوده و صیادها نتوانستهاند کنترل کنند. ماهیها در حجم بالا فشرده و دچار مرگ شدهاند. احتمالاً تور هم پاره شده و ماهیهای مرده به دریا برگشتهاند.»
افشین عسگری هم از ممنوعیت صید ترال تا دو سال دیگر خبر میدهد اما احتمال تخلف را رد نمیکند. این ممنوعیت بهدنبال یک مصوبه مجلس اتفاق افتاد ولی افشین عسگری میگوید: «باوجود تخلف گاهی اوقات صید ترال توسط لنجها اتفاق میافتد.»
او در پاسخ به این سؤال که آیا در میان متخلفان، کشتی صنعتی و کشتی چینی وجود دارد؟ هم میگوید: «شیلات به ما گفته است که تمام شناورهای ترال در صیدگاهها و حوضچهها متوقف است.» او با توجه به اینکه تمام مرگها متعلق به گونه گربه ماهی است صید ترال را رد میکند. چون صید ترال کف روب است و همه گونهها را صید میکند. عسگری اعتقاد دارد اگر صید ترال اتفاق افتاده باشد باید گونههای دیگری هم در میان ماهیان تلف شده باشد. او آلودگیهای صنعتی را هم رد میکند و میگوید: «اینجا صنعت خاصی نداریم که بخواهد در آلودگی آب دخیل باشد.» همچنین عسگری گربه ماهی را یک گونه مقاوم به آلودگیها میداند. با وجود این «حبیب مسیح تازیانی» مدیر کل محیط زیست هرمزگان در گفتوگو با ایرنا آلودگیهای نفتی را عامل مرگ گربه ماهیها دانسته است. محلیهای جاسک اما از غرق شدن یک قایق خبر میدهند و آن را عامل تلفات گربهماهی میدانند. به گفته افراد محلی، این گربه ماهیها بهصورت گلهای به روش پرساین دوقایقی در منطقه جاسک (این نوع صید متداول است) صید شدهاند اما صید بیش از حد باعث غرق شدن قایق میشود. بهگفته آنها صیاد آن نیز با شنا خود را به ساحل میرساند. در نهایت افشین عسگری میگوید چند روز دیگر نتایج آزمایشگاهی تکلیف همه را مشخص میکند.
آخرین دیدگاهها