سایه تاریکی غبار بر شهرهای سیستان و بلوچستان

زاهدان- ایرنا- هفته‌ها از آغاز وزش بادهای ۱۲۰ روزه در شمال سیستان و بلوچستان می‌گذرد در حالیکه در ۲۴ ساعت گذشته شدت طوفان به طرز کم سابقه‌ای افزایش یافته و نیمی از این استان را درگیر باد و گرد و خاک کرده است.

سایه تاریکی غبار بر شهرهای سیستان و بلوچستانبه گزارش ایرنا، بر اساس گزارش‌ها از روز گذشته وزش بادهای ۱۲۰ روزه سیستان وسعت قابل توجهی گرفته و از هیرمند در شمالی ترین نقطه سیستان و بلوچستان تا نیکشهر در نزدیکی جنوب استان را در برگرفته است.

گرد و غبار آنقدر غلیظ بود که مانع طلوع خورشید در منطقه سیستان شد و این شرایط به تدریج به سایر شهرهای استان نیز گسترش یافت تا جایی که دید افقی در فرودگاه زاهدان را نیز به یک‌هزار متر کاهش داد.

کارشناسان معتقدند خشک شدن تالاب‌های بین المللی هامون در وسعتی معادل پنج هزار و ۶۶۰ کیلومتر مربع، وسعت چشمه‌های تولید گرد و غبار سیستان و بلوچستان را به حد قابل توجهی افزایش داده است.

از سوی دیگر قرارگیری این تالاب‌ها در مسیر جریان بادهای ۱۲۰ روزه، بر بحران جوی سیستان و بلوچستان افزوده به طوریکه گرد و غبار برخواسته از این مناطق تا سواحل دریای عمان و شمال اقیانوس هند نیز پمپاژ می‌شود.

این وضعیت در کنار همه‌گیری و گسترش شیوع ویروس کرونا شرایط را از گذشته سخت‌تر کرده است به طوریکه در روز گذشته توفان موجب تعطیلی ادارات در پنج شهرستان شمالی سیستان و بلوچستان شد.

لغو پروازها در فرودگاه زابل به دلیل کاهش دید افقی به ۵۰۰ متر از دیگر پیامدهای بادهای ۱۲۰ روزه در منطقه سیستان بود. از طرفی وزش این باد ترددهای جاده‌ای در برخی مسیرهای ارتباطی شمال سیستان و بلوچستان نظیر زاهدان – زابل را با اختلال همراه کرده است. وضعیتی که براساس پیش‌بینی هواشناسی تا پایان هفته جاری ادامه دارد.

به گفته رییس اداره هواشناسی زابل بیشینه سرعت توفان گرد و خاک که از دوشنبه شب در زابل آغاز شده، به ۱۰۸ کیلومتر بر ساعت رسید و شعاع دید افقی در محدوده فرودگاه این شهر را به ۵۰۰ متر کاهش داد.

غلامحسین عابدی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: وزش توفان و بادشدید علاوه‌بر زابل، چهار شهرستان شمالی دیگر استان را نیز فرا گرفته به طوریکه گردوخاک توفان، شعاع دید در زهک را نیز به شدت کاهش داده است.

وی ادامه داد: این توفان سبب تشکیل توده عظیم گردوغبار و نفوذ آن به سایر مناطق استان شد به طوریکه شعاع دید افقی در زاهدان و میرجاوه به یک‌هزار متر کاهش یافته است.

رییس اداره هواشناسی زابل افزود: علاوه‌بر این گرد و غبار گسترده به شهرهای نصرت آباد، خاش، سراوان و ایرانشهر نیز نفوذ کرده و شعاع دید افقی را به شدت کاهش داده است.

وی گفت: بر اساس گزارش‌های دریافتی، وزش باد ترددهای جاده‌ای در برخی مسیرهای ارتباطی شمال استان نظیر زاهدان-زابل را با اختلال همراه کرده است.

