مردم شهرکوچک «سیاه‌منصور» درشهرستان دزفول استان‌خوزستان سال‌هاست با مشکل بوی نامطبوع فاضلاب دست و پنجه نرم می کنند.
نامش «منصور» است؛ می‌خندد و می‌گوید: «هم‌نام شهرمان هستم. روزگارم هم مانند نام شهرمان سیاه است»؛ «سیاه‌منصور» را می‌گوید؛ شهری کوچک از شهرهای اقماری شهرستان دزفول و در مجاورت رودخانه دز. این منطقه 12سالی می‌شود که از شهر شدنش می‌گذرد و با احتساب حومه، جمعیتی درحدود ۱۲هزارنفر دارد. اهالی می‌گویند دراین ۱۲سالی که از شهر شدن سیاه‌منصور می‌گذرد، فقط بوی نامطبوع پساب‌هایی که به کانال زهکش می‌ریزد به آنها رسیده‌است.
سال1395 بود که اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان اعلام کرد سیاه منصور، نقطه کانونی آلودگی محیط زیستی در دزفول است؛ آلودگی‌هایی که دز را هم تهدید می‌کند. حالا منصور درباره شهرش می‌گوید: «کاش کرونا نبود، کاش می‌آمدید و می‌دیدید. دیدن که نه، می‌آمدید دراین هوا نفس می‌کشیدید.» او ادامه می‌دهد: «بوی زهم امان‌مان را بریده‌است. فاضلاب‌های خانگی و صنعتی و حتی فاضلاب زندان شهر نیز به زهکشی که از شهر می‌گذرد، می‌ریزد. چند سالی است که فقط اهالی همسایه زهکش اذیت نمی‌شوند، بلکه کل شهر وضعیت نامطلوبی دارد.»
آلودگی فراگیر
«داوود» یکی دیگر از اهالی سیاه‌منصور است که خانه‌اش درست در مجاورت زهکش شهر قرار دارد. ۳۹ساله است و پدر 2پسر ۷و ۹ساله.
او نیز می‌گوید: «حتی نمی‌توانیم در و پنجره خانه‌هایمان را باز بگذاریم. بچه‌ها را از ترس آلودگی نمی‌توانیم بفرستیم در کوچه بازی کنند. از بوی نامطبوع و آلودگی هوا، بیماری تنفسی اینجا شیوع پیدا کرده‌است و همیشه درحال سرفه هستیم.» راست می‌گوید، درمیان حرفایش با ما، پشت تلفن، بعد از هر جمله‌ای مکرر سرفه می‌کند و می‌گوید: «کرونا نگرفته‌ام. ۵سال بیشتر است که این سرفه‌ها به جانم افتاده؛ به جان من و بسیاری از همسایه‌ها. هوای گرم بوی نامطبوع را تشدید می‌کند. بعضی روزها که از خانه بیرون بروی، اصلا نمی‌توانی بوی نامطبوع موجود در هوا را تحمل کنی و حالت بد می‌شود.»
داوود می‌خندد و ادامه می‌دهد: «حالا کرونا آمده و کمی به داد ما رسیده‌است تا کم‌تر از خانه بیرون برویم. 3تا ماسک می‌زنیم از خانه بیرون می‌آییم. نه فقط از ترس کرونا، ماسک این بوی بد را کمی خفیف‌تر می‌کند. بوی نامطبوع یک سوی ماجراست؛ آلودگی‌های دیگری که این کانال همراه دارد، سوی دیگر مشکلات موجود دراین منطقه است.»
او اظهار می‌کند:«مسئولان قرار بود برای این کانال تا پایان سال‌گذشته کاری کنند، اما داریم به پاییز۱۴۰۰ می‌رسیم و هنوز چیزی تغییر نکرده‌است. ما هم فقط نشسته‌ایم و می‌گوییم خدای ما هم بزرگ است. امیدواریم دولت جدید تدابیر ویژه‌ای برای رفع مشکلات کنونی بیندیشد. سفر اخیر رئیس‌جمهوری به خوزستان نشان داد عزم دولت سیزدهم برای رسیدگی به مشکلات مردم خوزستان جدی‌است.»
اقدام‌های انجام شده
گلایه‌های بسیاری از اهالی سیاه‌منصور همین است؛ آنان هم حرف‌های منصور و داوود را تکرار می‌کنند. به نظر اما برخی از مسئولان شهرستان دزفول و استان برای این مشکل پاسخی ندارند. در تماس‌های مکرر خبرنگارهمشهری با مرکز بهداشت شهرستان و اداره حفاظت محیط زیست، به‌عنون متولیان بهداشت و حراست از پاکی محیط عمومی و همچنین سازمان جهادکشاورزی و شرکت آب منطقه‌ای به‌عنوان متولی و مجری ساخت زهکش، هیچ‌یک پاسخی نمی‌دهند.
