سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط زیست گیلان تاکید کرد: تالاب انزلی همچون موجود زنده‌ای است که تحت فشار عوامل آسیب زا از جمله پسروی آب دریای خزر قرار گرفته و شاید نتوانیم درصد هر کدام از این فشارها و عوامل را بطور دقیق محاسبه کنیم اما باید بگوییم این تالاب در شرایط بحرانی قرار گرفته، به شدت نیازمند مدیریت بحران است.27 فروردین
فرهاد حسینی طایفه روز چهارشنبه در گفت و گو اختصاصی با خبرنگار ایرنا افزود: مرگ تالاب انزلی را بعنوان کارشناس نمی پذیرم؛ بلکه این تالاب در روند تدریجی توالی اکوسیستمی خود قرار دارد؛ تالاب ها در هر دوره از زندگی خود بدلیل اکوسیستم متنوع و تاثیر پذیری از شرایط محیطی، دچار تغییراتی می شوند از اینرو من در زمان حاضر با مرگ تالاب انزلی اصلا موافق نیستم بلکه این تالاب در شرایطی از زندگی خود قرار گرفته که در این بخش از توالی بر اثر پسروی آب دریا و عوامل دیگری چون ورود پساب، پسماند، رسوب و گیاهان مهاجم آبزی فشارهای زیادی را تحمل می‌کند.
وی توضیح داد: در طبقه‌بندی تالاب‌ها یک سری تالاب وجود دارد که به آنها دریایی – ساحلی گفته می‌شود؛ زندگی تالاب‌های ساحلی به آبهایی که از رودخانه‌ها و اراضی بالادست وارد آنها می‌شوند و همچنین ارتباطی که با آب دریا دارند، وابسته است؛ واقعیت آن است قبلا در تالاب انزلی آب دریا با رودخانه‌ها همپوشانی داشت و به مثابه یک سد طبیعی عمل می‌کرد و اجازه نمی داد آب از تالاب خارج شود و درواقع آب دریا به ماندِ آب در تالاب بین المللی انزلی کمک می‌کرد.
وی ادامه داد: متاسفانه طی ۲ دهه اخیر سطح تراز آب دریای خزر تغییر کرده است و پسروی آب دریا به تمام معنا وجود دارد؛ بطوریکه در بخش‌هایی از نوار ساحلی فاصله دریا با نوار ساحلی نسبت به دهه ۷۰ شمسی به وضوح مشهود است.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان در ادامه توضیحات خود در خصوص وضعیت تالاب انزلی تصریح کرد: از مشکلات دیگری که در بحث تالاب انزلی در سال‌های اخیر اتفاق افتاده بحث رسوبی است که وارد آن می شود که یکی از دلایل بارزش از بین رفتن پوشش گیاهی و جنگلی در بالادست است.
حسینی طایفه افزود: این پوشش گیاهی و جنگلی در بالادست تالاب در حکم اسفنج رسوب‌گیر عمل می کرد بطوریکه خروجی، آبی بدون رسوب بود؛ الان این اتفاق نمی افتد؛ رسوب‌ها از ارتفاعات وارد می‌شوند ضمن آنکه تغییر جهت‌هایی که به رودخانه‌ها داده می شود و همچنین اتفاقاتی که در حوزه معادن شن و ماسه رخ می دهد و گاه بهره برداری‌های غیر اصولی انجام می‌شود، متاسفانه رسوب زیادی را وارد تالاب می‌کند.
وی اضافه کرد: همچنین آلودگی‌هایی که از طرف ۱۰ رودخانه بخصوص گوهر رود و زرجوب وارد تالاب می شود و از سویی دیگر افزایش بار آلی این رودخانه‌ها تالاب را تحت تاثیر قرار داده و در نهایت الان تالابی داریم که از هر طرف آسیب دیده است.
وی افزود : در واقع تالاب انزلی همچون موجود زنده ای است که تحت فشار قرار گرفته است.
وی اظهار کرد: تالاب‌ها بوم سازگان‌های پیچیده و متنوعی هستند و روندی دارند و این روند که به آن توالی می‌گویند باید این مراحل را طی کند؛ گاهی برگشت‌پذیر است گاه برگشت‌پذیر نیست.
