ارسال کننده خبر محمود نعیمی
عشاير با ييلاق و قشلاق کردن سنت ديرينه زندگي بشر را نگهداري کرده‌اند اما گاهي با ورود زودهنگام خود به مناطق ييلاقي موجب آسيب زدن به مراتع مي‌شوند که بايد براي حل آن به دنبال چاره بود.
به گزارش مهر، مراتع و پوشش گياهي اهميت خاصي در حفظ محيط زيست و از سويي حفظ منابعي چون آب و خاک را دارند و امروزه با توجه به تغيير شرايط آب و هوا و اقليم و به وجود آمدن خشکسالي حفظ اين مراتع از اهميت بيشتري برخوردار است.
کشور ايران نيز در نوار خشک و نيمه‌خشک زمين قرار گرفته و از اين رو مشکلاتي را که ناشي از خشکسالي و تغيير شرايط اقليمي به وجود آمده بيشتر لمس مي‌کند کما اينکه استان همدان نيز به مانند ساير نقاط کشور بحران خشکسالي را پيش رو دارد و در چند سال اخير متاسفانه با کاهش نزولات جوي و افت شديد منابع زير زميني اين بحران بيشتر شده است.
از سوي ديگر با توجه به وجود بحران خشکسالي در استان همدان حفظ منابع طبيعي و دشت‌ها براي حفظ پوشش گياهي و منابعي همچون خاک و آب از اهميت بسياري برخوردار بوده و هست. در همين زمينه چراي زودرس و کوچ زود هنگام عشاير و استفاده بيش از حد از ظرفيت مراتع استان مشکلاتي است که علاوه بر خشکسالي مراتع استان همدان را تهديد مي‌کند و متاسفانه با وجود خشکسالي در جنوب کشور عشاير استان زودتر از موعد مقرر وارد استان مي‌شوند و اين در حالي است که مراتع استان همدان هنوز آمادگي پذيرش دام را ندارند.
علاوه بر کوچ زود هنگام و چراي زودرس متاسفانه تعداد دام‌هاي استان بيش از ظرفيت مراتع استان است و افرادي بدون مجوز اقدام به چراي دام‌هاي خود در مراتع مي‌کنند که وجود خانوارهاي عشاير بدون مجوز بهره‌برداري و تعداد دام بيش از ظرفيت مراتع استان موجب به وجود آمدن مشکلات عديده‌اي از جمله بيابان‌زايي، خالي شدن عرصه از پوشش گياهي و مشکلات زيست محيطي براي استان همدان شده است.
در همين زمينه مدير کل منابع طبيعي استان همدان در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: 90 درصد جمعيت عشاير استان همدان به دامداري مشغول هستند که اولين نياز آنها تامين علوفه براي دام‌هاست. محمد‌رضا همتي با اشاره به اينکه علوفه مورد نياز دام‌هاي عشاير استان همدان از مراتع استان تامين مي‌شود، عنوان کرد: در استان همدان 90 سامانه عرفي براي استفاده عشاير از مراتع وجود دارد.
مديرکل منابع طبيعي استان همدان با بيان اينکه تنها هزار و 300 خانوار از عشاير داراي پروانه بهره‌برداري از مراتع هستند و تنها 45 هزار واحد دامي مي‌توانند از مراتع استان استفاده کنند، گفت: تعداد واحد‌هاي دامي‌عشاير استان همدان بيش از ظرفيت مراتع استان است. همتي تاکيد داشت: وجود خانوارهاي عشاير بدون مجوز بهره‌برداري و تعداد دام بيش از ظرفيت مراتع استان موجب به وجود آمدن مشکلات عديده اي از جمله بيابان‌زايي، خالي شدن عرصه از پوشش گياهي و مشکلات زيست محيطي براي استان همدان شده است.
مديرکل منابع طبيعي استان همدان با اشاره به اينکه سخت گيري‌هاي اداره منابع طبيعي استان از ورود زود هنگام عشاير و يا چراي غير‌مجاز براي حفظ حيات طبيعي استان است، عنوان داشت: منابع طبيعي 90 درصد علوفه مورد نياز عشاير استان همدان را تامين مي‌کند. متاسفانه عشاير پيش از آنکه مراتع استان آمادگي پذيرش دام را داشته باشند وارد استان مي‌شوند همتي با بيان اينکه بايد تقويم کوچ مورد توجه قرار گيرد، گفت: متاسفانه عشاير پيش از آنکه مراتع استان آمادگي پذيرش دام را داشته باشند وارد استان مي‌شوند.
وي ابراز داشت: مراتع استان همدان تا ارديبهشت ماه هنوز به مرحله تعليف نرسيده و ورود زودهنگام دام به مراتع باعث لگد مال شدن جوانه‌ها در مراتع شده و مراتع را از بين مي‌رود. مديرکل منابع طبيعي استان همدان افزود: از آنجايي که کوچ هر ساله اتفاق مي‌افتد چنانچه با اين موضوع برخورد نشود ديگر مرتعي براي استان باقي نخواهد ماند و از طرفي منابع طبيعي برنامه‌هايي مانند قرق و بذر کاري و غيره را براي حفظ مراتع انجام مي‌دهد که ورود زود هنگام عشاير و استفاده سريع از مرتع اجازه نتيجه دادن اقدامات اصلاحي را نمي‌دهد.
