“اگر می‌گوییم که تیلاپیای زیلی تبدیل به آفت در تالاب‌ها و آبراهه‌های استان خوزستان شده است و برای پرورش ماهیان گرمابی نیز آفت شده، به این دلیل است که مسئولین شیلات از اتفاق ناگوار پیش آمده در خوزستان عبرت بگیرند”.
به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست خبرگزاری تسنیم، چندی پیش وبینار تخصصی پیرامون فرصت‌ها و تهدیدهای ماهی غیربومی تیلاپیا توسط انجمن علمی محیط زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و با حضور تعدادی از اساتید، صاحبنظران و پژوهشگران در این حوزه برگزار شد که دکتر اصغر عبدلی عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی در این وبینار، توضیحاتی درباره گونه‌های مهاجم غیربومی ارائه و اظهار کرد: هر گونه‌ای که خارج از زیستگاه یا پراکنش خودش باشد، به عنوان گونه غیربومی شناخته می‌شود و گونه مهاجم نیز رشد سریعی داشته و دارای تولیدمثل زودتر و قدرت پراکنش زیادی نیز هست.(اینجا)
عبدلی در این وبینار تخصصی عنوان کرده بود که “تالاب شادگان یکی از همین موارد است، در عرض کمتر از 3 سال، تیلاپیای زیلی بیش از 40 درصد ماهی‌های تالاب را به خودش اختصاص داده، مردم نسبت به این وضعیت معترض هستند، مردم به این تیلاپیای زیلی نام “داعش” گذاشته‌اند!”
بر همین اساس و پیرو اظهارات این عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی، این سخنرانی علمی به مذاق سازمان شیلات خوش نیامد و پس از چند روزی از انتشار این خبر بر روی خروجی خبرگزاری تسنیم، با ارسال جوابیه‌ای، به دکتر عبدلی هجمه‌هایی وارد و در آن عنوان کردند که: آقای دکتر عبدلی در نشست‌های علمی که در چند سال اخیر توسط شیلات ایران مستقیماً و یا با همکاری مراجع علمی و با حضور کارشناسان داخلی و خارجی موافق و مخالف پرورش تیلاپیا برگزار شده است، شرکت ننموده‌اند. به طور قطع شیلات ایران نمی‌تواند ایشان را مجبور به شرکت در هیچ نشستی نماید، لیکن به نظر می‌رسد که شنیدن نتایج مطالعات و نظرات موافقان از تریبون‌های علمی می‌تواند به تکمیل و اصلاح دانش و نظرات هر فردی که به دنبال حقیقت باشد، منجر گردد.(اینجا)
خبرگزاری محترم تسنیم در تاریخ 28/2/1400 اعتراضیه‌ای را از طرف سازمان شیلات در پاسخ به گزارش وبینار تخصصی “ماهی غیربومی تیلاپیا، فرصت یا تهدید که توسط «انجمن علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان» برگزار گردیده بود، را به منتشر کرد که در موارد زیادی دور از واقعیت و موجب گمراهی افکار عمومی می‌گردد و همین امر ما را بر آن داشت تا با توضیح در مورد برخی اشکالات مطرح شده توسط سازمان شیلات، افکار عمومی و خوانندگان محترم را نسبت به این موضوع آگاه‌تر نماییم.
در ابتدا باید به این نکته توجه گردد که اگر فعالیت‌های شیلاتی نظیر پرورش ماهی و صید و صیادی به صورت اصولی و سازگار با محیط زیست و در راستای توسعه پایدار باشند، باعث تولید غذا و ایجاد شغل پایدار می‌گردند و این موضوع حتی در خصوص پرورش ماهی با گونه‌های غیربومی با ریسک کم و غیرمهاجم با رعایت الزامات و ضوابط نیز صادق می‌باشد، اما چنانچه گونه غیربومی، مهاجم و با ریسک بالا برای پرورش ماهی در نظر گرفته شود، با توجه به موارد قانونیو اثرات منفی و تهدیدات بسیار گسترده اکولوژیکی و اقتصادی ــ اجتماعی، به هیچ عنوان اکوسیستم محور نبوده و در راستای توسعه پایدار نمی‌باشد و خسارات آن در میان‌مدت و بلندمدت بسیار بیشتر از مزایای آن خواهد بود.
در توضیحات سازمان شیلات اشاره شده است که – تیلاپیا نیل، تیلاپیا موزامبیک و تیلاپیا زیلی در آب‌های مشترک ایران و عراق دیده شده و به دلیل گسترش طبیعی آنها، هم‌اکنون در منابع آبی مختلف استان خوزستان از جمله هورها و خورها و رودخانه‌ها و کانال‌‌های آبیاری و آبرسانی دیده می‌شوند و به تبع آن بخشی از صید صیادان محلی را تشکیل می‌دهند و در برخی موارد سبد خالی صید این صیادان پس از سال‌ها با انواعی از این ماهی پر شده است و نام شانک هور را به آن بخشیده‌اند! – بسیار جای تعجب دارد که سازمان شیلات ایران به این نکته توجه نکرده که اولاً در کنار تیلاپیای زیلی، گونه مهاجم دیگری به نام تیلاپیای آبی نیز متأسفانه در تالاب شادگان و رودخانه کارون بسیار زیاد شده است. نکته مهم دیگری که به آن نیز توجه نشده است، عدم رضایت و اعتراض صیادان محلی از حضور گونه‌های مهاجم و کم‌ارزش تیلاپیا می‌باشد که سبب کاهش شدید ماهیان تجاری بومی مانند شیربت، بنی، گطان، شلج و … گردیده که ارزش اقتصادی و بازارپسندی بسیار بهتری داشته و به همین دلیل درآمد صیادان محلی به شدت کاهش یافته است. برای درک بهتر این موضوع، لازم است اندکی کار میدانی و بازدیدی از وضعیت تالاب شادگان که مورد هجوم گونه‌های مهاجم تیلاپیا قرار گرفته است، انجام دهند تا به خوبی متوجه شوند که این گونه مهاجم چگونه تالاب را اشغال و به گونه غالب تبدیل شده و صیادان بومی از حضور این گونه مهاجم چقدر آسیب دیده‌اند. نامه فرماندار شادگان و درخواست کمک از محیط زیست، خود دلیلی بر این موضوع می‌باشد (پیوست1) و اعلام گونه‌های مهاجم تیلاپیا به عنوان تهدید تنوع زیستی، خود شاهدی بر این موضوع است.
آخرین دیدگاه‌ها