مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسانجنوبی گفت: به دلیل شرایط فعلی اقتصادی کشور و خراسانجنوبی، مسائلی مانند محیط زیست کاملا به حاشیه رانده شده است که می‌تواند در آینده خسارت‌های بیشماری به همراه داشته باشد.
در حاشیه ماندن اهمیت محیط زیست/غیراستاندارد بودن ۹۵ درصد زباله‌گاه‌ها خراسانجنوبی
حسن اکبری در گفت‌وگو با فارس در بیرجند، اظهار داشت: استان خراسانجنوبی در کمربند خشک کره زمین واقع شده و چهره غالب بیابانی دارد، اما در همین استان خشک، تنوع زیستی متعدد، اکوسیستم‌های متنوع و تنوع گیاهی و جانوری را داریم.
وی با بیان اینکه شعار هفته محیط زیست امسال؛ نیم قرن حفاظت از زیست بوم‌های ایران، بازنگری، نوسازی و بازسازی است، اظهار داشت: با وجود بارندگی‌های کم در این استان شاهد جنگل‌های بنه کهنسال در برخی از شهرستان‌ها، جنگل‌های بادام کوهی، جنگل‌های طاق و گز و جنگل‌های سنو که خاص خراسانجنوبی در کشور است، هستیم.
به گفتۀ وی همچنین رشته ارتفاعاتی در استان وجود دارد که از شمال به جنوب پراکنده است و رویشگاه‌های خاصی را ایجاد کرده‌اند و در بیایان‌های استان شاهد تنوع گیاهی و جانوری ویژه‌ای از جمله تالاب‌ها، باتلاق‌ها و نمک زارهایی هستیم.
گونه‌های کمیاب پرندگان و پستانداران
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه حدود ۲۰۰ گونه پرنده در استان شناسایی شده‌اند، عنوان کرد: این پرندگان شامل پرندگان آبزی، کنار آب، شکاری و بومی هستند که ارزش بالای حفاظتی دارند و از جمله پرنگان بومی استان می توان به هوبره و زاغ بور اشاره کرد.
اکبری اضافه کرد: ۶۰ گونه پستاندار نیز در خراسان جنوبی شناسایی شده‌اند که برخی از آنها از جمله یوزپلنگ ایرانی، پلنگ، آهو، جبیر، گربه پالاس، گربه شنی، شاه روباه، قوچ اوریال و کله بز دارای ارزش حفاظتی بالایی هستند.
وی تصریح کرد: در بخش پوشش گیاهی نیز با گنجینه‌ای روبه رو هستیم و تاکنون بیش از هزار گونه گیاهی شناسایی شده است.
به گفتۀ وی نزدیک به ۱۱ درصد خاک استان در قالب ۴ پناهگاه محیط زیستی برای حفاظت گونه‌های متنوع در نظر گرفته شده است.
خطر افزایش کانون‌های فرسایشی
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خراسان جنوبی با بیان اینکه در کنار تمام پتانسیل‌های استان محدودیت‌ها و خطراتی نیز داریم، گفت: یکی از این موارد برداشت بی رویه از منابع آبی است.
اکبری درخصوص برداشت بی رویه از سفره‌های زیرزمینی عنوان کرد: سالانه ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب برداشت می‌شود که باعث افت ۳۰ سانتی می شود که اگر این روند ادامه‌دار باشد باعث از بین رفتن رویشگاه‌ها می‌شود و خطر تبدیل به کانون های فرسایشی بادی را داریم.
وی تأکید کرد: گرد و غبار در استان به شدت در حال افزایش است و با توجه به اینکه بیش از یک سوم مساحت استان کانون فرسایش بادی است، سالانه حدود ۷۰۰ هزار تن گرد و غبار برخاسته از این کانون‌ها بر سر مردم فرود می‌آید.
به گفتۀ وی در سال حدود ۲۵ تا ۴۵ روز ناسالم را در استان داریم و بر اساس داده‌ها این روزها در حال افزایش است، همچنین بر اساس پژوشهی در سال ۹۷، سالانه ۵۰۰ میلیارد تومان خسارت ناشی از گرد و غبار به منابع مختلف زیرساختی، اقتصادی و زیست محیطی استان وارد می‌شود.
اکبری بیان کرد: در چنین شرایط شکننده و حساسی، بسیار باید با طبیعت مدارا کرد؛ هراقدامی که اندک پوشش گیاهی طبیعت یا حتی سنگ فرش‌های خاک را تغییر دهد موجب تشدید فرسایش و افزایش گرد و غبار می‌شود.
این مقام مسئول اظهار داشت: مهم‌ترین عوامل تشدید فرسایش گرد و غباری شدن استان، چرای بی رویه دام(شتر و گوسفند) در مراتع، ایجاد جاده‌های خاکی متعدد در طبیعت، معدن کاری بدون بازسازی و احیاء، رفت و آمد خارج از جاده‌ها در طبیعت به بهانه طبیعت گردی و آفرود است.
به گفتۀ وی برای پیشگیری از افزایش این مشکلات باید از چرای بی رویه دام بخصوص شتر جلوگیری شود، همچنین با ایجاد هر جاده و معدن، بهره‌بردار ملزم به احیاء اراضی شود.
