کلیه گونه های نادر و کمیاب پرندگان مهاجر در فریدونکنار و سرخرود صید شده اند

ارسال کننده خبر غلامرضا اخلاقی

کلیه گونه های نادر و کمیاب پرندگان مهاجر در فریدونکنار و سرخرود صید شده اند

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: طی بررسى ها و مشاهدات مستمر از وضعیت صید انواع پرندگان و بازار فروش و تجارت کلان به راه افتاده از حیات وحش منطقه مشخص شد جمعیت های کوچک برخی پرندگان به طور کامل صید شده اند.

شایان توجه است که این جمعیت های کوچک غالبا از گونه هاى نادر و حمایت شده ملى و بین المللى بوده اند. امروز دیگر اثرى از حتى یک بال غاز پیشانى سفید بزرگ و کوچک، غاز پازرد، زنگوله بال و یا اردک بلوطى در سراسر این منطقه نیست.

لجام گسیختگى در صید و شکار حداکثرى انواع پرندگان مهاجر در سرخرود و فریدونکنار، نتیجه مستقیم نبود عزم و اراده کافی و نداشتن هیچ برنامه مدونى براى رفع این معضل از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران است.

با شروع زمستان جمعیت و تنوع پرندگان مهاجر در زیستگاه هاى زمستانگذرانى به اوج خود میرسد. اینک دیگر قریب به اتفاق پرندگان مهاجر از راه رسیده اند اما اینجا در فریدونکنار و سرخرود این آغاز مهاجرت زمستانى خط پایان همیشگى بقاء بسیارى از این پرندگان نیز میباشد.

کلیه تصاویر این گزارش مربوط به پاییز و زمستان سال جاری در فریدونکنار و سرخرود می باشد

برخى از پرندگان در دم گردن زده میشوند و برخى راهى حبس ابد در اسارتگاه هایى که به نام باغ هاى پرندگان معرفى شده اند.

به دلیل آرام بودن رفتار غاز پیشانى سفید نسبت به سایر انواع غازهاى وحشى، این پرندگان براى مصارف دیگرى به غیر از گوشت نیز مورد بهره کشى قرار می گیرند.

علاوه بر زیبایى این پرنده و فروش آن به باغ هاى پرندگان عمومى و خصوصى، از غازهاى پیشانى سفید به عنوان طعمه براى فریب پرندگان دیگر در مهلکترین نوع دام زمینى (کِرس) استفاده میشود و هر دامگاه دار دست کم یک جفت از این پرنده را در دامگاه خود نگهدارى میکند.

گفتنی است بسیارى از همین غازها با پایان فصل صید در اسفند ماه کشته و روانه بازار و رستوران ها خواهند شد.

باورش سخت است اما به سادگى میتوان چندین بال غاز پیشانی سفید را در کمتر از یک روز در سرخرود و فریدونکنار سفارش داد و زنده تهیه کرد در حالى که دیگر حتى یک فرد از این پرنده به صورت وحشی در طبیعت منطقه باقى نمانده است.

غازهای پازرد صید شده امسال نیز روانه باغ پرندگانی در اصفهان و مجموعه ای خصوصی در مازندران شده اند.

پیرو توضیحات ارائه شده در سه گزارش قبلى (گزارش اول ، گزارش دوم ، گزارش سوم) در ارتباط با انواع روش هاى صید، صرفا جهت یادآورى این نکته متذکر میگردد که در روش هاى رایج صید پرندگان در این منطقه (تور هوایى و کِرِس) هیچ پرنده خاصى هدف صید نیست و هر نوع پرنده ای (آبزی، کنار آبزی، شکاری گنجشکسانان و …) در این روش صید میشود. خصوصا پرندگان کم جمعیت از گونه هاى نادر و در گروه هاى کوچکتر مانند گونه هاى پیشتر نامبرده، اولین قربانیان صید این روش ها در شروع فصل سرما میباشند.

