کم‌آبی ساقه‌های طلايی را می ‌خشکاند

ارسال کننده خبر محمود نعیمی

 

بهار را مي‌توان در شاليزارها حس کرد، مزارعي که با شخم و شيار، جان تازه‌اي مي‌گيرند و سفره سبز بر دامن طبيعت نقش مي‌بندند. به گزارش مهر، همپاي بهار، شاليزارهاي ديار هميشه بهار نيز عطر برنج گرفت و فصلي تازه از کار و تلاش در مزارع مازندران آغاز شد و با شخم و شيار و آب تخت کردن مزارع، شاليزارهاي مازندران جان دوباره‌اي گرفت و کشت برنج در قطب توليد آن از سر گرفته شد و با گذر به مناطق شرقي و مرکزي مازندران، مي‌توان شاليکاراني را ديد که با شخم و شيار‌، شاليزارهايشان را مهياي کشت برنج مي‌کنند.
توليد برنج در ايران هر ساله به بيش از سه ميليون تن شلتوک و حدود دو ميليون تن برنج سفيد مي‌رسد و در اين ميان استان‌هاي گيلان، مازندران و گلستان مهمترين قطب‌هاي توليد برنج کشور محسوب مي‌شوند و 42 درصد برنج کشور در ديار هميشه بهار مازندران توليد مي‌شود خشکسالي اخير و کاهش سطح نزولات آسماني که موجب قرار گرفتن منابع آبهاي زيرزميني در وضعيت قرمز شده، اين نگراني را در بين کارشناسان و متوليان امور آب استان افزايش داده تا حدي که به گفته کارشناسان در صورت تداوم کشت برنج در اين سطح در سالهاي آتي بايددر انتظار پايين آمدن سطح آبهاي زيرزميني و شور شدن آنان و در نتيجه خشک شدن اقليم استان و تبديل اين استان سرسبز به بياباني وحشتناک است. مازندران بيش از 240 هزار هکتار اراضي شاليزاري دارد و قطب مهم توليد برنج در کشور محسوب مي‌شود. مازندران با داشتن 38 درصد سطح زير کشت و 42 درصد توليد برنج کشور، تأمين کننده اصلي برنج کشور است و هر سال حدود 4/1 ميليون تن شلتوک در مازندران توليد مي‌شود. با آنکه فصل کشت و کار برنج از قبل از عيد در مازندران شروع شد، تاکنون بيش از 70 درصد شاليزارها شخم و شيار شدند و 120 هزار هکتار از مزارع نيز آب تخت شدند. بسياري از کشاورزان مازندراني هر سال در آغاز سال نو، شاليزارهايشان را با آب تخت کردن و شخم زدن براي کشت برنج آماده مي‌کنند، کشت برنج در حالي در مازندرن آغاز شد که کم آبي کشاورزي را تهديد مي‌کند و رئيس سازمان جهاد کشاورزي مازندران در گفت‌وگو با مهر، کاهش منابع آبي را از جمله تهديدها برشمرد و خواستار اجراي طرح نوبت بندي آبياري اراضي کشاورزي شد. دلاور حيدرپور با اشاره به کاهش بارندگي و ذخاير آبي در پشت سدها، اعمال مديريت در مصرف را از کارهاي ضروري دانست و گفت: بهره برداران با هماهنگي کارشناسان امر در اين زمينه برنامه‌ريزي داشته باشند تا مشکلي براي آنان پيش نيايد. وي به کشاورزان توصيه کرد تا با استفاده از بارندگي‌هاي کنوني و خنکي هوا، آماده‌سازي زمين را انجام دهند تا در پيک کار دچار مشکل کم‌آبي نشوند. وي با بيان اينکه بيش از 70 درصد شخم شيار شدند و آب تخت 120 هزار هکتار از شاليزارها گفت: بايد هماهنگي بين کشاورزان و کارشناسان وجود داشته باشد تا آب را درست مصرف کنند. حيدرپور به کشاورزان توصيه کرد تا با نوتيت‌بندي و با استفاده آبياري دوره‌اي، استفاده بهينه‌اي از منابع آبي داشته باشند و نتايج نشان داده که مي‌توان بين 20 تا 25 درصد صرفه‌جويي با آبياري دوره‌اي در مصرف آب داشت.
