افزایش 300 درصدی روزهای آلوده در اراک/ استمرار آلودگی هوا به دلیل اصرار بر استفاده از سوختن مازوت است.
اراک سال‌ها است با مشکل آلودگی هوا و وجود آلاینده های زیست محیطی در آسمان خود دست و پنجه نرم می کند. گزارش های پی در پی اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی نشان می دهد که شهر اراک در سال گذشته 55 روز آلاینده را پشت سر گذاشته است. این در حالی است که این رقم در سال جاری به 152 روز آلاینده رسیده است. آمارها نشان می دهد که روزهای آلاینده در شهر اراک از ابتدای سال جاری تاکنون در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، افزایش بیش از 300 درصدی داشته است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بنابر گزارش اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی، شامگاه پنجشنبه 14 بهمن ماه سال جاری، شاخص لحظه‌ای کیفیت هوای اراک به عدد 308 رسید و نشان از وضعیت بنفش و خطرناک داشت. این وضعیت تا صبح روز جمعه 15 بهمن ادامه داشت. تا اینکه از عصر جمعه و با شروع بارندگی، کیفیت هوا کمی به وضعیت سالم بازگشت.
اما دوباره و از روز گذشته هوای اراک به وضعیت اسفناک رسید ، فرزاد مخلص الائمه، استاندار مرکزی در فراری رو به جلو در آخرین جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای استان مرکزی گفته است که: «وقتی به سرمای شدید رسیدیم، تراز برق در کشور به اختلال رسید و چون این موضوعی ملی است، نمی توانیم برایش استانی تصمیم بگیریم و مجبور به مازوت سوزی شدیم.» البته در این میان، شاهد عملکرد مناسبی از سوی نمایندگان استان نیز نبوده ایم. به‌رغم مطرح شدن این بحث در نشست رئیس جمهور و نمایندگان، هنوز نیروگاه اصرار به سوزاندن مازوت دارد .
روز 6 بهمن ماه بود که خبری بسیار تأسف بار نیز بر روی خروجی باشگاه خبرنگاران جوان قرار گرفت. این خبر مبنی بر آن بود که رئیس کمیسیون انرژی مجلس گفته است: «پلمب نیروگاه‌ها به دلیل استفاده از سوخت مازوت تکذیب شده است. سازمان حفاظت محیط زیست اجازه ندارد در رابطه با پلمب کردن نیروگاه‌هایی که از مازوت استفاده می‌کنند، صحبت کند، زیرا هیأت دولت باید این حکم را بدهد.» «عباسی دوانی» در اظهارات خود افزوده است که: «وقتی گاز کم داریم باید از سوخت مایع استفاده کنیم، اگر سازمان محیط زیست، نظری دارد، می‌تواند در جلسه هیأت دولت آن را مطرح کند.» همچنین در این خبر آمده است که: «اخیراً سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود، سازمان حفاظت محیط زیست به هیچ نیروگاهی اجازه سوزاندن مازوت نداده و واحد‌های متخلف نیز پلمب می‌شوند.» این اظهارات نشان می‌دهد که سوزاندن مازوت در نیروگاه ها امری خلاف قانون است و هیچ شخصی در هیچ جایگاهی به این موضوع توجهی نمی‌کند.
جلوگیری از مازوت سوزی به معنای تعطیلی نیروگاه نیست
یک فعال محیط زیستی گفت: گزارش اخیر مرکز پژوهش های مجلس در مورد مصرف سوخت مازوت در نیروگاه ها و تأثیر آن بر آلودگی هوا، به صراحت عنوان می کند که به عنوان راهکار، ممنوعیت مصرف سوخت مازوت در نیروگاه ها باید اعمال شود و به هیچ طریقی اجازه نداده است که نیروگاه ها مازوت مصرف کنند.
حمید اخوان در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، افزود: در روزهایی که تعداد بسیاری از مردم با سوخت غیرمجاز مازوت توسط نیروگاه حرارتی شازند و آلوده شده هوا، جان آنها در معرض خطر قرار گرفته است، برخی اظهارنظرها به جای آنکه بتواند به مردم کمک کند، بیشتر موجب تحت فشار قرار دادن آنها و به خطر انداختن جان آنها می تواند باشد.
