ارسال کننده خبر آرش عباسی
سال سیاه خرس های ایران
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: از میان هشت گونه خرس موجود در دنیا دو گونه در ایران زندگی می کنند که این دو گونه شامل خرس قهوه ای و خرس سیاه آسیایی می باشد.
خرس سیاه آسیایی یکی از گونه‌های آسیب‌پذیر در جهان است که زیرگونه بلوچی، که پراکندگی آن محدود به پاکستان و جنوب شرقی ایران در سه استان هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان است زیرگونه ای به شدت در معرض خطر انقراض است.
خرس قهوه ای با جمعیت و پراکندگی مناسبتر نسبت به خرس سیاه در مناطق مرتفع و نیمه مرتفع رشته کوه البرز و زاگرس زندگی می کند.
هیچ آمار مشخصی از تعداد اندک باقیمانده جمعیت این دو گونه خرس در کشور در دست نیست.
سال ۱۳۹۳ را باید سال سیاه خرس ها در ایران نامید. با کشته شدن یک خرس قهوه ای بالغ در منطقه حفاظت شده دنا در هفته گذشته، از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۴ خرس شامل ۱۲ خرس قهوه ای و ۲ خرس سیاه در نقاط مختلف کشور از بین رفته اند.
البته این آمار تنها مربوط به مواردی است که کشف و اطلاع رسانی شده است. بطور یقین موارد متعدد دیگری از مرگ خرس ها در طول سال جاری وجود داشته است که یا کشی متوجه آن نشده و یا از سوی مسئولان مربوطه اطلاع رسانی نشده است.
۱) عصر روز ۱۳ فروردین ۱۳۹۳ در روز انس با طبیعت نیروهای یگان محیط زیست شهرستان کلاردشت لاشه یک خرس قهوه ای نر و بالغ را که با شلیک گلوله از اسلحه شکاری کشته شده بود کشف نمودند که به منظور فروش پوست شکار شده بود. (لینک مرتبط)
2) پس از آن در ۲۶ فرودین یک توله خرس قهوه ای به دلیل نامعلومی تنها و بدون مادر خود وارد باغی در شهرستان مرودشت شده بود به دنبال تماس صاحب باغ، توسط نیروهای یگان محیط زیست مرودشت زنده گیری و به مرکز تیمار و نگهداری حیات وحش در پاسگاه مرکزی محیط بانی پارک ملی بمو در نزدیکی شیراز تحویل گردید.
این توله خرس همان شب به طور عجیبی درحالیکه فنس های محل نگهداری سالم بود ناپدید شده و هرگز پیدا نشد.
۳) در روزهای نخست اردیبهشت ماه سال جاری لاشه یک توله خرس سیاه آسیایی در حاشیه باغ های روستای برنطین از توابع شهرستان رودان هرمزگان درحالی کشف شده که لاشه توله خرس به آتش کشیده شده بود.
این لاشه به احتمال فراوان متعلق به یکی از دو توله خرسی بود که بهمن ماه ۱۳۹۲ درون یک باغ مشاهده و سپس ناپدید شدند. (لینک مرتبط)
4) چهارشنبه ۱۳۹۳/۲/۱۷ یک ماده خرس قهوه ای در مناطق جنگلی حوزه اسلام آباد غرب کرمانشاه با وضعیت جسمی نامناسب مشاهده و پس از زنده گیری توسط محیط بانان به تهران منتقل گردید.
زندگی این ماده خرس به دلیل ضایعات برگشت ناپذیر ناشی از شلیک اسلحه شکاری و وجود تعداد بیشماری ساچمه در اندام حیاتی از جمله جمجمه، مغز و قفسه سینه با روش مرگ بدون درد پایان یافت. (لینک مرتبط)
5 و ۶) اوائل خردادماه به دنبال دریافت گزارشی مبنی بر کشتار یک خرس قهوه ای در منطقه حفاظت شده سفیدکوه در استان لرستان، محیط بانان عازم محدوده مذکور شده و با لاشه یک ماده خرس قهوه ای و لاشه توله اش مواجه شدند.
محیط بانان حین بررسی محدوده وقوع کشتار متوجه صدای توله خرس دیگری شده اند که همچنان زنده است اما متاسفانه موفق به گرفتن آن نشده و این توله خرس با مشاهده محیط بانان فرار کرده می کند.
