هنوز نمی‌دانیم برای احیای ارومیه چه کنیم

رئیس دبیرخانه کارگروه احیای تالاب ارومیه گفت:هنوز از نظر علمی به جمع‌بندی نرسیده‌ایم که برای دریاچه ارومیه چه باید بکنیم.
به گزارش سبزپرس، «عیسی کلانتری» در مراسم روزجهانی تالاب‌های در تبریز گفت: اگر سیاست‌هایی که تا چندماه قبل بود در 20 سال آینده ادامه پیدا کند، در این سرزمین نه ایران خواهد بود و نه ایرانی. این یک پیش بینی نیست، یک واقعیت است.
او ادامه داد: در سال 1370 مرحوم فرساد رئیس کشاورزی استان به من گفت که چاه‌ها دارند شور می‌شوند. بررسی اولیه نشان می‌داد که این پیشروی آب شور دریاچه است. اسفند 74 دو متخصص آب و خاک کشور پیش من آمدند و گفتند با بررسی‌هایی که انجام دادیم، اگر این سدها به بهره‌برداری برسند، دریاچه ارومیه بین 15 تا 20 سال خشک خواهد شد.

کلانتری تاکید کرد: تقصیر را به گردن خشکسالی نیاندازیم. ما خودمان ویران کرده‌ایم و خودمان باید احیا کنیم. نسل حاضر دریاچه را خشکانده. 10 درصد خشکسالی مقصر است. زیاده خواهی‌های نسل موجود و در نظر نگرفتن ضوابط توسعه پایدار مقصر است.

او گفت: در ضوابط توسعه پایدار آمده که نسل حاضر نباید حقوق نسل‌های بعد را به خطر بیاندازد. ما دریاچه را خشکانده‌ایم. شجاعت داشته باشیم و بپذیریم که سوء استفاده کردیم و حقابه را به بهانه زیاده‌خواهی خودمان از بین برده‌ایم.

رئیس دبیرخانه کارگروه احیای تالاب ارومیه با انتقاد از سیاست‌های بخش کشاورزی و برخی فشارها به این بخش گفت:‌ ما نمی‌دانیم پتانسیل طبیعی کشور چقدر است ولی سیاست‌گذاری می‌کنیم و به دستگاه اجرایی تحمیل می‌کنیم که باید در محصولات خودکفا شویم.

او گفت: همین تفکر، تا چند سال قبل توسعه پایدار را کلمه غربی می‌پنداشت. همه اینها نتیجه در نظر نگرفتن توسعه پایدار است. در خوزستان سد ساختیم در حالی که نباید می ساختیم.

کلانتری با انتقاد از روند سدسازی گفت:‌ بعد از سد شهید عباسپور نباید سد دیگری در خوزستان می‌ساختیم. گتوند را با چهار هزار میلیارد ساختیم، حالا باید هزار و 200 میلیارد تومان بدهیم تا آن را تخریب کنیم. الان دو میلیارد مترمکعب آب شورشده. شوری آب کف دریاچه سد گتوند، 5 برابر خلیج فارس است.

او تاکید کرد: اینها نتیجه سیاست‌های غلط است. مجریان غلط فکر می‌کنند مردم هم به فکر منافع کوتاه مدت هستند و حق دارند. فکر کردن به منافع بلند مدت وظیفه حاکمیت است.

کلانتری ادامه داد: من از سازمان محیط زیست گله دارم. این سازمان هیچوقت حقوق مالکیتی خودش را نفهمیده و اعمال نکرده. نباید برخلاف آن چیزی که باور داریم، عمل کنیم. اگر فشار آوردند استعفا بدهیم و می روم. اما پا روی اعتقادمان نگذاریم.

رئیس دبیرخانه کارگروه احیای تالاب ارومیه گفت: هیچ کدام از رودخانه های کشور به مقصد خودش نمی رسد. هیچ کدام از رودخانه های داخلی به تالاب‌ها نمی رسد. فردا سفید رود هم به دریای مازندران نمی رسد.

او گفت: ما در مرکز تحقیقات استراتژیک بررسی می‌کردیم که واقعا پتانسیل تولیدات کشاورزی کشور با عملکرد 2.2 برابر امروز (به نسبت آب) برای چقدر جمعیت کافی است؟ الان بخش کشاورزی 80 میلیارد متر مکعب آب مصرف می کند و در چند سال آینده نمی‌تواند بیش از 40 میلیارد مصرف کند. ما با 80 میلیارد مترمکعب حساب کردیم و این پتانسیل با 120 میلیارد دلار سرمایه گذاری سالیانه به بیش از 70 میلیون نفر نخواهد رسید.

او تاکید کرد: بیهوده دوباره صحبت از خودکفایی در محصولات کشاورزی نداشته باشیم. چراکه سیاست‌های خودکفایی ما را آب و طبیعت باید تعیین کند.