وی توضیح داد: همین تالاب انزلی در دهه‌هایی بدلیل پسروی آب بخش عمده آن خشک شده بود و بخش‌هایی از حد بستر تالاب تصرف و به اراضی کشاورزی تبدیل شد اما با بازگشت دوباره و تدریجی آب تقریبا از دهه ۶۰ شمسی این زمین‌ها آب‌دار و خاصیت تالابیش را حفظ کرد.
طایفه افزود: الان بار دیگر این تالاب در شرایطی تحت تاثیر پسروی آب دریا قرار گرفته است؛ آبهایی که وارد می شوند رسوبات زیادی می‌آورند؛ آلودگی اضافه شده و وظیفه ما آنست که تاثیرات محیطی را کم کنیم.
وی عنوان کرد: در مورد پسروی آب دریا ما خیلی نمی توانیم ورود کنیم اما درخصوص رسوب، آلودگی‌ها و مبارزه با گونه‌های مهاجم فعلا باید تالاب را نگه داریم؛ باید شرایط طبیعی تالاب را حفظ کنیم تا ببینیم در دهه‌های آینده وضعیت آب دریا و وضعیتی که برای تالاب هست چگونه خواهد بود.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان تصریح کرد: تالاب انزلی دارای ذی‌نفعان بسیاری است از اینرو نباید رهایش کرد؛ این تالاب دارای شهرت بین المللی و یکی از زیستگاه‌های مهم پرندگان و بعنوان یک از سایت‌های زمستان گذران آنها شناسایی شده است.
وی گفت: حتی در دورانی از ژاپن آمدند کار کردند همین الان باز هم برنامه‌هایی برای تالاب دارند و باید همه تلاش خود را بکنیم که این اکوسیستم ارزشمند آسیب بیشتری نبیند و بصورت مشارکتی و همه جانبه برای زنده ماندن تالاب تلاش کنیم.
حسینی طایفه ادامه داد: یکی از فشارهایی که تالاب انزلی الان تحمل می‌کند و این امر بر ذی‌نفعان تالاب حتما تاثیر دارد؛ تغییر در جامعه گیاهی منطقه است؛ این تغییرات باعث شده گیاه آبزی سنبل آبی که وارد تالاب شده، بدلیل تغییرات ایجاد شده شرایط رشد مناسبی بیابد.
وی افزود: پیشترها شوری آب دریا اجازه نمی داد گونه مهاجمی رشد کند ولی الان فقط آب شیرین وارد تالاب می شود از طرفی این آب شیرین مواد آلی زیادی دارد که می تواند برای رشد سنبل آبی مناسب باشد از سوی دیگر این شرایط باعث شده گیاهان بومی و سازگار با تالاب هم تغییر کند و شرایط برای آنها فراهم نباشد و در اینجا بحث غالب شدن یک گونه مهاجم فراهم می شود که سنبل آبی این شرایط را دارد و این مساله‌ای است که باید با آن جدی مقابله کنیم.
وی تاکید کرد: ما در یک شرایط بحرانی قرار گرفته ایم باید مدیریت بحران کنیم؛ الان مدیریت بحران آن است که در حوزه مقابله با سنبل آبی تلاش کنیم که این امر موجب نشود ذی‌نفعان تالاب آسیب ببیند؛ بنابراین باید مدیریت بحران کنیم.
وی ادامه داد: در این میان بعضی از بحث‌ها مانند اینکه چه مسیرهایی لایروبی بشود یا نشود کاملا کارشناسی است؛ اصلا در زمانی که آورد رسوب داریم رسوب برداری چه مفهومی دارد؟ رسوب آن قدر زیاد بود که زمان نداد و تله‌های رسوب‌گیری که نصب شده بود را خیلی سریع پرکرد از اینرو کارایی آنها مورد تردید است.
وی ادامه داد: همچنین خیلی از راه حل‌هایی که برای تالاب انزلی پیشنهاد می شود، شدنی نیست؛ چون تالاب موجود زنده است ما مواد شیمیایی نمی توانیم استفاده کنیم؛ این تالاب ذی نفعان بسیاری چون شالی‌کاران، کشاورزان، پرورش‌دهندگان ماهی و ماهی‌گیر دارد؛ مردم زندگی می‌کنند تمام این شرایط بگونه‌ای است که اصلا نمی توانیم ماده شیمیایی استفاده کنیم؛ در مجموع باید بگوییم شرایط پیچیده‌ای است که باید تلاش کنیم و این تلاش‌ها بحران را کاهش خواهد داد.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان در خصوص ۲ رودخانه شهر گذر زرجوب و گوهر رود که به تالاب انزلی می‌ریزند، گفت: برای این ۲ رودخانه بویژه در حوزه پیربازار یک اصلاح مسیر و در واقع یک حالت سیل‌گیری در حال انجام است.
