خانه مرال‌ها امن نیست

بودجه پایگاه آتش‌نشانی پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده به‌دلیل پیچیدگی‌های اداری، در آستانه بازگشت به خزانه است.

خانه مرال‌ها امن نیست - همشهری آنلاینپناهگاه حیات وحش سمسکنده با بیش از هزارهکتار مساحت، ازنظر پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری با توجه به وجود حیواناتی مانند سمور، سنجاب، گربه جنگلی و انواع پرندگان از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین تبدیل شدن بخشی از این پناهگاه به سایت نگهداری و تکثیر گوزن زرد و مرال سبب شده که به یکی از مناطق مهم محیط‌زیستی شمال ایران تبدیل شود.

بیش از ۱۰ماه قبل در سفری که معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست به مازندران داشت، اعلام شد قرار است برای مقابله با آتش‌سوزی‌های تالاب بین‌المللی میانکاله و پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده ساری، ۲پایگاه اطفای حریق برپا شود؛ خبری که برای دوستداران حیات وحش و محیط‌زیست اهمیت زیادی داشت و یکی از مطالبه‌های جدی فعالان محیط‌زیست در مازندران را محقق می‌کرد.

کیومرث کلانتری درآن سفر عنوان کرده بود که برای ساخت ۲ ایستگاه آتش‌نشانی در میانکاله و سمسکنده برنامه‌ریزی شده و اعتباراتی نیز درنظر گرفته شده‌است. پناهگاه حیات وحش میانکاله درحال‌حاضر زیرساخت‌های لازم برای استقرار ماشین‌های موردنیاز را دارد، اما در پناهگاه هزار هکتاری سمسکنده، کمبود این فضا احساس می‌شود و با گذشت بیش از ۱۰ماه هنوز این وعده محقق نشده‌است.

موانع موجود

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران در گفت‌وگو با همشهری دراین باره می‌گوید: برای ساخت پایگاه اطفای حریق در سمسکنده ۱۸میلیارد ریال از اعتبارات استانی جذب کردیم تا با توجه به بررسی‌ها و جانمایی انجام شده در ضلع شمالی این پناهگاه ارزشمند، پایگاه مدنظر را ایجاد کنیم، اما برخی موانع موجود در حوزه اداری اجازه اجرای این طرح را نمی‌دهد.

حسینعلی ابراهیمی‌کارنامی می‌افزاید: برای ساخت این پایگاه اطفای حریق، یک زمین ۶هکتاری را در شمال پناهگاه انتخاب کردیم که به‌دلیل نداشتن پوشش گیاهی، شرایط مساعدی برای اجرای پروژه عمرانی دارد. این زمین حدود ۳ تا ۴دهه پیش محل دفن زباله‌ها و نخاله‌های ساری بود و در دهه۷۰ نیز به‌صورت غیرقانونی به یک مرکز آموزشی واگذار شد که بعدها براساس ماده ۳۳ نظارتی قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، آن قرارداد فسخ شد.

وی اظهار می‌کند: با توجه به اینکه هیچ اقدامی در زمین انجام نشده بود، عملا محوطه در ید متصرف یا طرف قرارداد نبود. بنابراین خلع‌ید از اساس موضوعیت ندارد، اما متاسفانه برخی اداره‌های استان با طرح کردن موضوع الزام به خلع‌ید از طریق دستگاه قضایی و ثبت اسناد، هر روز برای ما در اجرای این پروژه که در محوطه تحت مدیریت حفاظت محیط‌زیست است، موانع اداری ایجاد می‌کنند. یعنی دستگاهی که براساس قانون خودش متولی اطفای حریق دراین عرصه‌هاست، برای ساخت پایگاه اطفای حریق در سمسکنده مانع ایجاد می‌کند.

احتمال برگشت خوردن اعتبار

این مسئول از احتمال برگشت خوردن اعتبار جذب شده برای ساخت این پایگاه اطفای حریق خبر می‌دهد و می‌گوید: اگر تا پایان تیرماه این مشکل رفع نشود، براساس قانون اعتبار جذب شده که اکنون در حساب مربوطه ذخیره شده و ماه‌هاست که مانده، باید به خزانه برگشت داده شود. ابراهیمی‌کارنامی ادامه می‌دهد: این درحالی‌است که براساس بند۴ ماده۱۴ قانون مدیریت بحران، سازمان‌های جهاد کشاورزی و منابع‌طبیعی متولیان اطفای حریق در منابع ملی، جنگل‌ها و مراتع هستند.
وی تصریح‌ می‌کند: حتی در بودجه سال‌جاری نیز ۱۰۰میلیارد تومان برای اطفای حریق به سازمان جنگل‌ها اختصاص یافت، اما تاکنون گامی برای این عرصه‌ها برداشته نشده‌است.

هدف مانع‌تراشی‌ها

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران یکی از دلایل احتمالی مانع‌تراشی‌ها را احتمال برنامه‌ریزی‌هایی برای استفاده از این زمین برای طرح‌هایی دیگر ازسوی این دستگاه‌ها عنوان می‌کند و می‌افزاید: فکر می‌کنم برخی قصد دارند با ایجاد موانعی، اجرای پروژه مدنظر حفاظت محیط‌زیست دراین محوطه مناسب را با مشکلاتی مواجه کنند تا بلکه بعدها به طرح‌های دیگری اختصاص یابد.
ابراهیمی‌کارنامی تصریح می‌کند: حتی پیش‌تر در نامه‌ای اعلام کرده بودند که قبلا تعاونی کارکنان جهاد کشاورزی درخواست دراختیار گرفتن این زمین را داده بود. این درحالی‌است که این زمین جزئی از پناهگاه حیات وحش سمسکنده است و پیش از دهه۵۰ به محیط‌زیست واگذار شد. وی ادامه می‌دهد: در سال‌های۱۳۹۷ و۱۳۹۸ نیز تحویل زمین از منابع‌طبیعی به محیط‌زیست انجام شد. می‌خواهیم دراین زمین که متعلق به خود پناهگاه حیات وحش سمسکنده و تحت مدیریت حفاظت محیط‌زیست است، پایگاه آتش‌نشانی ایجاد کنیم، اما ممانعت می‌کنند. این نشان می‌دهد اراده لازم برای ایجاد زیرساخت‌های استقرار پایگاه اطفای حریق در عرصه‌های ملی و طبیعی مازندران وجود ندارد.این مسئول عنوان می‌کند: درصورتی‌که مسئولان ارشد استان و نهادهای نظارتی ورود کنند و جلوی این مانع‌تراشی‌ها را بگیرند، دست‌کم در مدت باقی‌مانده تا پایان سال مالی، می‌توانیم با اعتبار موجود و پیش از برگشت خوردن آن، برای خرید مصالح موردنیاز ساخت پایگاه و برخی امکانات، اقدامات اولیه را انجام دهیم و گره پروژه نیز باز شود. ابراهیمی‌کارنامی اظهار می‌کند: این مانع‌تراشی‌ها در داخل برخی دستگاه‌ها پسندیده نیست و یکی از علت‌های عقب افتادن مازندران در بحث حفاظت از عرصه‌های طبیعی و محیط‌زیستی محسوب می‌شود.