وی با اشاره به برخی اظهار نظرها پیرامون آلودگی هوا و مسئولیت سازمان‌ها ادامه داد: باید این نکته را در نظر داشت که در این خصوص تصمیم گیری ها در مورد تعطیلی نیروگاه حرارتی شازند نیست، بلکه در راستای جلوگیری از مصرف سوخت مازوت دراین نیروگاه است. جلوگیری از مازوت سوزی به معنای تعطیلی نیروگاه نیست، بلکه جلوگیری از یک اقدام آلاینده است. این موضوع در چارچوب وظایف سازمان حفاظت محیط زیست است. نباید برای دفاع از نیروگاه ها به هر قیمتی، اظهارنظرهایی خلاف قوانین و خلاف مصالح عمومی بیان کرد.
این فعال محیط زیستی اظهار داشت: نظرات یک نماینده مجلس باید مطابق با قوانین باشد و مسئولیت نظارت بر اجرای قوانین را دارد، نه اینکه اظهارنظرهای شخصی از خود ارائه دهد. این نماینده مجلس باید بگوید که با استناد به کدام قوانین، سازمان حفاظت محیط زیست را از وظیفه ذاتی خود که جلوگیری از تخریب و آلودگی های محیط زیست و همچنین جلوگیری از به خطر انداختن سلامت انسان ها است، منع و خلع ید می کند. همچنین سازمان حفاظت محیط زیست را نه تنها از اقدام در این زمینه، بلکه از اظهارنظر در این راستا نیز نفی می کند و به صراحت عنوان می کند که سازمان حفاظت محیط زیست حق ندارد در این خصوص صحبت کند.
تصمیم اشتباه شورای عالی امنیت ملی برای مازوت سوزی نیروگاه ها
رئیس شبکه محیط زیست استان مرکزی گفت: در حال حاضر تصمیم غلط و اشتباهی در شورای عالی امنیت ملی مبنی بر مازوت سوزی در نیروگاه ها اتخاذ شده است. مسئولان ذیربط در استان مرکزی و مدیران حوزه حفاظت محیط زیست از تصمیم گیری دراین حوزه به علت کمبود گاز و کمبود برق، منع شدند و این موضوع را خارج از حیطه این اختیارات اعلام کرده اند. اینها مواردی است که اتفاقاً جای بحث بسیار دارد.
سیاوش آقاخانی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، افزود: متأسفانه موضوع مازوت سوزی در شهر اراک امنیت و سلامت این شهر و ساکنان آن را به خطر انداخته است.
وی ادامه داد: شورای عالی امنیت ملی به عنوان متولی اصلی این حوزه نمی تواند در تهران بنشیند و تصمیم بگید که نیروگاه حرارتی شازند در استان مرکزی از سوخت مازوت استفاده کند. نیروگاهی که سال گذشته با سوزاندن حدود 260 تا 270 میلیون مترمکعب مازوت، آلایندگی ها در شهر اراک را ایجاد کرد و بار کمبود گاز و همچنین بار تأمین مصرف برق کشور را بر دوش کشید. در سال جاری نیزتاکنون با سوزاندن بیش از 110 تا 120 میلیون مترمکعب مازوت، باز هم این بار را بر عهده گرفته است. با این اوصاف می توان گفت که اراک دین خود را به کشور ادا کرده است و دیگر نیروگاه های مستقر در سایر نقاط کشور باید این سهم را متحمل شده و از سوخت مازوت استفاده می کردند. اما از سویی دیگر شهر تهران که روزهای آلاینده آن تقریباً نصف روزهای آلاینده شهر اراک بوده است، از مازوت سوزی معاف شود.
رئیس شبکه محیط زیست استان مرکزی اظهار داشت: وضعیت امروز شهر اراک مانند مصدومی است که تصادف کرده و در کنار جاده افتاده است و حداقل درمان برای حیات آن، امری بسیار لازم و ضروری است. مردم شهر اراک مدتها است که بار آلایندگی های ناشی از مازوت سوزی را متحمل شده اند. حتی در فصل گرم سال هم که نیروگاه حرارتی شازند از سوخت گاز استفاده می کند، بازهم میزان NOX این نیروگاه بالاتر از حد استاندارد است و مردم اراک بار آلایندگی ها را به دوش می کشند تا برق لازم توسط نیروگاه تأمین شود.