غیراستاندارد بودن ۹۵ درصد زباله‌گاه‌ها
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خراسان جنوبی دفع نامناسب پسماندها را از دیگر موارد آسیب زا برای محیط زیست استان دانست و گفت: بیش از ۹۵ درصد زباله‌گاه‌ها و سایت‌های پسماند استان شرایط غیراستانداردی را دارند و صرفا زباله‌های جمع آوری شده از شهرها و روستاها در این نقاط پخش و رهاسازی می‌شوند.
اکبری افزود: آتش زدن زباله‌ها، زباله‌گردی و تجمع حیوانات از جمله مهم‌ترین پیامدهای این شیوه دفع پسماند است، اما معضل مهم‌تر و اصلی استان در زمینه پسماندها استفاده بیش از حد کیسه‌های پلاستیکی و رهاسازی آنها در طبیعت است.
وی تصریح کرد: سالانه حدود ۲۰۰ میلیون کیسه پلاستیکی در طبیعت رهاسازی شده و به بوته‌ها می‌چسبد.
به گفتۀ وی راهکار این ماجرا فرهنگ سازی است تا مردم کمتر از کیسه‌های پلاستیکی استفاده کنند، همچنین درب منزل در خانه‌های خود تفکیک زباله را انجام دهند و مسئولان مربوطه نیز از شهرداران، بخشداران و دهیاران به وظیفه قانونی خود عمل کنند.
از بین رفتن 80 درصدی گونه‌های حیات وحش
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به تخریب زیستگاه و شکار بی رویه نیز عنوان کرد: نسبت به ۶۰ سال گذشته حدود ۸۰ درصد جمعیت گونه‌های برجسته حیات وحش نظیر جبیر، آهو، هوبره، قوچ و میش،کل و بز استان را از دست داده‌ایم.
اکبری تصریح کرد: گور خر ایرانی از صحنه طبیعت استان حذف و یوزپلنگ و پلنگ در استان در آستانه انقراض قرار دارند و بر اثر به هم ریختن زنجیره‌های غذایی طبیعت، مجال جولان دهی گونه‌هایی همچون گرگ و تشی افزایش یافته و موجب خسارت به اراضی کشاورزی و دام مردم می‌شود.
وی به قاچاق گونه‌های مهم زیستی استان هم اشاره کرد و گفت: شاهد قاچاق پرنده‌های کمیاب هوبره، کشته شدن خزندگان بومی بواسطه ناآگاهی مردم، تصادفات جاده‌ای حیات وحش، تخریب طبیعت با طرح‌های توسعه‌ای، بهره‌برداری بیش از حد از مراتع و زیستگاه‌ها و آلوده ساختن ساختن زیستگاه‌های بکر در اثر فعالیت‌های انسانی و غیره هستیم.
به گفتۀ وی در سال ۹۹ حدود ۲۹۳ نفر برای شکار غیر مجاز دستیگر شده‌اند ولی به دلیل تنوع و پراکندگی استان و کمبود محیط بان که فقط ۶۰ نفر هستند، می‌توان گفت این مقدار حتی ۱۰ درصد از جمعیت کل شکارچیان غیرمجاز هم نیستند. فقط ۱۰ درصد از کل شکارجین غیر مجاز هستند و و فقط ۶۰ محیط بان با وجود پراکندگیی استاندارم که کفایت نمی کند.
اکبری با بیان اینکه سالانه ۳ هزار تخلف شکار غیرمجاز پرندگان و پستانداران را داریم که خیلی بالا است، ادامه داد: همچنین سالانه بیش از سه هزار مهره‌دار زیر چرخ خودروها له می‌شوند که این نیز عدد بالایی است و نیاز به فرهنگ سازی و توجه مردم دارد.
این مقام مسئول تأکید کرد: در مشکلاتی مانند گرد و غبار منابع طبیعی در کنار ماست، در مشکل پسماندها استانداری و بهداشت با ما همکاری دارند ولی در کشتار بی‌رویه و حذف تنوع زیستی تنها هستیم، که مشکل ساز شده است واین بخش مغفول مانده است.
ابلاغ سند برنامه ارتقاء فرهنگ حفاظت محیط زیست
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه کارهای بسیاری برای رفع مشکلات انجام شده است، گفت: به دلیل شرایط فعلی اقتصادی کشور و استان، مسائلی مانند محیط زیست کاملا به حاشیه رانده شده است که می‌تواند در آینده خسارت‌های بیشماری به همراه داشته باشد.
اکبری اعلام کرد: در گیر و دار این محدویت‌ها، ابلاغ سند برنامه ارتقاء فرهنگ حفاظت محیط زیست که به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور رسیده می‌تواند نقطه امیدی برای آینده محیط زیست باشد.
وی تصریح کرد: در این سند برای تمام دستگاه‌های اجرایی، نظارتی، حاکمیتی، نظامی، قضایی، فرهنگی، صدا و سیما و… تکالیف مشخصی در حوزه فرهنگ‌سازی محیط زیستی تعریف شده است.
به گفتۀ وی بدیهی است در صورت اجرایی شدن این سند به جای فعالیت‌های قطره چکانی ادارات محیط زیست، هر کدام از دستگاه‌های اجرایی، حاکمیتی و… بخشی از وظیفه آگاهی رسانی عمومی محیط زیستی را بردوش گرفته و فرهنگ سازی عمومی با سرعت بیشتری اتفاق افتاده و این می‌تواند یک جراحی بزرگ و موفق برای بهبود حال عمومی محیط زیست استان باشد.
آخرین دیدگاه‌ها