توقف فعالیت حدود ۱۰۰ ایستگاه سنجش کیفیت هوا به دلیل کمبود اعتبار

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: از ۲۴۰ ایستگاه پایش هوای موجود در کشور در حال حاضر ۱۴۶ ایستگاه فعال است و مابقی به دلیل کمبود اعتبار، فعال نیستند.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از سازمان حفاظت محیط زیست، هلنا کعبی افزود: طبق قانون هوای پاک، سازمان حفاظت محیط‌زیست موظف است سامانه‌ای را طراحی کند که به‌ وسیله آن، اطلاعات مربوط به کیفیت هوای کشور را به ذی‌نفعان اطلاع‌رسانی کند. برای این کار، سازمان می‌بایست تعدادی ایستگاه پایش هوا خریداری کند که قیمت هر ایستگاه بسته به اینکه چه توانایی‌ها و امکاناتی دارد و ساخت کدام کشور است، بین ۷ تا ۱۰ میلیارد تومان است.

وی اظهار داشت: تاکنون سازمان حفاظت محیط‌زیست تعدادی ایستگاه خریداری کرده که خود این ایستگاه‌ها نیز هزینه راهبری و نگهداری دارند یعنی سالانه می‌بایست راهبری، تأمین قطعه و مواد مصرفی آنها کالیبره شوند.

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه تمام این ایستگاه‌ها به سامانه‌ای متصل شده‌اند که هر فردی در هر کجای کشور می‌تواند اطلاعات آن را ببیند، تصریح کرد: هم می‌توان از طریق اینترنت به اطلاعات این سامانه دست‌ یافت هم یک آپ برای آن پیش‌بینی‌شده که با نصب بر روی گوشی‌های هوشمند، امکان مشاهده اطلاعات را فراهم می‌کند.

کعبی ادامه داد: تعداد ایستگاه‌های هوا ۲۴۰ دستگاه است که بخشی از آن متعلق به سازمان حفاظت محیط‌زیست است، بخشی مربوط به شهرداری‌ها و تعدادی نیز به صنایع تعلق دارد.

وی خاطرنشان کرد: برای اینکه یک هماهنگی بین داده‌های حاصل از این ایستگاه‌ها وجود داشته باشد، استاندارد ملی نگهداری و راهبری ایستگاه‌ها تدوین‌ شده است که هر ایستگاهی که به این سامانه وصل می‌شود، می‌بایست از این استاندارد تبعیت کند.

مدیر کل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به چالش سازمان حفاظت محیط‌زیست در بحث ایستگاه‌های هوا گفت: هزینه خرید، حفظ و نگهداری ایستگاه‌ها بسیار زیاد است و اخیراً تعدادی از شرکت‌های داخلی به موضوع تولید ایستگاه‌های هوا ورود پیدا کرده‌اند و ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا ساخته‌اند، هر ایستگاهی که ساخته می‌شود باید تأییدیه سازمان ملی استاندارد را بگیرد تا ما مطمئن شویم که درست‌ کار می‌کند و بتوانیم از آن استفاده کنیم. متأسفانه سازمان ملی استاندارد در حال حاضر به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم نظیر آزمایشگاه‌های مناسب، هنوز فرآیند بررسی این ایستگاه‌ها را در دستور کار خود قرار نداده است و برای اینکه این اتفاق بیفتد یک سری آزمایشگاه‌های تائید نوع و کالیبراسیون نیاز داریم که یا در کشور موجود نیست و یا اگر وجود دارد، ناقص است. بنابراین تجهیزات ایران ساختی که در حوزه هوا ساخته می‌شود نمی‌تواند در ایران استانداردسازی شود.

کعبی افزود: در حال حاضر پیگیر حل این موضوع با سازمان ملی استاندارد، معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی هستیم. با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری جلسات زیادی در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان گذاشتیم تا این چالش را حل کنیم چون به‌ هرحال تجهیزات ایران ساخت را می‌توان باقیمت بسیار مناسب‌تری – حدود ۲۰۰ میلیون تومان برای هر ایستگاه – تهیه کرد.

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست تصریح کرد: همه استان‌ها را ملزم کردیم که حتماً یک ایستگاه را به‌ عنوان ایستگاه مرجع در نظر بگیرند که این ایستگاه می‌بایست همه سنسورهای موردنیاز ما را داشته باشد تا ما این اطمینان را حاصل کنیم که از هر استان یک سری داده صحت سنجی شده در اختیار داریم. بقیه ایستگاه‌ها هم‌بسته به شرایط اعتباری و نگهداری، به ما اطلاعات می‌دهند.

کعبی ادامه داد: برای راهبری و نگهداری هر ایستگاه چیزی در حدود ۱۵۰ میلیون تومان در سال نیاز است که سال گذشته بر اساس اعتباری که داشتیم تنها ۲۵ میلیون تومان بابت هر ایستگاه به استان‌ها کمک کردیم، امسال هم چنانچه اعتبار پیش‌بینی‌ شده را دریافت کنیم رقمی بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان کمک خواهیم کرد که خیلی کمتر از مقداری است که مورد نیاز است.

وی افزود: پولی که توزیع می‌شود تنها هزینه‌های روزمره ایستگاه‌ها را پوشش می‌دهد و جایگزینی سنسورهای از رده خارج در آن دیده نشده است.

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست، خاطرنشان کرد: اعتباری که امسال برای دفتر پایش فراگیر پیش‌بینی‌ شده ۱۷ میلیارد تومان است که ۷ میلیارد تومان آن را برای ایستگاه‌های هوا پیش‌بینی کردیم که اصلاً تکاپوی نیاز ما را نمی‌کند.

کعبی ادامه داد: در حال حاضر عمر سنسور خیلی از ایستگاه‌های ما پایان‌ یافته است (بر اساس نوع سنسور عمری بین ۲ تا ۷ سال برای آن‌ها پیش‌بینی می‌شود) و خیلی از آن‌ها امکان کالیبراسیون ندارند چون ما نتوانستیم پول لازم را برای آن‌ها فراهم کنیم.

وی، تصریح کرد: پیشنهاد ما در این حوزه این بود که وزارت کشور از اعتباری که بابت عوارض آلودگی دریافت می‌کند بخشی را به بحث خرید، ارتقا و حفظ و نگهداری ایستگاه‌ها و پایش منابع زیستی اختصاص دهد.

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: من فکر می‌کنم اگر وزارت کشور متعهد به تأمین هزینه راهبری کل ایستگاه‌های هوا در سراسر کشور شود که شاید هزینه آن در مقابل عوارض اخذ شده خیلی هم بالا نباشد (حدود ۵ درصد عوارض اخذشده)، می‌تواند تأثیر مثبتی در اطلاع‌رسانی از وضعیت کیفی هوای کشور داشته باشد.