رئيس سازمان جهاد کشاورزي با بيان اينکه آب براي کشاورزي عنصر حياتي است تصريح کرد: بايد آبياري دوره‌اي شود تا علاوه بر جلوگيري از خسارت‌ها، سبب افزايش توليد شويم. در عين حال، مديرعامل آب منطقه‌اي مازندران نيز در گفت‌وگو با مهر با اشاره به کاهش 42 ميليون متر مکعبي حجم ذخاير آبي استان گفت: سد شهيد رجايي به عنوان مهمترين منبع آبي استان امسال کاهش چشمگيري يافته است. محمد ابراهيم يخکشي افزود: افت دبي چشمه‌ها و کاهش منابع آبي، 47 درصد از زمين‌هاي کشاورزي را در معرض خشکسالي قرار داده است از اين رو طرح نوبت‌دهي آبگيري اراضي از فروردين ماه آغاز شده است. وي از کشاورزان خواست تا با اقدام و لايروبي نهرها براي آبگيري زمين‌ها اقدام کنندو چاهها را تجهيز کنند.
با گذر از مناطق مختلف مازندران مي‌توان شاليکاراني را مشاهده کرد که تا زانو در زمين‌هاي قرقابي استان فرو رفته‌اند و به کشت و کار کشاورزي مي‌پردازند، فرزين فرهادي رئيس جهاد کشاورزي قائمشهر در اين زمينه مي‌گويد: با آغاز عمليات آماده‌سازي شاليزارهاي شهرستان قائم شهر، تاکنون خزانه گيري در بيش از 65 درصد از شاليزارهاي اين شهرستان انجام پذيرفته است. وي با اشاره به اينکه خزانه‌گيري به صورت پوشش پلاستيک صورت گرفته، افزود: آب تخت مزارع شاليزاري در بيش از 90 درصد شاليزارهاي اين شهرستان انجام پذيرفته است.
وي با بيان اينکه استفاده از رطوبت موجود در خاک‌هاي شاليزاري براي آماده‌سازي شاليزارها يک فرصت مناسب محسوب مي‌شود، به کشاورزان توصيه کرد که از اين فرصت استفاده مطلوب کرده و از آنجايکه 30 درصد از آب مصرفي شاليزارها در مرحله قبل از نشا مورد نياز مي‌باشد، از آب‌هاي جاري و رطوبت موجود استفاده بهينه را ببرند. فرهادي در پايان با بيان اينکه عمليات شخم و شيار شاليزارهاي شهرستان قائم شهر در بيش از 80 درصد زمين‌ها صورت گرفته، سطح زير کشت برنج اين شهرستان را بيش از 8500 هکتار اعلام داشت. در شهرستان بابل نيز بيش از 70 درصد شاليزارها شخم و شيار شدند و به گفته مسعود غلامي‌مدير جهاد کشاورزي بابل، نون عمليات شخم و شيار در سطح 31 هزار و 810 هکتار صورت گرفته است. وي افزود: آب تخت اوليه در سطح 31 هزار و 359 هکتار (47 درصد)، خزانه‌گيري در سطح 19 هزار و 100 هکتار (41 درصد) و بذرپاشي در سطح 12 هزار و 270 هکتار (27 درصد) صورت گرفته است.
وي در پايان از آبگيري 94 درصدي آببندان‌هاي اين شهرستان خبر داد و افزود: سطح بيمه تضمين توليد شاليزارهاي اين شهرستان تاکنون بيش از 360 هکتار بوده است. در شهرستان آمل نيز عمليات شخم و شيار در شاليزارهاي شهرستان آمل با قوت ادامه دارد و به 34 هزار و 500 هکتار (90 درصد) رسيد که از اين ميزان در 16 هزار و 700 هکتار (44 درصد) آب تخت اوليه انجام شد.
همچنين سطح خزانه‌گيري برنج اين شهرستان را تاکنون 22 هزار و 250 هکتار (58 درصد)، بذر پاشي 15 هزار و 700 (41 درصد)، رسيده است. کار زراعت برنج در اراضي مازندران شروع شد اما به تاکيد کارشناسان، مسوولان از هم اينک بايد براي بازرگاني، خريد تضميني، جلوگيري از واردات بي رويه و حمايت اصولي از کشاورزان برنامه‌‌ريزي داشته باشند.دو استان مازندران و گيلان به دليل شرايط آب و هوايي مي‌تواند به عنوان مهمترين مرکز توريسم در کشور تداعي شود که اين امر به تدريج سبب تغيير کاربري، ساخت ويلا، کارگاه و مراکز توريستي مي‌شود، لذا جهت برون رفت از اين خطر جدي بايد درآمد اقتصادي کشاورزان را افزايش دهيم و از هزنيه‌هاي اضافي توليد براي کشاورزان بکاهيم.