حسینی طایفه اظهار کرد: کلا شیب پیربازار به تالاب انزلی پائین بوده و اصلاحاتی در حوزه پاکسازی و بازکردن مسیرها در دست انجام است؛ این اقدام بدستور استاندار و با مشارکت دستگاه‌های متولی اجرایی شده تا اتفاقات تلخ اخیر در زمینه سیل تکرار نشود.
وی با بیان اینکه این ۲ رودخانه شهر گذر در حالی به یکی از نازیبایی‌های شهر رشت تبدیل شده که خود می‌توانست به مانند بسیاری از شهرهای پیشرفته دنیا یکی از جاذبه‌های مسلم این شهر باشد اما متاسفانه امروز موجب آزار شهروندان و صدمه به آنان بوده و کیسه‌های پلاستیکی بیشترین معضل آن است.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان با تاکید بر اینکه کیسه‌های پلاستیکی در بحث مدیریت پسماند و وضعیت رودخانه‌های زرجوب و گوهر رود معضل شده است؛ تصریح کرد: نتایج آنالیز پسماند نشان می‌دهد ۵.۵ درصد هجمه زباله‌های استان کیسه‌های پلاستیکی است.
حسینی طایفه افزود: این رقم برای اکوسیستم‌هایی مانند گیلان که پوشش گیاهی دارد درصد بسیار بالایی است که بعد از هر بارندگی در رودخانه‌ها به پوشش گیاهی می‌چسبند و سال‌ها می‌مانند و پردازش آن خیلی سخت است چون قابل بازیافت نیستند؛ متاسفانه این کیسه‌های پلاستیکی ثمره استفاده‌های غیرضروری ماست.
وی ادامه داد: چرا وقتی می‌توانیم از مواد جایگزین استفاده کنیم از کیسه پلاستیکی استفاده می‌کنیم که خودش معضل می‌شود؛ آیا واقعا راهی نیست که از این کیسه‌های مضر و مخرب محیط زیست استفاده نکنیم؟ واقع بینانه ببینیم در روز چند کیسه زباله استفاده، در طبیعت رها و وارد چرخه مدیریت پسماند می‌کنیم؟
وی تصریح کرد: آیین نامه‌ای مبنی بر کاهش مصرف پلاستیک در ایران وجود دارد که می‌خواهیم این موضوع را به پویش تبدیل کنیم؛ این پویش نخست از رشت شروع می شود البته هنوز طرح آن کامل نشده اما امیدواریم تا هفته هوای پاک بتوانیم آن را اجرایی کنیم.
حسینی طایفه در ادامه گفت و گوی مفصل گفت: برای کاهش مصرف پلاستیک قوانین و شیوه‌نامه‌هایی داریم اما اجرایی نشده است؛ قطر و اندازه پلاستیک‌ها، استفاده از مواد جایگزین و زیست تجزیه‌پذیر و مهمترین موضوع فرهنگ‌سازی برای استفاده از کیسه‌های چندبار مصرف یا حتی کاربردی کردن و بازگشت به شیوه رفتاری صحیح مادربزرگان این سرزمین همچون استفاده از زنبیل است.
وی تصریح کرد: بسیاری از شهرهای دنیا به کاهش کیسه‌های پلاستیکی هم اکتفا نکرده بلکه مصرف و استفاده از این کیسه‌ها را ممنوع و برای استفاده از آن جریمه در نظر گرفته اند از اینرو سعی می‌کنیم این پویش را از رشت با کمک سازمان‌های مردم نهاد و دستگاه‌های ذیربط از جمله شهرداری شروع کنیم و آن را تبدیل به یک فرهنگ نماییم.
سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط زیست گیلان در خصوص معضل پسماند استان گفت: بر اساس قانون، مدیریت پسماند در وظایف شهرداری، دهیاری و بخشداری تعریف شده و سازمان حفاظت محیط زیست ناظر است و در این فرایند همکاران ما با دقت و پیگیری توجه لازم را انجام می‌دهند.
