فرستنده:حسین محمودی
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: ۱۲ اسفندماه مصادف بود با روز جهانی حیات وحش و در همین راستا بسیاری از ادارات کل حفاظت محیط زیست استانها سعی در ارائه آمار، ارقام و گزارشاتی پیرامون وضعیت حیات وحش در مناطق تحت مدیریت خود داشتند.
در همین راستا هفته گذشته (مورخ ۹۲/۱۲/۶) اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی رسما اعلام نمود : «بر اساس سرشماری سال جاری در استان سه گونه مهم قوچ و میش، آهو و بز شمار جمعیت این گونه ها نسبت به گذشته بهتر شده است. در این سرشماری ۹ هزار و ۹۹۳ راس قوچ و میش، سه هزار و ۹۸۷ راس بز و دو هزار و ۵۸۵ راس آهو شمارش شده اند.»
اما گزارشات موثق حاکی از آن است که نه تنها جمعیت حیات وحش در خراسان رضوی افزایش نیافته بلکه وضعیت حیات وحش در این استان اسف بار و آمار گونه های شاخص جانوری در بسیاری از زیستگاه های این استان به شدت کاهش یافته است!
پناهگاه حیات وحش حیدری روزگاری نه چندان دور بهترین زیستگاه قوچ و میش اوریال به لحاظ جمعیت و خلوص نژاد در کشور به شمار می رفت.
گزارش های دریافتی حاکیست جمعیت قوچ و میش اوریال در پناهگاه حیات وحش حیدری از ۳ هزار راس در سال ۸۸ به ۱۶۷۹ راس در سال ۹۱ کاهش یافته و در سرشماری پاییزه سال جاری ۶۰۲ راس قوچ و میش اوریال در این منطقه شمارش شده است.
بر اسای گزارشات دریافتی از ۴ نفر شکارچی مجاز و دارای پروانه که امسال برای شکار به پناهگاه حیات وحش حیدری رفته اند ۳ نفر از آنها موفق به روئیت حتی یک قوچ بالاتر از هشت سال نشده و علی رقم داشتن پروانه شکار دست خالی از این پناهگاه خارج شده اند و صرفا یک نفر موفق به شکار شده که این فرد نیز یک قوچ زیر ۸ سال را شکار کرده است!
نمودار زیر مقایسه جمعیت قوچ و میش وحشی در پناهگاه حیات وحش حیدری بین سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۱ را نشان می دهد که این آمار در سال ۱۳۹۲ به ۶۰۲ راس کاهش یافته است.
همچنین گزارش ها حکایت از نابودی بخش عمده ای از جمعیت آهو در پناهگاه حیات شیراحمد سبزوار دارد. پناهگاه حیات وحش شیراحمد که در سال های گذشته یکی از بهترین زیستگاه های آهو در کشور بوده و حتی جمعیت این گونه بیش از ظرفیت این منطقه اعلام و در مقاطعی تعدادی آهو جهت انتقال به سایر زیستگاه های فقیر در کشور از شیراحمد زنده گیری میشد.
بر اساس گزارش های دریافتی و مستندات موجود، جمعیت آهو در پناهگاه حیات وحش شیراحمد از ۲۸۶۴ راس در سال ۸۸ به ۱۶۴۸ راس در سال ۹۱ رسیده و در سرشماری پاییزه سال جاری ۱۳۶۰ راس آهو در این منطقه شمارش شده است.
در زیر به روند جمعیت گونه های شاخص جانوری در برخی زیستگاه های استان خراسان رضوی طی سال های اخیر می پردازیم:
منطقه حفاظت شده پروند / حوزه شهرستان سبزوار / گونه قوچ و میش وحشی:
سال ۱۳۹۰ = ۶۱۵
سال ۱۳۹۱ = ۵۲۲
سال ۱۳۹۲ = کمتر از ۵۰۰
منطقه شکار ممنوع بزد / حوزه شهرستان تربت جام / گونه کل و بز وحشی:
سال ۱۳۹۰ = ۲۵
سال ۱۳۹۱ = ۱۰
سال ۱۳۹۲ = روئیت نشده
منطقه حفاظت شده باغ کشمیر / حوزه شهرستان تربت جام / گونه قوچ و میش وحشی:
سال ۱۳۹۰ = ۲۵
سال ۱۳۹۱ = ۱۰
سال ۱۳۹۲ = پاسگاه محیط بانی این منطقه در سال ۹۲ تعطیل شده است.
منطقه شکار ممنوع سید مرتضی / حوزه شهرستان کاشمر / گونه کل و بز وحشی:
سال ۱۳۹۰ = ۱۴۲
سال ۱۳۹۱ = ۵۹
سال ۱۳۹۲ = کمتر از ۲۰
منطقه حفاظت شده دربادام/ حوزه شهرستان قوچان / گونه کل و بز وحشی:
سال ۱۳۹۰ = ۱۵
سال ۱۳۹۱ = ۷
سال ۱۳۹۲ = روئیت نشده
منطقه حفاظت شده قرچغه/ گونه قوچ و میش وحشی:
سال ۱۳۹۰ = ۲۴۷
سال ۱۳۹۱ = ۱۴۷
سال ۱۳۹۲ = ۱۰۷
منطقه حفاظت شده رئیسی/ حوزه شهرستان نیشابور / گونه آهو:
سال ۱۳۹۰ = ۶۳۶
سال ۱۳۹۱ = ۳۱۹
سال ۱۳۹۲ = حدود ۳۰۰
جمعیت حیات وحش در بسیاری دیگر از زیستگاه های استان خراسان رضوی نیز سیر نزولی داشته است و البته نتایج سرشماری پاییزه سال جاری در برخی از زیستگاه های این استان اعلام نشده است.
جمعیت پویای حیات وحش به واسطه زاد و ولدی که سالیانه صورت می گیرد منهای حیواناتی که بر اثر پیری، حوادث یا دشمنان طبیعی حذف می شوند می بایست سیر صعودی داشته باشد.
آمار و ارقام فوق کاملا گویا بوده و نیازی به هیچ تفسیر و توضیح اضافی ندارد و نشان دهنده وضعیت اسف بار حیات وحش در این استان است.
البته ارائه گزارشات غیرواقعی حاکی از رشد و بهبود جمعیت حیات وحش خراسان رضوی کم اهمیت تر از وضعیت بحرانی حیات وحش در این استان نیست و موضوعی است که باید جداگانه مورد بررسی قرار گیرد!
ادامه روند فعلی قطعا به نابودی حیات وحش این استان خواهد انجامید. علت وضعیت نگران کننده حیات وحش در عرصه های طبیعی استان خراسان رضوی می باید هرچه سریعتر آسیب شناسی شده و اقدامات لازم جهت توقف این روند از سوی مسئولان صورت پذیرد.
آخرین دیدگاه‌ها