از این رو از لجام گسیختگى و طمع در صید پرندگان مهاجر در سرخرود و فریدونکنار سخن به میان آورده میشود که براى صیادان و فروشندگان نه تنها محدودیتى از نظر تعداد صید و نوع پرندگان، مجاز و غیرمجاز بودن، امکان فرصت احیا و تنفس به طبیعت و نیم نگاهى به چشم انداز مبهم آینده طبیعت محل زندگى خودشان مطرح نیست بلکه اصولا اهمیتى ندارد که چه چیزى شکار میشود، به همین علت است که هیچ جنبده حلال گوشت و حرام گوشتى از دست ایشان جان سالم به در نمی برد و در صورت کراهت شدیدى که براى خوردن برخى جانوران صید شده مانند جغد یا حواصیل و کشیم و پرندگانى از این دست و یا پستاندارانى مانند گورکن و سمور و گربه جنگلى و وحشى و شغال (که توأما در دامگاه ها صید میشوند) در عموم وجود داشته باشد، نهایتا حیوان را براى تاکسیدرمى کردن میکشند.

…………………تصویر: محموله صید شده از کاکایی ها آماده کشتار برای تاکسیدرمی

……………………………………………………….تصویر: اردک تاجدار نر

اردک تاجدار از پرندگان حمایت شده میباشد که به شکل موردی در منطقه دیده میشود. در حالی که مشاهده این پرنده در گذشته نه چندان دور در فریدونکنار و سرخرود امری عادی بوده است.

………………………………………………………تصویر: اردک تاجدار ماده

……………………………………………………………..تصویر: گیلار

در سالهای اخیر جمعیت این پرنده در اثر صید و شکار کاهش بسیار شدیدی داشته است و امروز به ندرت در فریدونکنار و سرخرود مشاهده و صید میشود. پرندهای چاق سر بریده میشوند و گیلارهای لاغر به شکل زنده برای تاکسیدرمی عرضه میگردند.

…………………………..تصویر: جغد انبار و جغد شاخدار (پرندگان حمایت شده ملی)

طی روزهای گذشته در اوائل دى ماه، حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری (وزیر سابق کشور و قائم مقام پیشین وزیر اطلاعات) در سفر به مازندران و طی بازدیدی که از تالاب بین‌المللی ازباران داشت، بعد از آنکه از زیبایی های چشم نواز پرندگان مهاجر در منطقه بهره مند شد و البته بعد مشاهده دشتهاى پوشیده از دام هاى بیشمار هوایى، با تاکید بر این نکته که این طبیعت زیبا باید حفظ شده و اجازه ورود افراد سودجو به حاشیه آن داده نشود، از استاندار مازندران خواست تا حواشی مربوط به تالاب‌های فریدونکنار و سرخرود به‌ویژه در حوزه صید و شکار غیرمجاز برچیده شود. این سفر در حالی برگزار شد که وزیر دادگستری را جمعی از مسئولان استانی از جمله مدیر کل حفاظت محیط زیست استان همراهی می‌کردند.

…….تصویر: وزیر دادگستری به همراه دکتر مهردادی مدیرکل محیط زیست استان مازندران در بازدید از ازباران

…………………….تصویر: استاندار مازندران در بازدید از دامگاه پرندگان پیرو بازدید وزیر دادگستری

در ابتدا اینگونه به نظر میرسید که بهترین مقدمات برای برخورد شایسته با شکارچیان و صیادان غیرمجاز فراهم آمده است.

در حالیکه ساعاتی نگذشته، به نقل از ناصر مهردادی، مدیرکل محیط زیست استان اظهار نظری عجیب در خبرگزاری ها منتشر شد که تطبیق آن با درخواست صریح وزیر دشوار مینمود. وی در گفت‌وگو با خبرگزارى مهر از طرحی پنج ساله برای حمایت از پرندگان مهاجری چون قوهای مهاجر منطقه خبر داد و گفت: «در راستای این طرح، در یک برنامه زمانی پنج ساله با شیب ملایم، دامهای هوایی و کرس که از روش های صید پرندگان است، جمع آوری و نسبت به ساماندهی تالاب و ممنوعیت صید و شکار اقدام می‌شود.»