عابدی افزود: بر اساس آخرین خروجی نقشه‌های پیش‌یابی و مدل‌های جوی، حداقل تا پنجشنبه پیش رو وزش بادهای شدید ۱۲۰ روزه در شمال استان ادامه دارد.

وی ادامه داد: وزش این بادهای شدید و توفان گردوخاک منجر به خیزش گردوخاک، کاهش کیفیت هوا و افزایش غلظت ذرات غبار در عرض‌های پایین‌تر این مناطق می‌شود.

عابدی افزود: اختلال در برخی محورهای مواصلاتی شمال استان و وقوع خسارت به بخش کشاورزی و سازه های موقت از پیامدهای دیگر این شرایط است.

وی خاطرنشان کرد: توصیه می‌شود در زمان غبار آلود شدن هوا در ترددهای غیر ضروری در فضای باز خودداری شود. همچنین رفت و آمدهای بین شهری تا پایان هفته بویژه در محور زاهدان-زابل توصیه نمی‌شود

بنا بر اعلام مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان با افزایش غبار محلی و توفان در سیستان براساس نظر فرمانداران ادارات این منطقه روز گذشته سه‌شنبه تعطیل شد.

علیرضا شهرکی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: این تعطیلی به دلیل افزایش غبار و توفان در منطقه سیستان مشمول دستگاه‌های خدماتی، امدادرسان، مراکز درمانی و مراکز واکسیناسیون نمی‌شود.

وی خاطر نشان کرد: توصیه به همه مردم این است که با توجه به اخطارهای هواشناسی تا آخر هفته ترددها را در مسیرهای مواصلاتی حوزه شمال سیستان و بلوچستان و خروج استان به سمت خراسان به دلیل غبار محلی و کاهش دید محدود کرده و مراقبت لازم را داشته باشند.

با افزایش نفوذ توده غبار به زاهدان، غلظت ذرات معلق در هوای این شهر به ۲۷۰۴ میکروگرم بر مترمکعب یعنی حدود ۱۸ برابر حد مجاز رسید و در وضعیت خطرناک قرار گرفت.

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: منشاء گردوغبار دیروز زاهدان و سایر نواحی سیستان و بلوچستان چشمه‌های تولید گردوغبار شمال استان بوده که با خشک شدن کامل تالاب‌های هامون، بر وسعت این مناطق خشک و بیابانی افزوده شده است.
محسن حیدری افزود: هم‌اینک توفان در شمال و گردوغبار در سایر مناطق سیستان و بلوچستان مهمترین پدیده‌های جوی استان هستند که جزو پدیده‌های پرمخاطره و پرتکرارمنطقه نیز بشمار می‌روند.
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: بر اساس خروجی نقشه‌های پیش‌یابی و مدل‌های جوی، حداقل تا پنجشنبه پیش رو وزش بادهای شدید ۱۲۰ روزه در شمال استان ادامه دارد که پیامدهای آن علاوه بر پنج شهرستان شمالی، شهرستان های جنوبی تر این منطقه را نیز درگیر می‌کند.
وی ادامه داد: شرایط کیفی هوا در شمال استان نیز بسیار ناسالم است که به دلیل خرابی دستگاه و هزینه بسیار بالای لوازم معیوب آن، فعلا امکان دسترسی به داده‌های آن وجود ندارد.
حیدری اظهارداشت: هزینه تعمیر ایستگاه سنجش گرد و غبار زابل معادل پنج سال اعتبارات اداره هواشناسی زابل است که به هیچ عنوان این اداره و این اداره کل با اعتبارات کنونی قادر به تأمین مالی آن نیست.
وی گفت: پیگیری‌هایی از طریق ستاد مدیریت بحران و فرمانداری ویژه زابل در جریان است که با اعتبارات استانی بویژه اعتبارات قوانین تشکیل مدیریت بحران و تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت تأمین شود.