حسینی طایفه گفت: در خصوص مدیریت پسماند باید منطقه‌ای نگاه کرد؛ باید پرسید چرا در استان‌های ساحلی معضل پسماند حرف اول را می زند؟ باید پرسید چرا چند برابر ظرفیت پسماند تولید می شود؟
وی بارندگی و اقلیم گیلان را دلیل دیگری در تشدید بحران مدیریت پسماند عنوان کرد و گفت: بارندگی در عین آنکه وزن پسماند را افزایش می دهد، نوع جمع‌آوری را هم تحت تاثیر قرار می دهد؛ از طرفی در دفن و پردازش پسماند آزاد نیستیم چون شهرها به هم متصلند و چیزی به نام خارج شهر در شهرهای شمالی نداریم.
وی در خصوص موضوع مدیریت پسماند اضافه کرد: پیش بینی‌ها و امکانات دستگاه‌های اجرایی گیلان بر اساس جمعیت استان است؛ همچنین این استان از دیرباز با معضل زباله دست و پنجه می‌ساید و حضور چند برابر جمعیت بواسطه گردشگران مدیریت زباله انباشت شده را سخت‌تر می‌کند.
وی تصریح کرد: معضل سراوان نیز مربوط به دپو زباله در چندین دهه است؛ مساله بعد شیرابه‌هاست و با وجود همه برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات انجام شده می‌بینیم هنوز در سال ۱۴۰۴ سیستم تصفیه شیرابه فعال نیست؛ گرچه بنایی ساخته شد اما مشکلات اداری و پیمانکار بوجود آمد که همچنان غیرفعال است و متاسفانه مشکلات مدیریتی در این خصوص وجود دارد که باید حل شود.
حسینی طایفه اظهار کرد: در خصوص پسماند شهرها و نقاط مختلف استان؛ شهرستان‌هایی اقداماتی در این خصوص انجام داده اند اما برخی نتوانسته اند و این موضوع نیازمند یک مدیریت جامع، کامل و همچنین سرمایه‌گذاری دارد.
وی ادامه داد: واقعا باید در خصوص مدیریت پسماند اولویت اول را سرمایه‌گذاری قرار دهیم؛ اینکه ما بگوییم اولویت اول استان حل معضل پسماند و زباله است اما سرمایه‌گذاری و هزینه‌کرد اولویت ما نباشد همچنان ما را در سیر یک روند بیهوده نگه می‌دارد؛ خوشبختانه در مدیریت استان این اراده مشهود و استاندار گیلان بشدت پیگیر است که امیدواریم در این حوزه پیشرفت‌ها را بصورت عملی ببینیم.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان همچنین گفت: در آخرین جلسه پسماند استان از شهرداران درخواست کردیم که برنامه زمانبندی اعلام کنند. همه اعلام برنامه می‌کنند اما متاسفانه برنامه‌ها فاقد زمانبندی است.
وی افزود: اگر برنامه عملی اعلام می‌کنید این موضوع مستلزم زمانبندی است؛ زمانی که برنامه بدون زمانبندی اعلام می شود در واقع فقط قول و وعده می‌دهیم و هیچ الزامی نیست که در زمان مناسب کار انجام شود.
حسینی طایفه در خصوص حل معضل مدیریت پسماند گفت: ما واقعا زمان نداریم چون استان در حوزه زباله دارد به نقطه‌ای می‌رسد که زندگی انسان‌ها را به مخاطره می اندازد از اینرو باید همه متولیان برای حل این معضل دغدغه‌مند وارد عرصه عمل شوند و قول و سخن دردی دوا نخواهد کرد.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان تاکید کرد: محیط زیست در واقع حوزه و سیستم کارشناسی است و اظهارنظرهای کارشناسان باید برمبنای کارشناسی و مطابق با شیوه‌نامه‌ها و ضوابط انجام شود؛ نمی‌توان در حوزه زیست محیطی برداشت‌های غیرکارشناسی و غیرفنی داشت؛ زیرا هر اتفاق، توسعه و هر تغییری در این زمینه بدون عواقب نخواهد بود از اینرو وظیفه ماست که بر اساس شیوه‌نامه‌ها و نظرات کارشناسی عواقب و اثرات سوء زیست محیطی را کاهش دهیم.
آخرین دیدگاه‌ها