این اظهارات در حالى منتشر میشود که همزمان پاییز امسال براى قوها بدترین روزها در شش سال اخیر حضور این پرندگان زمستانگذران در منطقه بوده است و شکار همه روزه این پرندگان در نبود حداقل نظارت و حفاظتى از جانب اداره شهرستان و استان به شکل آشکارا در سراسر منطقه به وقوع پیوسته است و در نهایت پس از گذشت دو ماه از حضور اولین دسته هزار بالى قوها، ریختن گازوییل داخل آب محل زمستانگذارنى این پرندگان حمایت شده به منظور بیرون راندن جمعیت حاضر قوها از سرخرود این پرندگان حمایت شده را بیش از پیش دچار بحران کرده است. (در گزارش دیگرى به موضوع قوها پرداخته خواهد شد).

گفتنی است کمى پیش از این اظهارات، مدیرکل محیط زیست مازندران ناصر مهردادى پس از اعلام رسمی ممنوعیت صید و شکار پرندگان وحشی در استان گلستان توسط مدیرکل محیط زیست آن استان، در رسانه ها و اخبار سراسرى از ممنوعیت کامل صید و شکار پرندگان وحشی به دلیل شیوع بیمارى آنفولانزا فوق حاد پرندگان در پى اعلان سازمان دامپزشکى کشور در نیمه دوم امسال در استان تحت امر خود هم خبر داده است!

اینجاست که می‌توان پرسید اگر شکار ممنوع است، ‌چرا سامان دادن شکار و صید بی‌رویه در منطقه به برنامه پنج ساله نیاز دارد و همین امروز نباید با کسانی که این ممنوعیت را به سخره می‌گیرند، برخورد نمود؟! بعد از واکنش هاى ضد و نقیض این مدیر مسئول، صیادانی که از اظهارنظر وزیر دادگستری نگران شده و می‌پنداشتند سلسله واکنش های بروز کرده به معنای برچیده شدن بساط پر سودشان است، خیالشان از همه بابت راحت شد چراکه همه به خوبی می‌دانیم معنای ارائه برنامه پنج ساله توسط مدیری که معلوم نیست عمر دوران خدمتش چه زمانی به اتمام می‌رسد، در دولتی که خیلی کمتر از طول این برنامه از عمرش باقی مانده و در برنامه‌ای که هر روز و هر ساعت ممکن است متحول شود، یعنی چه! ضمن اینکه در فاز اولیه همین برنامه پنج ساله عملکرد اداره محیط زیست مازندران دستاورد مثبت و مؤثرى را در پى نداشته است.

در این ارتباط میتوان به برخى موارد از قصور مسئولین محیط زیست مازندران اشاره کرد:

١- بعد از مقابله مسلحانه صیادان پرندگان منطقه فریدونکنار با ٧٠ مأمور محیط زیست استان در مهرماه سال جارى و جلوگیرى از انجام ماموریت مامورین پیش از شروع عملیات جمع آورى تورهاى هوایى و اینکه پس از آن، هیچگونه اعلام جرم و تخلفى از جانب مسئولین محیط زیست مازندران در این رابطه صورت نپذیرفت، مشخص شد که این اقدام محیط زیست مازندران صرفا یک حرکت نمایشی براى توجیه رویکرد موجود بوده است.

٢- در مدت زمان گذشته شروع طرح پنج ساله (زمستان ٩٢ تا این لحظه) حتى یک مورد پرونده تخلف در این ارتباط به مراجع قانونى ارجاع داده نشده است.

عدم تشکیل و معرفى حتى یک مورد پرونده تخلف در منطقه فریدونکنار و سرخرود و بازار پرندگان و ارجاع آن به مراجع قانونى با وجود تخلفات همه روزه گسترده و حتى معرفى برخى از آن تخلفات توسط نگارنده به اداره محیط زیست مازندران شاهد دیگرى بر عدم اجرایى شدن هیچیک از موصوبات سازمان محیط زیست کشور از جانب اداره محیطزیست مازندران است.

٣- نادیده انگاشتن درخواست بیش از چهل سمن زیست محیطى فعال از سراسر کشور که در قالب کمپینى خواستار برخورد قاطع با تورهاى هوایى بودند بخشى دیگر از رویکرد اداره محیط زیست مازندران تا این لحظه بوده است.