توله خرس مشاهده شده توله دوم ماده خرس کشته شده بوده که به طریق نامعلومی در زمان حادثه از دست عاملین کشتار مخفی شده و جان سالم بدر برده است.
عامل کشتار این ماده خرس و توله اش در همان زمان شناسایی گردید اما به دلیل متواری بودن هنوز دستگیر نشده است. (لینک مرتبط)
7) در تاریخ ۹ خرداد ۱۳۹۳ ساعت ۲۱ شب یک خرس سیاه آسیایی بر اثر برخورد با یک خودروی سنگین در یکی از محورهای شهرستان رودان در استان هرمزگان کشته شد.
خرس مذکور که یک خرس سیاه بالغ بوده تا مدتی پس از برخورد با خودرو همچنان زنده بوده و سعی داشته خود را از حاشیه جاده به سمت کوه بکشاند اما بر اثر شدت جراحات وارده تلف شد. (لینک مرتبط)
8) در روز هجدهم تیرماه سال جاری نیز یک توله خرس قهوه ای بر اثر برخورد با خودروهای عبوری در محور کرمانشاه – ایلام در گردنه قلاجه واقع در منطقه حفاظت شده قلاجه تلف شد.
متاسفانه خودرویی که با توله خرس برخورد کرده بود پس از تصادف توقف نکرده و گریخته بود در صورتیکه اگر راننده آن خودرو با کمی مسئولیت پذیری پس از برخورد با حیوان موضوع را گزارش داده بود شاید این توله خرس نجات می یافت. (لینک مرتبط)
9) روز سه شنبه مورخ ۹۳/۵/۲۱ محیط بانان شهرستان فیروزکوه حین گشت زنی در ارتفاعات بهنک واقع در منطقه آزاد ارجمند با لاشه یک خرس قهوه ای عظیم الجثه مواجه شدند. (لینک مرتبط)
با توجه به زخم های متعدد در بدن این خرس و اینکه اینکه طی ماه های قبل از مشاهده لاشه خرس شکایات متعددی از سوی زنبورداران و افراد محلی مبنی بر وارد آمدن خسارت توسط خرس به کندوهای عسل مخابره شده بود، به احتمال فراوان این خرس توسط زنبورداران منطقه کشته شده است.
10) در ساعات اولیه صبح روز ۱۵ شهریور ۱۳۹۳ گشت سیار یگان محیط زیست آذربایجان شرقی حین پایش منطقه حفاظت شده ارسباران با لاشه یک خرس قهوه ای بالغ مواجه شدند که بر اثر برخورد با خودروهای عبوری تلف شده بود.
این حادثه در نیمه های شب رخ داده و خودرویی که با این خرس برخورد کرده بود پس از حادثه توقف نکرده و از منطقه خارج می شود. (لینک مرتبط)
11) در اواخر شهریورماه سال جاری نیروهای یگان محیط زیست استان گلستان به دنبال دریافت اطلاعاتی مبنی بر شکار یک خرس قهوه ای در مناطق جنگلی شهرستان بهشهر و تلاش شکارچیان برای فروش پوست خرس، با فروشنده وارد مذاکره شده و در جریان عملیاتی وی را دستگیر می کنند.
بررسی پوست خرس قهوه ای شکار شده نشان می داد که پوست کاملا تازه بوده و شکار خرس حداکثر چند روز قبل رخ داده است به نحوی که وجود خون در پوست و حتی درون بینی خرس کاملا مشهود بود.
متهم در جریان بازجویی ها به شکار خرس قهوه ای ۳ روز پیش از دستگیری در مناطق جنگلی شهرستان بهشهر اعتراف می کند. (لینک مرتبط)
12) بعد از ظهر روز ۲۵ شهریورماه به دنبال تماس تلفنی اهالی روستای آهار در شهرستان شمیرانات استان تهران مبنی بر مشاهده یک خرس و دو توله اش در نزدیکی روستا، محیط بانان راهی منطقه مذکور شده و با پیکر بی حرکت یک خرس مواجه شدند که دو توله خرس نیز در اطراف خرس مادر حضور داشتند.
دقایقی پیش از حضور تیم امدادی در محل، توله خرس ها به سمت ارتفاعات حرکت کرده و محیط بانان موفق به گرفتن آنها نشدند.
