تالاب‌های قلب زاگرس در معرض نابودی

ارسال کننده خبر محمود نعیمی
روند تغييرکاربري تالاب‌هاي لرستان به اراضي کشاورزي ادامه دارد به طوريکه با استمرار آن فعالان محيط زيست از بابت تبديل شدن اين اکوسيستم‌هاي آبي به چشمه‌هاي توليدغبار درغرب کشورابرازنگراني مي‌کنند. به گزارش مهر، استان لرستان ميزبان تالاب‌هايي است که به رغم دارا بودن عمري نزديک به 11 هزار سال خود را تا قرن معاصر حفظ کرده‌اند و حال با دست‌اندازي بشر امروزي در مسير نابودي قرار گرفته‌اند. حکايت کاهش 70 درصدي وسعت بزرگترين تالاب لرستان براي توسعه اراضي کشاورزي، ماجراي صيفي‌کاري در تالاب بروجردي و تعرض اراضي کشاورزي به تالاب دورود عمق فاجعه اي است که در اين اکوسيستم‌هاي آبي لرستان مي‌گذرد. مديرکل حفاظت از محيط زيست استان لرستان که براي ديدار با تالابها به شهرستان پلدختر سفر کرده است در گفت‌وگويي کوتاه با مهر در مورد احياي بزرگترين تالاب لرستان وعده‌هاي هميشگي را مطرح کرد که در صورت تامين اعتبار نسبت به خريداري اراضي کشاورزي که تالاب را تصرف کرده‌اند اقدام مي‌شود. مهرداد فتحي بيرانوند با اشاره به تعرض اراضي کشاورزي به اين تالاب و تبديل بخش‌هايي از آن به مزرعه گفت: تالاب گري بلمک پلدختر در سال‌هاي گذشته تغيير کاربري داده و بخش‌هايي از آن خشک شده است. وي با تاکيد بر اينکه بايد اين تالاب احيا شود افزود: تالاب گري بلمک پلدختر يکي از مهمترين تالاب‌هاي استان لرستان است که به منظور احياي آن با مسوولان سازمان محيط زيست در مرکز صحبت‌هايي انجام شده است. فتحي بيرانوند ادامه داد: با توجه به تغيير کاربري که در بستر اين تالاب صورت گرفته و به زمين‌هاي کشاورزي تبديل شده در اين راستا حقي براي کشاورزان ايجاد شده است.
وي گفت: بايد نسبت به برآورد ريالي ارزش زمين‌هاي کشاورزي که در تالاب گري بلمک ايجاد شده اقدامات لازم صورت گيرد و اين موضوع و اعتبار مورد نياز به تهران منعکس شود. مديرکل حفاظت از محيط زيست استان لرستان يادآور مي‌شود: در صورت تامين اعتبار از سوي مرکز زمين‌هاي کشاورزي موجود در اين تالاب‌ها خريداري و با اقدامات انجام شده تالاب گري بلمک پلدختر دو باره احيا مي‌شود. وي البته معتقد است که احياي اين تالاب نيازمند همکاري بين بخشي است و از دستگاه‌هاي مرتبط نيز مي‌خواهد براي رفع مشکلات بزرگترين تالاب لرستان به ميدان بيايند. فتحي بيرانوند به وضعيت ديگر تالابهاي پلدختر هم اشاره کرد و از راه‌اندازي پاسگاه محيط‌باني در تالاب‌هاي تنگ فني شهرستان پلدختر خبر داد. مديرکل حفاظت از محيط زيست استان لرستان افزود: اين اداره کل در راستاي حفظ ظرفيت‌هاي تالاب‌ها علاوه بر استفاده از ظرفيت‌هاي مردمي اقدام به راه‌اندازي پاسگاه محيط‌باني در تنگ فني کرده که اين پاسگاه نيز هم اکنون در دست ساخت است. اين سخنان مديرکل حفاظت از محيط زيست استان لرستان در حالي مطرح مي‌شود که پيش از اين نيز بارها در زمان‌هاي مختلف مسوولان مرتبط از احياي بزرگترين تالاب لرستان سخن به ميان آورده‌اند، موضوعي که در حد وعده و شعار باقي مانده است.