آیا این تناقض ها و پراکنده گویی ها بهترین شاهد و مثال برای نشان دادن فقدان عزم مقابله با نسل کشی پرندگان نیست؟

آیا انتظار برای تحقق برنامه پنج ساله در حالی که می‌دانیم ممکن است برخی از گونه های منحصر به فرد به دلیل صید و شکار از عرصه حیات نیست شده و برای همیشه منقرض شوند، تفاوتی با وعده سرخرمن دادن دارد؟!

از سوی دیگر فشارهای مستمر رسانه ای و خواست عمومی که موجب جدیت متولیان سایر استان های پذیرای پرندگان مهاجر شده است، تا این لحظه موفقیتی در زمینه بهبود وضعیت رو به وخامت طبیعت غنی مازندران نداشته است. طرفین همسایه استان مازندران با متخلفین برخورد قاطع میکنند اما مازندران کماکان محل تجمع و آرامش زیاده خواهان و سودجویان از طبیعت میباشد.

این به این معناست که در استان های گیلان و گلستان وقوع جرم و تخلفات کمتر است و این استان های شمالی برای متخلفین ناامن تر هستند اما بازار فروش پرندگان مهاجر در فریدونکنار مانند یک آهنربا متخلفین را تشویق به صید و عرضه در این بازار میکند و طبیعت استان های مجاور را تواما در خود میبلعد.

هر دام هوائی ظرف مدتی کمتر از ٢٠ دقیقه علم شده و در این روش صید انتخابی برای گونه و تعداد پرندگان وجود ندارد.

……..تصویر: نمونه ای از اردک های سرسفید در بازار فریدونکار – پرنده حمایت شده و در خطر انقراض جهانی

………………………………………………….تصویر: اردک سرسفید و گیلار

تصویر: این آخرین عکس از کشتار مجموعا ۲۹ اردک بلوطی میباشد که در پائیز ۹۳ در این منطقه صید و سلاخی شدند. پس از آن دیگر هرگز این  اردک در منطقه مشاهده یا صید نشد. تعداد این پرنده در سال گذشته همین زمان ۵۵ بال بوده است. اردک بلوطی از جمله نادرترین و زیباترین اردک های جهان است و حفاظت از آن اهمیت جهانی دارد.

در دو آب بندان منطقه با نام هاى لپو فریدونکنار و لپو ازباران با توجه به گستردگى تورهاى هوایى در سطح و ارتفاع، به جرات میتوان گفت که تمام پرندگانى که در این محل ها فرود بیایند صید خواهند شد.

در این نوع صید اردک هاى غواص و چنگرها که در آب هاى کم عمق زیست نمیکنند صید میشوند. اردک سرحنایى و اردک سیاه کاکل به همراه اردک بلوطى و ندرتا مرمرى و سرسفید از نمونه اردک هاى نادر و حمایت شده جهانى هستند که همگى به این ترتیب صید میشوند.

……………………….تصویر: شیوه متداول و عادی دو دور پیچاندن و نهایتا گره زدن دوبال به یکدیگر

بلافاصله بعد از صید پرنده این روش مقید کردن تا لحظه ذبح انجام میشود. مفاصل بال های پرندگان جوان و نابالغ مانند فیلوش و خوتکا در تصویر بعد از این حرکت دچار له شدگی و آسیب جدی و معمولا غیر قابل بازگشت میشوند.

در مورد پرندهای بالغ نیز ماندن در این شرایط بیش از چند ساعت قطعا موجب مرگ ناشی از کوفتگی شدید و دردناک خواهد شد.

