خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است.
ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۶۹ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است. در هفته‌ای که گذشت، دستکم ۱۷ صیاد و شکارچی غیرمجاز بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند. بعلاوه بیش از ۴۶ تن چوب جنگلی قاچاق در استانهای گیلان، اردبیل، خراسان جنوبی، فارس، قزوین، مشهد و مازندران کشف و ضبط شده و مجموعا ۱۰ متخلف در این راستا بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. در هفته ای که گذشت، بیش از ۷۸ هکتار از جنگل ها، تالاب ها و دیگر پوشش‌های گیاهی در استان های گلستان، گیلان، آذربایجان شرقی طعمه حریق شد. طی هفته اخیر شاخص کیفی هوا دستکم در ۳۶ شهر ناسالم برای گروه‌های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد. در هفته ای که گذشت بحران‌های محیط زیستی ناشی از سو مدیریت در مقوله پسماند و آلاینده های محیط زیستی، در نقاطی از کشور تداوم داشت.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.
حیات وحش
حیات وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.
در همین راستا، مهدی زارع خورمیزی, کارشناس محیط زیست گفت: زمانی که فعالیت‌های معدنی, جاده‌سازی, شهرک‌سازی, قطع درختان و …, را بدون در نظر گرفتن حیات وحش به شکل بی‌رویه‌ای توسعه می‌دهیم, زیستگاه جانوران تکه تکه می‌شود و این جانوران در معرض نابودی قرار می‌گیرند؛ به عبارتی تخریب و نابودی زیستگاه مهم‌ترین عامل نابودی حیات وحش است.
در این هفته موسس دهکده طبیعت قزوین اظهار داشت: افزایش دخالت های غیرقانونی مدیر سابق شرکت دهکده طبیعت در سال جاری صدمات سنگینی به حیوانات وارد کرد به طوریکه در یک ماه گذشته موجب فوت و مفقودی بیش از بیست حیوان شده است.
افزون بر این، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست طارم بیان کرد: تخریب زیستگاه‌های حیات‌وحش باعث شده است که برخی از گونه‌ها را طی سال‌های گذشته از دست بدهیم.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگلها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۱۷ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۷ گزارش منابع رسمی است، در استان های خراسان جنوبی، آذربایجان غربی و ایلام بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.
در همین راستا، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی گفت: از ابتدای سال ۲۶۹ شکارچی غیر مجاز در خراسان جنوبی دستگیر شدند
همچنین مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان اعلام داشت: ۱۱۷ پرونده قضایی مرتبط با تخریب محیط زیست حوزه های انسانی و طبیعی از ابتدای سال جاری تاکنون در این استان تشکیل شده است.
در خبری دیگر، معاون جانشین یگان حفاظت سازمان محیط زیست ضمن اشاره به وضعیت تجهیزات یگان حفاظت محیط زیست گفت: تجهیزات فعلی ما در مقایسه به تجهیزات به‌روز متخلفان شکار وصید برای تعقیب و گریز مناسب نیستند و موجب کاهش عملکرد نیروها می شوند.
طی هفته گذشته بیش از ۴۶ تن چوب قاچاق که حاصل جمع آوری ۸ گزارش منابع رسمی است،در استان های گیلان، اردبیل، خراسان جنوبی، فارس، قزوین، مشهد و مازندران کشف و ضبط شده و دستکم ۱۰ متهم در این خصوص بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.
در هفته ای که سپری شد، صدها اصله درخت جنگلی در دشت « سورین» بانه توسط افراد ناشناس قطع شد. مسئولان شهرستان بانه از روز جمعه سیزدهم اسفند ماه تحقیقات محلی را برای دستگیری خاطیان این اقدام آغاز کرده‌اند اما تاکنون فرد یا افرادیدر این خصوص شناسایی و بازداشت نشده‌اند.
افزون بر این، رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد در این هفته اظهار داشت: از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۶۰ تُن چوب قاچاق اغلب از نوع بید در این شهرستان کشف و ضبط شده است.
همچنین رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گالیکش گفت: امسال ۱۰۳ نفر در این شهرستان به دلیل قاچاق چوب به میزان ۱۸۷.۵ مترمکعب، قاچاق ۴۳۰ کیلوگرم زغال و قاچاق ۲۰۷ کیلوگرم قارچ ترافل دستگیر شدند.
حق تنفس و هوای پاک
بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.
طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای قصرشیرین ۱۴۰، سرپل ذهاب ۱۰۸، کنگاور ۱۰۰، مشهد ۱۲۰، کرمانشاه ۵۰۰، اراک ۱۹۸، شیراز ۱۸۸، اراک ۱۳۰، سوسنگرد ۱۶۱، دزفول ۱۲۳، شوشتر ۱۷۷، رامشیر ۴۷۰، اهواز ۳۴۰، شادگان ۳۶۳، بندر امام خمینی ۲۱۸، بهبهان ۱۸۲، حمیدیه ۱۷۱، ماهشهر ۱۸۳، مسجد سلیمان ۱۶۹، اندیمشک ۱۵۵، اصفهان ۱۴۷، همدان ۱۹۹، سردشت ۱۵۱، ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد. بعلاوه برخی از مسئولان کشور بدون اشاره به شاخص آلودگی، هوای شهرهای پلدختر، کوهدشت، رومشکان، بانه، سقز، سنندج، کامیاران، مریوان، دیواندره، سروآباد، قروه، بیجار و ایلام، فاقد سلامت کافی و در وضعیت ناسالم و یا هشدار برای ساکنین آن عنوان کردند.
طی هفته ای که سپری شد، برخی از کارشناسان محیط زیستی، آلودگی بیش از حد هوای استان خوزستان را تهدیدی جدی برای سلامت شهروندان ساکن در اکثر شهرهای این استان عنوان کردند و لزوم در اتخاذ روش هایی کاربری برای مقابله با گرد و غبار و آلودگی موجود در استان را امری بسیار ضروری خواندند.
در همین خصوص، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: گردوخاک خوزستان پای ۵۶ نفر را به مراکز درمانی کشاند و ۱۰ نفر بستری شدند.
در این راستا مدیرکل حفاظت محیط زیست ایلام اظهار کرد: توده گرد و غبار غلظت الودگی در شهرستان ایلام را در حال حاضر به ۴۰ برابر حد مجاز رسانده و در مقاطعی این غلظت تا ۵۰ برابر حدمجاز نیز رسید.
شاخص کیفیت هوا (Air Quality Index = AQI) معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامتی افراد است که جزئیات آن در پی می آید:
از صفر تا ۵۰ در شرایط پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ در شرایط سالم (زرد و حد مجاز استاندارد یا حد سلامت)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ در شرایط ناسالم برای گروه حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ در شرایط ناسالم برای همه (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ در شرایط بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ در شرایط خطرناک (ارغوانی) تعیین شده است.
به طور کلی جنگلها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند. در هفته ای که گذشت، بیش از ۷۸ هکتار از جنگل ها، تالاب ها و دیگر پوشش‌های گیاهی در استان های گلستان، گیلان، آذربایجان شرقی، طعمه حریق شد.
دراین هفته مدیرکل منابع طبیعی استان کرمانشاه اظهار داشت: آتش‌سوزی در منابع طبیعی استان کرمانشاه نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۰ درصد کاهش یافته است.
همچنین فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی بیان کرد: در سال جاری ۵۰ مورد آتش سوزی در جنگلها و مراتع استان رخ داده است.
در خبری دیگر، نماینده مرند در مجلس با تاکید بر لزوم گازرسانی به روستاهای منطقه زاگرس و سیستان و بلوچستان گفت: سالیانه ۵۰۰ هزار مترمکعب چوب ناشی از قطع درختان جنگل‌های زاگرس صرف تأمین سوخت روستاهای محروم و در حاشیه جنگل می‌شود.
بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی
در هفته ای که سپری شد، رئیس اداره حفاظت محیط زیست خرمشهر از دفن غیراصولی پسماند در محل دفن زباله‌های شهری در این شهر خبر داد . گفت که از این بابت اخطاری برای شهرداری خرمشهر صادر شده است.
بعلاوه شهروندان خراسان جنوبی که پسماندهای ویژه چون سُرنگ و سرم را جدا سازی می کنند، نمی دانند برای بی خطر سازی این پسماندها را باید به کجا تحویل دهند و زمانی که جواب این پرسش را از شهرداری جویا شدند، مسئولان شهرداری مدعی شدند که در این زمینه مسئولیتی ندارند! این درحالیست که رها سازی پسماندهای پزشکی به مراتب خطرناکتر از دیگر گونه های پسماند است و تهدیدی جدی برای کارگران حوزه پسماند شهرداری، کودکان زباله گرد و… به حساب می آید.
در این راستا امام جمعه رودبار با گلایه از اظهارات معاون استاندار گیلان مبنی بر انتقال جایگاه زباله سراوان به جنوب استان، گفت: انتقال این جایگاه تنش اجتماعی به دنبال دارد. او میگوید که مردم در این خصوص نگران هستند و بارها به دفتر وی مراجعه کرده و ناراحتی خود را از این تصمیم، ابراز کرده اند.
در خبری دیگر، مدیرکل دفتر پسماند سازمان محیط زیست با اشاره به انباشت کوه زباله در منطقه سراوان گفت: انباشت زباله در این منطقه به یک چالش ملی تبدیل شده است.
افزون بر این، عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه به نظر می‌آید محل مصرف پساب فاضلاب در بخشی از زمین‌های کشاورزی شهرری باشد گفت:با توجه به آلودگی‌های بهداشتی و زیست‌محیطی وزارت بهداشت و نیرو باید به این قضیه ورود کنند.
آخرین دیدگاه‌ها