تأمین آب شرب از محل دفع زباله‌؛ هم‌نشینی یک دهه‌ای زباله‌ها با سد و انتظار آب سالم

سد فارسان که با هدف تامین آب کشاورزی،آشامیدنی و نیازمندی های صنعتی این بخش به منابع آبی احداث شد ،همچنان آب گیری نشده،اما این امر نافی دغدغه های مردم در خصوص انباشت و دپوی زباله ها در این منطقه نیست،انباشتی که طبق برخی اخبار منتشره،۱۰ سال از عمر  آن می گذرد و با چنین اوصافی به نظر می رسد جمع آوری زباله های مورد اشاره در اولویت مسئولان وقت نبوده  و اینچنین است که بعد از گذشت یک دهه،زباله ها همچنان میهمان ناخوانده در جوار این سد خاکی هستند.

خطر آلودگی آب جدی است

آنچه که در حال حاضر به عنوان دغدغه ای جدی از هم نشینی نامیمون زباله ها با این سد مطرح است به زباله های خانگی،صنعتی و بیمارستانی رها شده در بخش آبگیری معطوف می شود.

هومن خاکپور، یکی از فعالان زیست محیطی در این خصوص با اشاره به عبور مقادیر و حجم بسیاری آب از محل وجود زباله ها،اینچنین عنوان می کند که شیرابه ناشی از زباله ها به تدریج در زمین نفوذ می کند و این امر می تواند منابع زیرزمینی آب را با مخاطراتی جدی همراه سازد.

وی معتقد است لزوم انجام مطالعات کارشناسانه در خصوص میزان عمق و نفوذ این زباله ها از ضروریاتی است که تاکنون انجام نشده و می طلبد به نحوی جدی و دقیق مورد بررسی قرار گیرد.

مجوز زیست محیطی سد غدیر بابا حیدر در هاله ابهام

آنچنان که شهرام احمدی، مدیر کل حفاظت از محیط زیست چهار محل و بختیاری عنوان داشته،مجوز زیست محیطی لازم برای بهره گیری از این سد صادر نشده است و در واقع این پروژه جزء طرح های مشمول ارزیابی زیست محیطی می شود.

البته آنچنان که ریاست مرکز بهداشت استان چهار محال و بختیاری می گوید: “بعد از اتمام عملیات عمرانی این سد،آبگیری  زمانی محقق خواهد شد که تمامی اشکالات  و دغدغه ها در این خصوص رفع شود”.

وی با اشاره به کارگروه استانی پسماند،معتقد است با همکاری وزارت بهداشت و محیط زیست،تیمی کارشناسی از محل مذکور بازدید خواهند کرد و مقرر شده جابجایی هایی در خصوص زباله های رها شده انجام شود.

حد فاصل ۵ کیلومتری سد،مقصد جدید زباله ها

عبدالمجید وفایی،رئیس بهداشت استان چهار محال و بختیاری با اشاره به منطقه لا خشک می گوید: “محدوده مذکور در ۵ کیلومتری محل آبگیری سد،واقع شده که محل جدید دفن زباله ها محسوب می شود،محدوده ای که طبق اظهارات  وی قریب به یکسال است که به مدفن گاه زباله ها مبدل شده و ظاهرا طبق حکم قضایی هیچ زباله جدیدی در محل آبگیری سد دفن نخواهد شد”.

وی می گوید: “زهکشی شیرابه زباله ها،تحقیق در زمینه عمق نفوذ شیرابه زباله ها و رفع آن با اتکا به شیوه ها و راهکارهای جدید،از نمونه اقداماتی است که پیش از آبگیری سد،عملیاتی خواهد شد”.

قاسم مرتضوی، شهردار بابا حیدر نیز عنوان کرد:از حدود سال ۷۰ و پیش از آنکه تصمیمی بر احداث سد در این محدوده اتخاذ شود،محل کنونی سد مدفن گاه زباله ها بوده است و از سال ۸۷ که مطالعات آن آغاز شده،متاسفانه موضوع زباله ها و مخاطرات ناشی از آن مورد مطالعه قرار نگرفت.

وی می افزاید: “بعد از احداث سد در سال ۹۲،تصمیم بر این شد که محل زباله ها تغییر یابد و به منطقه لاخشک منتقل شود و از آن زمان به بعد تاکنون،هیچگونه زباله ای در محل آبگیری سد تخلیه نشده است”.

مرتضوی می گوید: “مقرر بود که آب منطقه ای نیز جاده جدید محل دفن زباله ها را زیرسازی کند که اقدام خاصی در این زمینه تاکنون عملیاتی نشده است”.

ضرورت مطالعات کارشناسی پیش از اجرای پروژه ای عمرانی

یکی از الزاماتی که در حوزه عمرانی احساس می شود و بعضا عدم رعایت آن باعث ایجاد هزینه ها و مشکلات مضاعفی در مسیر اجرا و بهره برداری از طرح ها می شود به فقدان مطالعات کارشناسی کافی پیش از اجرای پروژه ها معطوف می شود.

کم نبوده اند طرح هایی که به دلیل عدم رعایت این اصل اساسی،در مسیر اجرا با انسداد و بن بست هایی جدی مواجه شده اند و این امر باعث صرف هزینه ای بسیار،زمان بر شدن بهره برداری و اختلالات جدی در مسیر اجرا و افتتاح طرح ها شده اند.

بطور یقین در صورت انجام مطالعات کافی،برخی از مشکلات کنونی در مسیر بهره برداری از سد غدیر بابا حیدر بوجود نمی آمد و شاید از بخش قابل توجهی از هزینه کردهای مجدد پیشگیری می شد،مساله ای که در نقطه مقابل اقتصاد مقاومتی قرار دارد و فارغ از ایجاد هزینه ای دوباره،منتج به دغدغه ها و مخاطرات زیست محیطی شده است که طبق اظهار مقامات و مسئولان ذیربط،دستگاه قضایی را نیز درگیر خود ساخته و مقامات قضایی برای پیشگیری از مخاطرات موجود در عرصه بهداشت و سلامت عمومی،ناگریز به صدور حکم قضایی شده اند،امری که یقینا با اعمال مطالعات کارشناسی هر چه بیشتر،پیش از اجرای طرح،قابل پیشگیری بود.