همتي با اشاره به اينکه عشاير داراي مجوز خواستار برخورد با عشاير بدون مجوز هستند، بيان کرد: تعداد دام و مراتع بايد کنترل شود و نسل‌هاي جديد عشاير نيز بايد به مشاغل جنبي روي آورند. وي ابراز داشت: از عشاير تقاضامنديم تقويم کوچ که اوايل ارديبهشت ماه است را رعايت کنند، تا آمادگي مراتع براي استفاده دام‌ها نيز حاصل شود. مديرکل منابع طبيعي و آبخيزداري همدان به ظرفيت 600 هزار واحد دامي مراتع استان اشاره کرد و گفت: اين در حالي است که بيش از يک ميليون و 800 هزار واحد دامي از مراتع استان استفاده مي‌کنند که اين امر فشار سه برابري را به مراتع وارد کرده است. وي بيان کرد: با توجه به خشكسالي‌هاي اخير در جنوب كشور عشاير مايل هستند كه امسال زودتر به مراتع ييلاق در همدان وارد شوند اما مراتع استان هنوز آمادگي حضور دام را ندارد.
اکيپ‌هاي سيار و ثابتي براي جلوگيري از ورود زودهنگام عشاير به همدان در نظر گرفته شده است مديرکل منابع طبيعي استان همدان با بيان اينکه عشاير يکم ارديبهشت ماه وارد همدان مي‌شوند، افزود: اکيپ‌هاي سيار و ثابتي براي جلوگيري از ورود زودهنگام عشاير به همدان در نظر گرفته شده است. همتي بيان داشت: چهار اکيپ سيار و 9 اکيپ ثابت در ورودي‌ها براي جلوگيري از ورود زود هنگام عشاير در نظر گرفته شده و به آنها اطلاع‌رساني نيز شده است. مديرکل امور عشايري استان همدان نيز با بيان اينکه اعتبارات عشاير نسبت به سال‌هاي گذشته بيش از 100 درصد افزايش پيدا کرده است، بيان داشت: اميدواريم اين امر بيش از پيش محقق شده و تمام بودجه جذب شود.
حمزه علي يزداني با اشاره به اينکه در رابطه با مسائل عشاير همکاري دستگاه‌هاي مرتبط خوب بوده است، تاکيد کرد: جامعه عشايري استان همدان دو هزار 500 خانوار هستند. وي با بيان اينکه هشت استان جامعه عشاير دارند، اظهار داشت: به عشاير استان همدان بهترين خدمت‌رساني انجام مي‌شود. يزداني با اشاره به اينکه براي توانمندسازي عشاير 36 کلاس ترويجي با حضور بيش از 700 نفر برگزار شده است، افزود: عشاير بيش از شش هراز تن گوشت و دو هزار و 400 تن شير توليد مي‌کنند.
مديرکل امور عشايري استان همدان با بيان اينکه در حال حاضر با فني و حرفه‌اي در رابطه با آموزش عشاير توافق کرده‌ايم، عنوان داشت: 87 درصد عشاير دامدار هستند که بايد جايگزين شغلي و يا شغل جانبي از جمله صنايع دستي، فرش بافي، زنبورعسل براي آنها در نظر گرفته شود. وي با اشاره به اينکه بيش از 42 درصد جامعه عشاير بي سوادند، گفت: با همکاري آموزش‌‌و‌پرورش براي آنها کلاس برگزار شده است.
يزداني با بيان اينکه عشاير، جامعه سوم هستند و همه ادارات بايد نسبت به اين جامعه احساس مسووليت کنند، ابراز داشت: جامعه عشاير در زمينه بهداشت و فرهنگ مشکل دارد که بايد در اين راستا کمک کرد. معاون امور عمراني استاندار همدان نيز با تاکيد بر اينکه بايد بين عشاير کوچنده و استفاده از مراتع استان تعادل برقرار شود، عنوان کرد: با توانمندسازي جمعيت عشاير استان و استفاده از مشاغل جنبي مي‌توان هم براي اين قشر شغل ايجاد و هم از محيط زيست حفاظت کرد.
محمود رضا عراقي وي با اشاره به اينکه با تغيير اقليم و آب و هوا انسان‌ها نيز خود را با محيط سازگار مي‌کنند، افزود: با توجه به خشکسالي و کمبود بارندگي بايد برنامه‌ريزي‌هاي لازم در مديريت منابع انجام شود.
با اين تفاسير و با توجه به اهميت حفظ منابع طبيعي استان همدان و در کنار آن حفظ مراتع استان به منظور حفظ منابع حياتي زندگي نياز است تا با کوچ زود هنگام عشاير به استان همدان، استفاده بيش از حد از ظرفيت مراتع استان همدان و چراي زودرس به طور جدي برخورد کرد چرا که در غير اينصورت در آينده ديگر مرتعي براي استان همدان باقي نخواهند ماند.
آخرین دیدگاه‌ها