پسماند، جان طبیعت را بی‌صدا می‌گیرد

پردیسان آنلاین

مسئله انباشت پسماند در دنیای امروز یکی از بزرگترین چالش‌های پیش‌روی زیست محیطی است و آسیب‌های خود را با تهدید سلامت انسان‌ها، جانوران و نابودی آب، خاک و هوا به رخ طبیعت می‌کشد،لذا باید مدیریتی صحیح وجود داشته باشد و نقاط ضعف نیز باید به سرعت رفع شود تا بتوان از نابودی محیط‌زیست پیشگیری کرد.۲۶ آبان

 

 مردم به خوبی آگاه هستند که محیط زیست سالم شرط اصلی برخورداری از زندگی سالم بوده، انسان سالم، محور توسعه پایدار است و هرگونه پیشرفت، توسعه و خلاقیت در جامعه منوط به سلامت جسمی و روحی آحاد آن جامعه و تنها در محیطی شاداب و با نشاط و سالم امکان‌پذیر می‌شود، این در حالی است که در برخی از جوامع شاهدیم که نبود رعایت الگوهای بسیار ساده زیست محیطی مانند رعایت اصول صحیح جمع‌آوری بازیافت و دفع آن یا جلوگیری از پراکنده شدن آنها در شهر و طبیعت مشکلاتی را برای سلامت افراد ایجاد کرده است، از این‌رو در جهان امروز بازیافت و رعایت اصول توسعه پایدار و حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست به عنوان دو فراز و هدف ارزشمند جامعه را نه تنها در سطح کشورها، بلکه در سطح کره خاکی مورد توجه قرار داده است.

بر اساس آمار سازمانی که داده‌های آماری جمعیتی به‌روز را درباره تمام کشورها ارائه می‌دهد، در سال ۲۰۲۱ ایران رتبه ۱۷ در تولید زباله را داشت، همچنین به نقل از اطلس کلانشهر تهران هر فرد به‌طور متوسط سالانه شش برابر وزن خود زباله تولید می‌کند، متوسط سرانه زباله تولید شده در تهران ۳۲۰ کیلوگرم است، از سوی دیگر در حالی که سرانه تولید زباله در جهان حدود ۱۱۰ کیلوگرم در سال و سرانه روزانه در مقیاس جهانی ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم است، این رقم در ایران ۶۰۰ گرم و در شمال شهر تهران ۱۲۰۰ گرم است.

آن‌گونه که حبیب راضی، مدیرکل دفتر محیط زیست و خدمات شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور اظهار کرده است؛ روزانه ۴۵ هزار تن زباله در مناطق شهری و ۱۰ هزار تن در مناطق روستایی تولید می‌شود و متوسط سرانه تولید زباله هر نفر در شهر ۷۶۰ گرم و در روستاها ۴۸۵ گرم است، نزدیک به ۶۵ درصد از پسماندهای تولیدی تر و ۳۵ درصد آن خشک است و ۲۵ درصد از پسماندهای تولیدی پردازش و ۷۵ درصد باقی‌مانده بدون فرایند پردازش به‌طور مستقیم دفن و ۱۰ درصد در مبدا تفکیک می‌شود.

در همین راستا؛ مهدی خادم ثامنی، مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه هدفمند کردن نقش دولت‌ها و ملت‌ها در راستای حفظ محیط زیست موضوع مهمی است که به دلیل انباشت شدن مشکلات محیط زیستی، بازیافت معیوب پسماندها یا رهاسازی در طبیعت در سراسر جهان با قوانین سختگیرانه دنبال می‌شود، اظهار کرده است؛ پسماند ماده‌ای است جامد، مایع یا گاز و از فعالیت روزمره انسان حاصل می‌شود که از نظر تولیدکننده زائد است، پسماندها به پنج گروه عادی، صنعتی، ویژه و خطرناک، بیمارستانی و کشاورزی تقسیم می‌شوند، از این‌رو در ایران سالانه حدود ۲۱ میلیون تن پسماند عادی، ۳۰ الی ۳۳ میلیون تن پسماند صنعتی و هشت تا ۱۱ میلیون تن پسماند ویژه یا خطرناک، ۱۲۰ هزار تن پسماند بیمارستانی و ۱۷۰ میلیون تن پسماند کشاورزی تولید می‌شود که این میزان پسماند تولیدی نیاز به مدیریت اجرایی دارد و باید دوباره به چرخه تولید برگشته و به ماده اولیه‌ای برای چرخه‌های بعدی تبدیل شود.

وی حفاظت از محیط‌زیست در برابر آثار زیانبار پسماندها را وظیفه تمام اشخاص حقیقی و حقوقی دانست و با اشاره به نقش پلاستیک‌ها در آلودگی محیط‌زیست اعلام کرده است؛ هزینه جمع‌آوری کیسه‌های پلاستیکی نازک بسیار پر هزینه و دشوار است و بازیافت این کیسه‌ها نیز مقرون به صرفه نیست، سالانه حدود ۵۰۰ میلیارد کیسه پلاستیکی و ۳۸۰ میلیون تن پلاستیک در دنیا تولید می‌شود، براساس آمار وزارت صمت ۱۷۵ هزار تن پلاستیک در ایران تولید می‌شود که البته این میزان سال به سال تغییر پیدا می‌کند. از سوی دیگر عمر مراکز زباله در کشور بعضاً به ۴۰ سال می‌رسد که همین موضوع باعث بروز مشکلات زیست محیطی و اجتماعی شده است.