ارسال خبر اردلان فضلی
بسیاری از تالاب‌ها و تالاب‌های کشور، اگرچه دارای اهمیت بین‌المللی هستند، اکنون با مشکلاتی جدی دست به گریبانند.
روزنامه ایران : تالاب‌ها زنده‌ترین بخش طبیعت هستند اما با خشکسالی‌های پی در پی و استفاده بی‌رویه و هدررفت آب در بخش کشاورزی اکنون بیش از 70درصد از تالاب‌های کشور در وضعیت بحران یا خطر قرار دارند که از آن جمله می‌توان به دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی، هامون، گاوخونی و بختگان در استان فارس یا آلاگل، آلماگل و آجی گل در استان گلستان اشاره کرد.
بسیاری از این تالاب‌ها و تالاب‌های دیگر، اگرچه دارای اهمیت بین‌المللی هستند، اکنون با مشکلاتی جدی دست به گریبانند.
در این راستا لایحه‌ای تحت عنوان مدیریت، احیا و بهره‌مندی خردمندانه از حوزه آبریز تالاب در حال تدوین است که حداکثر تا یک ماه آینده از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه خواهد شد. طرح حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌ها از 4 سال پیش و تقریباً در اواخر دوره پیشین مجلس شورای اسلامی مطرح شد اما نتواست در قالب قانون تصویب شود. پس از آن و از اوایل دوره جدید مجلس، موضوع دو فوریتی طرح نجات تالاب‌ها مطرح شد که یک فوریت آن به تصویب رسید.
در این طرح دو فوریتی با مشارکت سازمان محیط زیست و دستگاه‌های مختلف اصلاحاتی انجام گرفت ولی چون در قالب طرح بود و محدودیت بودجه‌ای داشت با پیشنهاد دکتر معصومه ابتکار قرار شد طرح نجات تالاب‌ها به منظور رفع محدودیت‌های بودجه‌ای و مالی به‌صورت لایحه از سوی دولت به مجلس ارائه شود.
بنابراین با توجه به درخواست سازمان محیط زیست برای تبدیل کردن طرح به لایحه از جلسه علنی مجلس برگشت خورد و اکنون قرار است بعد از بررسی‌ها توسط دولت حداکثر تا یک ماه آینده به عنوان لایحه از طرف دولت دوباره به صحن علنی مجلس برگردد تا تصمیم گیری‌های نهایی روی آن انجام شود. محسن سلیمانی روزبهانی مدیر طرح حفاظت از تالاب‌های ایران در این باره به ایران می‌گوید: «تالاب‌ها در خط القعر حوزه‌های آبریز قرار گرفته‌اند و از آنجا که هرگونه اقدام توسعه‌ای که در حوزه آبریز تالاب‌ها می‌افتد معمولاً اثر خود را بر اکوسیستم پایین دست می‌گذارد باید فرآیندهای توسعه‌ای در حوزه آبریزها اصلاح شود تا بتوانیم امیدوار شویم که تالاب‌ها حفاظت شده و بهره‌مندی خردمندانه‌ای از آنها صورت می‌گیرد.»
وی در تعریف الگوی توسعه پایدار که از اهداف لایحه طرح نجات تالاب‌ها است می‌گوید: «توسعه پایدار به این معنی است که الگوهای کشاورزی به عنوان مصرف‌کننده اصلی تغییری جدی کنند تا معیشت مردم حفظ و آب به شکل خردمندانه استفاده شود، یعنی اگر قرار است صنعتی مستقر شود این صنعت همراه با توسعه پایدار باشد و شرایطش منطبق با حوزه آبریز شود، به عبارتی الگوی توسعه بهتری متناسب با ظرفیت‌های منابع طبیعی و حوزه آبریز تالاب‌ها صورت بگیرد.
در غیر این صورت منابع آب در بالا دست استفاده می‌شود و آب قابل توجهی به تالاب‌ها نخواهد رسید. بنابراین وقتی از حفظ تالاب بحث می‌کنیم به این معنی نیست که فقط هدف حفظ تالاب است، بلکه حفاظت از تالاب به لحاظ معیشت مردم، صید و صیادی، هوای مطبوع و تولید شغل و کشاورزی مهم و حیاتی است.
از بین رفتن تالاب فقط صرف از بین رفتن تالاب نیست به معنی از بین رفتن فرصت‌های زندگی و زندگی در شرایط آب و هوای نامناسب است.» سلیمانی وضعیت تالاب‌های کشور را در معرض خطر و بحرانی توصیف می‌کند و می‌گوید: «سازمان محیط زیست به تنهایی نمی‌تواند ازاین تالاب‌ها محافظت کند و رویکرد عمده سازمان محیط زیست برای نجات تالاب همکاری سایر نهادها، سازمان‌های دولتی و تشکل‌های مردمی و محلی است، زیرا زمانی حفاظت از تالاب موفق خواهد شد که جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، سازمان گردشگری و سایر سازمان‌ها و نهادها همکاری کنند. همچنین همکاری تشکل‌های مردمی و محلی حاشیه تالاب‌ها که به نوعی در این فرایند درگیر هستند برای طرح نجات تالاب‌ها اهمیت دارد.»
وی ادامه می‌دهد: «سازمان محیط زیست برای حفاظت، مدیریت و بهره‌برداری خردمندانه از تالاب‌ها برنامه‌ای را تدوین کرده و این برنامه توسط همه دستگاه‌ها اجرا خواهد شد. چون وقتی تالاب از بین می‌رود موضوع فقط از بین رفتن پوشش گیاهی نیست، بلکه موضوع تلطیف آب و هوا، ذخایر آب، بهبود شرایط کشاورزی و بسیاری از بخش‌ها در معرض خطر قرار می‌گیرد.»
مدیر طرح حفاظت از تالاب‌های ایران در ادامه به قانون نجات تالاب‌ها پرداخته و افزود: «طرح نجات تالاب‌ها تا 20روز دیگر از سوی دولت به مجلس ارائه می‌شود و از جمله محورهای اصلی آن می‌توان به مشارکت تمامی دست اندرکاران در حفظ تالاب‌ها، مصوب کردن حقابه تالاب‌ها تا به شکل جدی به رسمیت شناخته شود، مستقر شدن الگوی توسعه پایدار در حوزه آبریز تالاب و ممانعت از اقدامات تخریب در حوزه آبریز تالاب اشاره کرد.»
آخرین دیدگاه‌ها