دریاچه ارومیه یعنی امنیت ملی، اجتماعی و اقتصادی

کلانتری افزود: در سه سال گذشته میزان منابع آب سطحی ما 44 تا 48 درصد کمتر از متوسط 40 سال گذشته بود در حالی که نوسان بارندگی ما سه درصد بیشتر نبوده است. این نشان می‌دهد که خشکسالی به هیچ وجه مقصر نیست و مدیریت اشتباه است. فقط دریاچه ارومیه نیست بلکه صدها دریاچه ارومیه زیرزمین داریم خشک می‌کنیم که کسی نمی‌بیند.

او تاکید کرد: حاکمیت باید بداند اگر سودی که با خشک کردن یک محیط طبیعی به دست می‌آید عدد پنج باشد، هزینه‌های خشک شدن آن دریاچه 100 است. یک کارشناس خارجی از من پرسید چرا رئیس جمهور شما علاقه دارد دریاچه ارومیه احیا شود من گفتم دریاچه ارومیه یعنی امنیت ملی، اقتصادی، اجتماعی است. بدانید که اگر دریاچه ارومیه از هم بپاشد، ایران از هم می‌پاشد.

کلانتری که با چشمان اشکبار سخن می‌گفت، خاطر نشان کرد: متاسفانه افراد […] مسئله دریاچه را امنیتی کردند. کسانی را که آخر هفته آب می‌بردند و در بستر خشک دریاچه می‌ریختند را زندانی کردند. در روزهای پیش از انتخابات یازدهم ریاست جمهوری، یک دختر بچه آمد به دکتر روحانی گفت «دریاچه را باید دوباره احیا کنید اگر این کار را نکنید ما با اشک چشممان دریاچه را برمی‌گردانیم». دکتر روحانی گفت که «من قول می‌دهم دریاچه را احیا می‌کنیم» به آقای دکتر روحانی گفتم قولی که به مردم دادید، خیلی هزینه دارد ولی ایشان گفتند ارزش آذربایجان برای من صدها برابر این عددها است.

هنوز نمی‌دانیم چه باید کرد

رئیس دبیرخانه کارگروه احیای تالاب ارومیه در بخش دیگری از سخنانش گفت: هنوز از نظر علمی به جمع‌بندی نرسیده‌ایم که چه باید بکنیم. هرکس عددی می‌گوید که این عددها ممکن است برای یک شرکت رئیس دبیرخانه کارگروه احیای تالاب ارومیه پیمانکار نان شود ولی برای دریاچه آب نمی‌شود. متاسفانه علممان بسیار ضعیف است. تقریبا با همه کسانی که صاحب‌نظر هستند جلسه داشته‌ایم. ما بن‌بست‌هایی را برای احیای دریاچه داشته باشیم.

او ادامه داد: الان تاحدودی نمی دانیم چه کنیم. هر کسی برای خودش طرحی داشت و هر وزارت‌خانه‌ای برای خود عملیاتی داشت. اینها هماهنگ نبودند و موازی‌کاری‌هایی وجود داشت. چون یک جایی متمرکز نیست و نتایج باید یک جا جمع‌بندی شود.

احیای دریاچه 15 سال زمان احتیاج دارد

کلانتری تاکید کرد: رئیس جمهوری به من قول دادند که اگر به برنامه‌ای اجرایی رسیدیم، از زیر سنگ هم که شده، پولش را جور خواهیم کرد. این دریاچه قابلیت احیا دارد ولی زمان‌بر است. فکر نکنید که سال آینده دریاچه به سال 78 برمی‌گردد. همه باید کمک کنند.

او افزود: اگر بخواهیم آب منتقل کنیم 8 تا 10 سال طول می‌کشد تا عملیات نهایی شود. متخصصان می‌گویند بدون تغذیه آب‌خوان‌ها نباید آبی وارد دریاچه شود. تغذیه آب‌خوان‌ها هم هست سال زمان احتیاج دارد. اگر بخواهیم مثلا از خزر آّب منتقل کنیم باید به اندازه 15 درصد توان نیروگاهی کشور برای پمپ کردن آب انرژی تولید کنیم. پس اگر احیای دریاچه به سرعت انجام شود، حداقل 15 سال زمان احتیاج داریم.

کلانتری گفت:‌ به خودم این قول را داده‌ام که کاری را که اطمینان ندارم که با علم متناقض نیست، انجام ندهم.

او همچنین خطاب به مردم آذربایجان و فعالان محیط زیست گفت: ما هیچ مسئله امنیتی درباره احیای دریاچه ارومیه نداریم. هدف همه آنهایی که برای دریاچه ارومیه تلاش می‌کنند هدف ملی میهنی است. آذری نباشد، اسلام هم نخواهد بود، حکومت اسلامی هم نخواهد بود.

کلانتری ادامه داد: ما هیچ خبر محرمانه‌ای نداریم و هیچ کاری بدون اطلاع رسانی به مردم هم انجام نخواهیم داد. هر تصمیمی بدون تغییر به اطلاع عموم خواهد رسید. بدون حضور مردم هیچ موفقیتی نخواهیم داشت. مردم بخواهند مسئولین نخواهند هم موفقیتی نخواهیم داشت.