تصویر: اردک سیاه کاکل ماده با صدمات و شکستگی های ناشی از گره زدن بال ها و بریدگی های متعدد ناشی از گیر افتادن طولانی مدت در تور هوائی

……………………………………………………..تصویر: لپو ازباران

………………………………………………..  ….تصویر: لپو فریدونکنار

……………تصویر: گوشه هائی از وسعت پوشیده از دام های هوائی در فریدونکار، ازباران و سرخرود

………………………………………………….تصویر: کشیم بزرگ

……………………………………………………….تصویر: گیلانشاه

تصویر: گیلانشاه بال سفید / نمونه هائی از پرندگانی که در دنیای امروز ابزار جذب صدها توریست و گردشگر و پرنده نگر و رونق کسب و ارتقاء فرهنگ جوامع هستند اما اینجا در فریدونکنار و سرخرود صرفا قربانی اسارت در تورهای هوائی که نه استفاده خوراکی داشته و نه ارزش تاکسیدرمی

حضور پرندگان شکاری مهاجر مانند انواع عقاب ها و سارگپه ها و سنقرها و قوش ها و شاهین ها در دامگاه ها برابر با از بین رفتن آرامش مورد نیاز صیادان برای فریب و صید حداکثری انواع مرغابی ها و غازهای وحشی میباشد.

از این رو دامگاه داران با پرداخت مبالغی به برخی افراد آنها را مشخصا مأمور به دام اندازی و معدوم نمودن این پرندگان شکاری میکنند. این سارگپه از جمله پرندگانی است که برای از بین بردن آن دست کم ۱۰۰ هزار تومان به صیاد ویژه آن پرداخت شده است.

البته برخی پرندگان مانند شاهین ها و برخی عقاب های به دام افتاده به قیمت های گزافی زنده معامله میشوند. دامگاه داران در تمام فصل صید تا نابودی کامل تمام پرندگان شکاری مهاجر منطقه مبادرت به این عمل غیرقانونی و غیراخلاقی مینمایند تا حتی یک روز بی نصیب از سود صید نمانند.

خطر زیستی ناشی از پراکندگی پر و اعما و احشاء پرندگان وحشی تا ده ها متر اطراف بازار پرنده فریدونکنار

سازمان دامپزشکی کل کشور طی نامه ای از سازمان حفاظت محیط زیست درخواست نمود به دلیل مشاهده آنفولانزای فوق حاد پرندگان در برخی کشورها به خصوص کشور روسیه و کره و احتمال شیوع این بیماری در ایران همزمان با شروع فصل سرما و آغاز مهاجرت پرندگان به کشور از هرگونه شکار و صید پرندگان وحشی مهاجر را ممنوع اعلام کند.

در پاسخ به نامه دکتر خلج ریاست سازمان دامپزشکی کشور، معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز طی نامه ای در تاریخ ۹۳/۹/۱۱ به ادارات کل حفاظت محیط زیست کشور ممنوعیت صید و شکار پرندگان مهاجر آبزی را اعلام نمود.

سازمان خواروبار و کشاورزی ملل، به جامعه جهانی هشدار داده که ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان سلامتی انسان و حیوان را به شدت تهدید می‌کند.
بر اساس گزارش فائو این بیماری در ابتدای ابتلا علائم خاصی ندارد و به این دلیل مقابله با آن بسیار سخت است.

با وجود اعلام مکرر سازمان دامپزشکى کشور و اخطار سازمان دامپزشکی استان مازندران و اعلام ممنوعیت صید پرندگان مهاجر، مشاهدات عینى از بازار فروش پرندگان مهاجر در فریدونکنار حکایت از ادامه روند صید غیرمجاز و پرکنى و عرضه لاشه هاى انواع پرندگان صید شده در این بازار را دارد و اعما و احشاء انواع پرندگان سلاخى شده تا دهها متر در کنار خیابان اصلى شهر پراکنده است که تهدید زیستی و اقتصادی شدیدی را به همراه دارد.

نگاهى به رشد روزافزون بیمارى سرطان در شمال کشور و ارتباط آن با مصرف گوشت پرندگان مهاجر

دکتر«قاسم جان بابایی» فوق تخصص خون و انکولوژی و رییس دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در گفت وگو با همشهرى : مواد شیمیایی و کودها و سموم مورد مصرف در کشاورزی، آلودگی آب آشامیدنی به دلیل بالا بودن سطح آب های زیرزمینی و احتمال ارتباط با فاضلاب ها، مصرف غذای سنگین و چرب از علت های اصلی ابتلا به سرطان به حساب می آیند که در مازندران بیشتر مشاهده می شود.

