فقه محیط زیست چگونه تاسیس شد؟/ نفقه حیوانات واجب است

مبلغ نوشت: وقتی رسول الله را به عرش بردند حضرت دیدند یک زن مومنه‌ای در جهنم است. فرمودند جبرئیل! چرا این زن در جهنم است؟ جبرئیل عرض کرد: «لهره حبستها ثم ماتت» به خاطر گربه‌ای که این زن او را حبس کرده بود و در همان حال مرد. این زن با همه ایمانی که دارد باید در جهنم باشد.

فقه محیط زیست چگونه تاسیس شد؟/ نفقه حیوانات واجب است

به گزارش مبلغ، حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی حسینی نیشابوری، یکی از کسانی است که بیشترین تلاش را برای تأسیس فقه محیط زیست کرده است. این دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) نزدیک به بیست سال است که به فعالیت در عرصه فقه محیط زیست مشغول است. او هم مقالات و کتاب‌های فراوانی در این عرصه دارد و هم از بنیانگذاران دانشنامه اسلامی «کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست» است. ایشان هم سابقه تدریس، هم پژوهش و هم برگزاری نشست و همایش در این عرصه را دارد، در رابطه با مبانی و پیشفرض‌های فقه محیط زیست گفتگو شده است.

او معتقد است برای افتاء و ایجاد باب فقهی محیط زیست نباید عجله کرد و باید بیشتر خواند و آموخت. مشروح گفتگوی «شبکه اجتهاد» با این استاد و پژوهشگر فقه محیط زیست از نگاه شما می‌گذرد.

مراد از فقه محیط زیست و ابعاد و گستره آن را به صورت دقیق بیان کنید.

یکی از مباحث مهم فقه در تاریخ فقه، تبویب ابواب فقهی است؛ اما می‌بینیم این تبویب همواره دستخوش تحول و تغییر بوده است. الآن هم جا دارد که تبویب قبلی را منطبق با اوضاع و احوال روزگار خودمان تکمیل کنیم.

یکی ار این بخش‌ها که جا دارد به عنوان یک بخش فقهی مهم، مطرح بشود، فقه محیط زیست است، به دو دلیل: یکی اینکه این مباحث، به معنای واقعی، مبتلابه است. ما ۲۵ سال پیش که مجله فرهنگ جهاد را تاسیس کردیم، می‌دانستیم که این مساله فقه محیط زیست، از مباحث داغ و مهم خواهد شد و ما همان زمان مقالاتی در این باب نوشتیم. ولی الآن برای همه روشن شده که محیط زیست به یکی از چالش‌های جهانی تبدیل شده است. دیگر خاص و عام فهمیده‌اند که می‌تواند زمینه و شرایط حیات را در کره زمین سخت یا خیلی سخت کند و بخش‌هایی از این نعمت بی بدیل الهی را از بین ببرد.

دلیل دوم اهمیت این مباحث این است که باید دنبال راه چاره بود. در حال حاضر، روشن شده که قوانین موجود جهان نمی‌تواند به عنوان راه حل و راه چاره مطرح شود کما اینکه برخی از مسئولین نهادهای بین‌المللی هم بدان اشاره کرده‌اند.

اما معنای فقه محیط زیست، آن بخش از فقه است که موضوعاتش (سرعنوان‌ها و زیرعنوان‌ها) درباره محیط زیست است. بعضی از این موضوعات از قدیم بوده و مقداری هم قبلاً مطرح نشده اما از ادله قابل اسنباط است. همان‌طور که فقهای ما در گذر زمان فقه را تکامل بخشیده‌اند و مسائل مبتلابه جدید را استنباط کرده‌اند و فرا روی مومنین نهاده‌اند، در فقه محیط زیست هم همین طور است.