آقاخانی تصریح کرد: این موضوع بسیار مهم است که تصمیم گیری های قاطع داشته باشیم. چرا که اگر بخواهیم منافع را خارج از نگاه کلان امنیت و سلامت در یک شورای بالادستی ببینیم، به هیچ وجه اخلاقی، قانونی، منطقی، انسانی و اسلامی نیست. در این راستا لازم است که این مطالبه را از شورای عالی امنیت ملی داشته باشیم که با توجه به شرایط حاد شهر اراک در بازه زمانی سال گذشته و به‌رغم مخالفت‌های فعالان و مسئولان حوزه محیط زیست، نیروگاه حرارتی شازند در سال گذشته از سوخت مازوت استفاده کرد، که جلوی استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه حرارتی شازند گرفته شود.
وی بیان داشت: اگر قرار است صحبت از امنیت و عدالت زیستی در کشور بشود که همواره مورد تأیید رئیس جمهور بوده است و همچنان نیز این تأییدات وجود دارد، متأسفانه این امنیت وعدالت زیستی در مورد شهر اراک دیده نشده است و صنایع بزرگ سالهاست نفس مردم شهر را به بهانه تولید ملی، به شماره انداخته اند. امروز نیز در شرایط فعلی که شهر اراک رکورد تمامی آلایندگی های سالهای پیشین خود را شکسته است، تمامی ارکان کشور باید دست به دست یکدیگر دهند و به شرایط موجود کمک کنند و به داد مظلومیت شهر اراک برسند تا از شرایط بحرانی که در آن قرار داریم و هزینه های جدی که داریم برای سلامت مردم می دهیم بتوانیم عبور کنیم.
رئیس شبکه محیط زیست استان مرکزی تأکید کرد: قرار دادن بحث برق و گاز در یک کفه ترازو و آلودگی هوا در کفه دیگر ترازو و اینکه بگوییم مردم ترجیح می دهند، آلودگی داشته باشند تا اینکه برق و یا گاز آنها قطع شود، این موضوع بسیارغلط واشتباه است و سفسطه ای بیش نیست. باید مکاتبات بسیار ویژه ای با شورای عالی امنیت ملی انجام شود و در این مکاتبات به صورت تخصصی و علمی مباحث مطرح شود. معتقدم اراک باید از لیست شهرهایی که از سوخت مازوت استفاده می کنند، خارج شود.
جایگاه افراد حقوقی در مقوله محیط زیست معکوس شده است
مدیرعامل مؤسسه محیط زیستی بوم فناوران مرکزی نیز در این رابطه گفت: هر شخصی که به طور منصفانه از بیرون به سیستم نگاه کند، به عنوان ناظر و داور بیرونی نتیجه می گیرد که جایگاه‌های افراد حقوقی در مورد مقوله محیط زیست معکوس شده است. این در حالی است که هوای اراک تا کنون در بیش از ۱۵۰ روز از سال در وضعیت ناسالم قرار داشته است.
حمیدرضا مهاجرانی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، افزود: سازمان حفاظت محیط زیست که ضابط قانونی و تنها مرجع تشخیص آلودگی صنایع است، توسط شخصی از درون سیستم صنعت برق از اظهارنظر در این زمینه منع می شود، در حالی که فردی از درون همین سیستم که وظیفه اش توزیع انرژی الکتریکی درکشور بدون ایجاد آلایندگی است، به خود اجازه می دهد که هوای شهر اراک را همانند و حتی بهتر از پاریس بداند.
وی ادامه داد: لازم است جایگاه ها و اظهار نظرهای افراد حقیقی و حقوقی طوری تعریف شود که حتماً کارشناسی شده باشد و از فیلترهای لازم عبور کند تا افرادی به خود اجازه ندهند که اذهان مردم را در مورد آلودگی هوا مشوش کنند.
مجلس به عنوان یک دستگاه ناظر حافظ سلامت مردم باشد
مدیرعامل مؤسسه شهروندیار (شهروندیاران آرمان خواه) نیز در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، گفت: مجلس باید به عنوان یک دستگاه ناظر، حافظ سلامت مردم باشد، اما با چنین اظهارنظری سلامت مردم را نادیده می گیرد و از اقدام غیرقانونی حمایت می کند که سوختن مازوت در نیروگاه ها است و این مسئله سلامت مردم را مورد آسیب قرار داده است.
آخرین دیدگاه‌ها