شایع ترین سرطان در مازندران سرطان های دستگاه گوارش هستند که به ترتیب سرطان معده، مری و روده بزرگ بیشترین آمار ابتلا را دارند.  در مازندران سن ابتلا به سرطان ۱۰ سال پایین تر از میانگین جهانی است.

دکتر غلامعلى گدازنده استاد دانشگاه و فوق تخصص جراح در گفتگو با ایرنا : متاسفانه شاهد بیماران سرطانى با سن بین ۲۵ تا ۳۰ سال در مازندران هستیم که تعداد آنها دائم در حال افزایش است.

مجتبى کواکبیان رئیس مجمع خیرین بیمارستان در حال احداث فوق تخصصی کودکان سرطانی شمال کشور در گفتگو با خبرگزارى فارس : با توجه به اینکه استان مازندران در روی خط سرطان است. بیشترین آمار سرطان مربوط به کودکان در این استان است. وی در ادامه گفت: ما در بازدیدی که از مجموعه محک تهران داشتیم ۴۰ درصد بیماران این مجموعه را کودکان مبتلا به سرطان مازندران تشکیل می‌دهند که بزرگ‌ترین معضل از دیدگاه مسئولین مازندران است.

باباجانى رئیس مرکز تحقیقات سرطان مازندران در گزارش شمال نیوز به نقل از واحد مرکزى خبر : دومین عامل مرگ و میر مردم این استان، سرطان با بیش از ۱۵ درصد است .  شایع ترین سرطان های مازندران به ترتیب گوارش ، پستان ، دستگاه خون و لنفوم ، پروستات و پوست اس  .در این میان بیشترین آمار مربوط به سرطان معده با ۲۰ درصد است.

میرزایى معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران درگزارش شمال نیوز به نقل از واحد مرکزى خبر: میانگین سنی شیوع سرطان ها در مازندران را ۱۰ سال کمتر از سایر نقاط جهان یعنی ۵۰ – ۴۰ سال اعلام کرد. میرزایی تغذیه نامناسب، مصرف سموم و کود شیمیایى کشاورزی و دفع آفات در سبزی ها و میوه ها و عفونت ها را مهمترین عوامل بروز سرطان در استان برشمرد و افزود: شیوع سرطان دستگاه گوارش در شمال کشور به ویژه مازندران ۱۰ برابر دیگر نقاط کل کشور است .

از دلائل اصلى رشد چشمگیر سرطان در استان مازندران

دکتر صالحی فر معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران سارى: با اشاره به نقش به سزای سموم کشاورزی در ابتلا به سرطان: سالیانه در مازندران ۴ هزار و ۷۰۰ تن انواع سموم شیمیایی مصرف می شود که ۵ برابر میانگین کل کشور است.

دکتر احمد فیروزى پزشک و متخصص تغذیه در مقاله مفصلى با نام “زخم درشت آلودگى بر چهره زیباى خزر” برگرفته از روزنامه اطلاعات : مردم بر این باورند که گوشت پرندگان مهاجر از سالم‌ترین گوشت‌هاست و خاصیت دارویی دارد، در حالیکه گوشت این پرندگان نه تنها فاقد ویتامین‌ B12 و آهن است، بلکه مستقیما با توجه به تغذیه پرندگان وحشی در زمینهاى کشاورزى و محیط هاى آبى آلوده، آلوده به سرب، گاه جیوه و سایر فلزات سنگین بوده و از عوامل اصلى بروز انواع سرطان است.

آب‌های آلوده به سموم و کودهاى شیمیایى و فلزات سنگین سبب تغییر ساختاری در خاک و تغییر ژنتیکی در فرآورده‌های کشاورزی می‌شود و چرخه غذایی در پیمایش خود در نهایت آلودگی فلزات سنگین را به خورد جانوران می‌دهد و پرندگان وحشی نیز از این آلودگی بی‌نصیب نمی‌مانند.

—————————————————————————————————————————————————————————-

با سپاس از دوستانی که برای حفظ طبیعت منطقه و جمع آوری اطلاعات از هیچ کمکی فروگذار نکرده اند اما بنا بر ملاحظاتی نمیتوان نامی از ایشان برد.

محمدعلی الله قلی / کارشناس حیات وحش