معاون انسانی سازمان حفاظت محیط زیست درخصوص آسیب دیدن آبخوان‌ها و فرونشست زمین با کشاورزی غیراصولی هشدار داد.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست درباره ادامه روند برنج‌کاری در مناطقی مانند استان فارس که با بحران بی‌آبی مواجه هستند، گفت: فارس منطقه‌ای بود که از قدیم بسیار روی کشت آبی و دیم متمرکز بود و در این استان کشت پرمصرف نداشتیم. در حال حاضر کشت گسترده‌ای از برنج در این استان صورت گرفته و منابع آب را مصرف می‌کند. از طرفی در استان خوزستان و اصفهان طبق گزارش‌ها کشت برنج بسیار گسترده است.
تجریشی گفت: ما به این شکلِ کشاورزی، با دست خودمان، در حال از بین بردن سرزمین با کاشت محصولی هستیم که هیچ مزیتی برای کاشت در خارج از استان‌های گیلان و مازندران ندارد. این اقدامات باعث می‌شود آبهای زیرزمینی‌مان از دست برود و تغییر این الگو در کشاورزان در سال‌های بعد بسیار سخت خواهد بود، به این دلیل که درآمد بسیار خوبی را کسب می‌کنند و حاضر نیستند به راحتی از این درآمد هم عبور کنند. بنابراین کشت برنج در این مناطق کاری بسیار خطا و غیرقانونی و برخلاف مصالح منطقه‌ای است.
وی افزود: علت اینکه می‌گوییم در شمال مزیت کاشت برنج وجود دارد این است که در آنجا نسبتا آب بیشتری داریم و چندان نباید نگران باشیم. بخشی از آبی که این محصول در آن استان‌ها تامین می‌کند، با باران تامین می‌شود، اما در فلات کشور حتی ما آب شرب نداریم و در روستاها با تانکر آب می‌برند. از طرفی چشمه‌ها خشک شده است. این چشمه‌ها وظیفه تعدیل آبهای زیرزمینی را داشته‌اند و ما پمپ گذاشته‌ایم و آبهای زیرزمینی را بالا آورده‌ایم و محصولات پرآب را مصرف کرده ایم.
تجریشی گفت: در برخی از مناطق فارس، تراز آب زیرزمینی برای شرب به بیش از ۳۰۰ متر رسیده است و اشاره می‌شود که ممکن است دستگاه‌هایی را در کشور نداشته باشند که بتوانند بالاتر از ۳۰۰ متر آب را پمپ کند. مصرف آبهای زیرزمینی و سطحی از سوی این نوع محصول باعث می‌شود که ما دچار مشکل برای آب شرب شویم.
وی ادامه داد: برداشت از آبهای زیرزمینی که بیش از حد باشد به تعادل بخشی ضرر می‌رساند. خاک حالت اسفنجی می‌گیرد و دیگر اگر آب وارد شود، خلل و فرج را پر نمی‌کند و فشرده می‌شود. فروچاله و نشست زمین نیز در نتیجه این اقدام رخ می‌دهند که می‌بینیم در جنوب تهران در حدود ۳۰ سانتی متر در سال و در شهرهایی مانند کبودر آهنگ درحال رخ دادن است.
معاون انسانی سازمان محیط زیست اعلام کرد: وقتی زمین نشست می‌کند ریل راه آهن، جاده و خطوط انتقال آب و گاز جابه‌جا می‌شوند. قطار از ریل خارج می‌شود و پی ساختمان‌ها و نیروگاه‌ها نشست می‌کند. به لحاظ طبیعی زمانی که زمین خشک شود و رطوبت خاک از بین برود، پوشش گیاهی نیز از بین می‌رود. در نتیجه این مسئله بارش‌ها تبدیل به سیلاب و سیلاب‌ها نیز موجب فرسایش خاک می‌شوند. فرسایش خاک نیز کانون‌های گردوغبار ایجاد می‌کند. بنابراین به سیکلی می‌رسیم که هرکدام از اینها به ناپایداری سرزمین کمک می‌کند.
تجریشی در پایان گفت: آب زیرزمینی حقوق عامه است. پیشرفته‌ترین قوانینی که امروزه در مورد حقوق آب وجود دارد، همه به اصل «لاضرر و لاضرار» برمی‌گردد، یعنی شما آب را تنها به صورتی می‌توانید استفاده کنید که به کسی ضرر نرسانید. چیزی که حکومت اعلام می‌کند که نباید کاشته شود، اگر کسی این کار را کند، هم عمل غیرشرعی و هم غیرقانونی انجام داده است.
وی ادامه داد: بنابراین وزارت نیرو در این مسئله قصور بسیار جدی داشته است و کسی که متولی این مسئله است، ولایتمداری خودش را انجام نمی‌دهد. ما همه این مسائل را به عنوان یک دستگاه نظارتی گفته‌ایم اما نکته‌ای که وجود دارد این است که دستگاه‌های متولی ما اصلا به وظیفه خودشان در این مسئله عمل نکرده‌اند. مردم باید مطالبه‌گر باشند که چرا عده‌ای منافع خودشان را بر منافع ملی ترجیح می‌دهند.
آخرین دیدگاه‌ها