این درحالی‌است که رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان دزفول پیش‌تر و درسال‌گذشته دراین مورد گفته بود که «فاضلابی که وارد زهکش سیاه‌منصور می‌شود، پس از ورود به یک مسیل، درنهایت وارد رودخانه دز می‌شود که مشکلات زیست محیطی زیادی را به‌همراه دارد.» «مصطفی استاد چینی‌گر» در ادامه گفته بود که «طرح‌های مختلفی ازجمله سرپوش‌گذاری و جمع‌آوری سیستم فاضلاب برای رفع این معضل مطرح شده که در دست بررسی یا اقدام هستند. پیگیر مشکل فاضلاب ندامتگاه دزفول نیز هستیم تا پکیج تصفیه‌خانه‌ای برای آن اجرا و بخشی از مشکلات موجود رفع شوند. ضمن اینکه شهرداری سیاه‌منصور درحال اجرای سرپوش‌گذاری برای این زهکش است.»
دلایل انتشار بوی نامطبوع
شهردار سیاه‌منصور نیز همان زمان زهکش این شهر را یکی از دغدغه‌های اصلی مردم این‌شهر و شرق دزفول عنوان کرده و گفته بود که اهالی از سال‌ها قبل درگیر این مشکل هستند.
«بهزاد احمدی» در شرح وضعیت منبع آلودگی ها نیز گفته بود که «ورود فاضلاب کارخانه خمیرمایه، شهرک‌های صنعتی، فاضلاب انسانی ندامتگاه و قسمتی از فاضلاب منطقه فرهنگ شهر و کوی نگار به زهکش سیاه‌منصور، بوی نامطبوع و مشکلات بهداشتی زیادی برای اهالی و رهگذران ایجاد کرده‌است.»
وی در ادامه تصریح کرده بود که «صدمات ناشی از این وضعیت برای شهروندان بسیار سنگین است. با پیگیری‌های انجام شده و همکاری شهرداری و اعضای شورای‌اسلامی شهر، نماینده استان در مجلس شورای‌اسلامی و استاندار خوزستان، توانستیم اعتباری معادل ۱۰۶میلیارد ریال از محل اعتبارات تملک دارایی استان برای رفع مشکل فاضلاب این زهکش اختصاص دهیم.»
احمدی طول این زهکش را ۲کیلومتر و ۸۶۳ متر عنوان کرده و افزوده بود که «تاکنون ۱۰میلیارد ریال از اعتبار موردنظر جذب شده و عملیات اجرایی مسقف‌کردن کانال به‌طول ۲متر از اردیبهشت‌ماه 1399 آغاز شده‌است. سربازبودن این زهکش مشکلات بهداشتی زیادی برای اهالی منطقه ایجاد کرده که با مسقف کردن آن، تا حدودی مشکلات رفع خواهد شد. برای رفع مشکل ورود فاضلاب کارخانه خمیرمایه دزفول به این زهکش نیز پیگیری‌هایی صورت گرفته و از سال1398 پسماند این کارخانه به زهکش سیاه‌منصور نمی‌ریزد.»
راهکار چیست؟
با وجود تأیید حاد بود مشکل زهکش سیاه‌منصور ازسوی همه مسئولان و در خطر قرار داشتن سلامتی شهروندان این شهر و به‌ویژه کودکان، آن هم دراین روزهای کرونایی که حفظ جان و سلامت مردم به دغدغه پیچیده‌تری نسبت به قبل تبدیل شده‌است، اما به نظر می‌رسد هنوز اقدام عاجلی برای رفع آن انجام نشده‌است.
یک کارشناس بهداشت عمومی اما معتقد است که اگرچه رفع این مشکل هزینه‌بردار است، اما روش‌های دیگری ندارد و راه‌حل آن مشخص است.
«هژبر موسوی» می‌گوید: علاوه بر اینکه اصول بهداشتی حکم می‌کند این زهکش حداقل در مسیرهای شهری و مسکونی سرپوشیده باشد، اما روش اصولی این است که فاضلاب شهری که ندامتگاه هم بخشی از آن است، به شبکه فاضلاب شهری مجهز شود و از روش غیربهداشتی خروجی‌های منفرد استفاده نشود. همچنین ساخت تصفیه‌خانه برای ندامتگاه و واحدهای صنعتی که پساب خود را در زهکش می‌ریزند نیز باید انجام شود.
او اظهار می‌کند: اداره‌کل حفاظت محیط زیست شهرستان دزفول این اهرم قانونی را در اختیار دارد و باید هر واحد صنعتی را ملزم به رهاسازی پسابش پس از رسانیدن به استانداردهای قابل رهاسازی در محیط کند. قانون این وظیفه را بر دوش این سازمان گذاشته و به او اختیار اجرایی نیز دراین زمینه داده‌است.
آخرین دیدگاه‌ها