راهکارهاي احياي تالاب گري بلمک پلدختر کاملا روشن و واضح است و پس از گذشت سال‌ها از تغيير کاربري اين تالاب همگان بر صورت مسئله و پاسخ آن واقف هستند، حال زمان آن رسيده که براي اجرايي شدن اين راهکارها گام‌هاي عملياتي‌تري برداشته شود. پيش از اين در سال 91 در نشست مشترکي که ميان همه ذي نفعان در اين زمينه در محل فرمانداري پلدختر برگزار شد تصميماتي براي احياي اين تالاب گرفته شد که اين تصميمات نيز در محاق فرو رفت.
در اين نشست که رئيس سازمان جهاد کشاورزي استان لرستان، نمايندگان و معاونين ادارات آب منطقه‌اي، امور عشايري، ميراث فرهنگي، منابع طبيعي، دهياران و نمايندگان کشاورزان روستاهاي ولي عصر و گري بلمک حضور داشتند تفاهم‌نامه‌اي بين دستگاه‌هاي مرتبط براي ساماندهي تالاب «گري بلمک» منعقد و مقرر شد ظرف مدت زمان يک هفته اين تفاهم‌نامه توسط کشاورزان و ذي نفعان و ادارات عضو مورد بررسي قرار گرفته و نظرات خود را در اين زمينه اعلام کنند. از تاريخ انعقاد اين تفاهم‌نامه تاکنون نزديک به سه سال مي‌گذرد و همچنان مسوولان امر براي احياي بزرگترين تالاب لرستان اما و اگرهايي مطرح مي‌کنند.
اين در حاليست که اواخر سال گذشته هوشنگ بازوند استاندار لرستان در نامه‌اي به مسوولان ملي با اشاره به روند خشکسالي و تغيير کاربري در تالابهاي لرستان نسبت به ايجاد کانون‌هاي جديد گرد و غبار آن هم در داخل استان هشدار داده بود. وي در نامه‌هاي جداگانه اي براي دکتر اسحاق جهانگيري معاون اول رئيس‌جمهور، دکتر معصومه ابتکار معاون رئيس‌جمهور و رئيس سازمان حفاظت از محيط زيست، دکتر محمدباقر نوبخت معاون رئيس‌جمهور و رئيس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي کشور، وزير کشور و رئيس سازمان مديريت بحران کشور گفته بود: وقوع خشکسالي، کاهش شديد بارندگي‌ها و تنش آبي در استان موجب خشکيدگي تالابها، تخريب پوشش گياهي و جنگلي استان به خصوص در مناطق جنوبي لرستان نظير پلدختر و کوهدشت شده است. استاندار لرستان در ادامه اين نامه تصريح کرده بود: اين وضعيت شرايط را براي ايجاد کانونهاي جديد گرد و غبار در استان لرستان و در نهايت تشديد اثرات مخرب اين پديده فراهم کرده و بيم آن مي‌رود که در اثر عدم توجه کافي به احياي مجدد تالابها و عرصه‌هاي جنگلي در آينده نه چندان دور اين نقاط در لرستان به کانونهاي بزرگ توليد گرد و غبار در استان و کشور تبديل شوند.
استان لرستان نيز با دارا بودن بيش از 11 تالاب نيازمند توجه جدي‌تر مسوولان امر در سطح ملي است چرا که اين ظرفيت از يک سو فرصت و از سوي ديگر تهديدي جدي تلقي مي‌شود. فرصت به لحاظ اهميت طبيعي اين اکوسيستم‌ها در تعديل شرايط آب و هوايي و زيستي منطقه غرب کشور و تهديد از آن جهت که در صورت استمرار روند خشک شدن اين تالابها، لرستان به صورت بالقوه شرايط ميزباني 11 کانون جديد گرد و غبار را دارا است.