بررسی ها نشان می داد خونریزی شدید در اندام داخلی ماده خرس که بر اثر مسمومیت با والفارین (مرگ موش) رخ داده است علت اصلی مرگ ماده خرس می باشد. (لینک مرتبط)
13) در روز ۶ مهرماه سال جاری به دنبال دریافت گزارشی از چوپانان منطقه دودانگه ساری مبنی بر مشاهده یک خرس آسیب دیده، محیط بانان و دامپزشک اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران عازم محل مربوطه شده و خرسی را مشاهده نمودند که قادر به حرکت دادن پاهای خود نبوده و با کمک دو دست خود را بر روی زمین می کشید.
پس از انتقال خرس به تهران و انجام اقدامات درمانی در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران شواهد نشان می داد این ماده خرس چندین روز با تحمل درد و رنج ناشی از وجود تعدادی ساچمه در بدن اندام تحتانی زندگی کرده و به دلیل ناتوانی در تغذیه بسیار لاغر و ضعیف شده است اما برخورد و ورود یکی از ساچمه ها به درون ستون مهره ها منجر به بروز ضایعه نخاعی و فلج شدن اندام تحتانی از جمله هر دو پا در خرس شده بود.
نهایتا این خرس نیز با تشخیص تیم دامپزشکی، به دلیل برگشت ناپذیر بودن ضایعات و به جهت کاهش درد و رنج حیوان، به روش مرگ آرام و با تزریق دارو به زندگی ماده خرس قهوه ای پایان داده شد. (لینک مرتبط)
14) نهایتا در روز سه شنبه ۶ آبان ۱۳۹۳ لاشه یک خرس قهوه ای بالغ در منطقه حفاظت شده دنا در نزدیکی روستای خفر مشاهده گردید.
بررسی های صورت گرفته نشان می داد این خرس که بالغ و جنسیت آن نر بوده بر اثر شلیک گلوله از پای درآمده است و با توجه به فصل رسیدن سیب در باغات روستای خفر به احتمال فراوان پس از آنکه این خرس برای تغذیه از درختان سیب به یک باغ سیب نزدیک شده هدف گلوله قرار گرفته است. (لینک مرتبط)
نکته قابل توجه این است که در کلیه موارد ذکر شده مرگ و میر خرس ها مستقیما مربوط به عامل انسانی بوده است.
با توجه به توسعه روزافزون فعالیت های انسانی از جمله گسترش شبکه جاده ای و توسعه جوامع محلی، از بین رفتن زیستگاه های جنگلی بر اثر خشکسالی، گسترش اراضی کشاورزی به ویژه باغات و قطع درختان برای استفاده به عنوان سوخت و دیگر مصارف، چرای دام اهلی و فشار آن بر زیستگاه های طبیعی، در نتیجه تقابل خرس با انسان و آسیب پذیری این گونه در سال های اخیر به ویژه در سال جاری بشدت افزایش یافته است.
مرگ و میر گسترده خرس ها در امسال نگرانی عمیقی را در مورد آینده هر دو گونه خرس کشور یعنی خرس سیاه آسیایی و خرس قهوه ای ایجاد می کند و این سوال مطرح می شود که آیا جمعیت خرس های ایران و نرخ زاد و ولد در آنها تحمل چنین حجم گسترده ای از تلفات را دارد؟
متاسفانه در حال حاضر هیچ طرح جامعی جهت حفاظت از باقیمانده این گونه های ارزشمند در دست مطالعه و اجرا نمی باشد.
حفظ این گونه های ارزشمند نیازمند مطالعه و برنامه ریزی جامع کارشناسی و اجرای دقیق این برنامه در تمامی زیستگاه های خرس در کشور است و در غیر این صورت آینده روشنی در انتظار خرس های ایران نخواهد بود.
شکار برای فروش پوست و استفاده از اجزای بدن، برخورد با خودروهای عبوری در جاده ها و کشتار خرس ها بوسیله طعمه مسموم و اسلحه برای جلوگیری از آسیب رساندن به باغات و کندوهای عسل مهمترین دلائل مرگ و میر خرس در ایران می باشد.
انجام مطالعات جامع و شناخت رفتار خرس ها، شناسایی و حفاظت از زیستگاه های طبیعی خرس، جبران خسارات وارده از سود خرس به باغداران و افراد محلی، آموزش و فرهنگ سازی در جوامع محلی زیستگاه های خرس، افزایش جریمه و شدت برخورد با عاملین کشتار خرس ها از جمله مواردی است که میتواند در حفظ این گونه ارزشمند تاثیر گذار باشد.
آخرین دیدگاه‌ها