ایسنا/همدان کوهستان الوند و تخریب‌های محیط زیستی آن که هر ساله اتفاقات جدیدی رقم می‌زند، در سال جاری با پروژه گازکشی به منطقه نمونه گردشگری گنجنامه خبرساز شد.
حدود یک ماه قبل بود که گازکشی به منطقه نمونه گردشگری گنجنامه صدای فعالان محیط زیست و رسانه‌ها را درآورد و باز هم قصه قدیمی الوند، تخریب زیست محیطی، بحران‌های پیش‌رو و اینکه چه ارگانی مجوز این کار را صادر کرده، از سر گرفته شد.
مدیرعامل شرکت گاز استان همدان ۵ اردیبهشت‌ماه در گفت‌وگو با ایسنا، با تأکید بر اینکه گازکشی به گنجنامه در کنار حریم جاده بوده و آسیبی به طبیعت وارد نمی‌کند، اظهار کرد: شرکت گاز براساس درخواست مجتمع تفریحی توریستی گنجنامه و مجتمع رفاهی فرهنگیان و با مجوز از راه وشهرسازی اقدام به گازرسانی به گنجنامه کرده است.
عبدالله فیاض در ارتباط با ضرورت رعایت قوانین و مقررات زیست محیطی در طرح‌ها و پروژه‌های بزرگ تولیدی، خدماتی و عمرانی تصریح کرد: در این زمینه شرکت گاز برای خطوط انتقال گاز با فشار ۱۰۵۰psl که اصطلاحاً خطوط فشار قوی نامیده می‌شود، مطالعات زیست محیطی را انجام می‌دهد.
در این راستا معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان نیز به خبرنگار ایسنا گفت: اگر از دید یک کارشناس قرار باشد افراط گرایانه راجع به تخریب، جلوگیری از آلودگی محیط زیست و تغییر و دگرگونی در طبیعت عمل کنیم، نباید قدم از قدم برداریم.
مهدی صفی‌خانی با اشاره به لزوم توسعه در زندگی بشر، افزود: این توسعه باید پایدار و در عین برآورده کردن نیازهای زندگی بشر، در حفظ ارکان حیات نیز کمک کننده بوده و قابلیت بازسازی طبیعت را نیز به همراه داشته باشد.
وی توضیح داد: در شرایطی که گاز و سوخت‌هایی مانند مازوت و گازوئیل وجود دارد، به طور قطع گاز سوخت پاک‌تری است و با محیط زیست همراه‌تر است چراکه احتمال نشت آن به سفره‌های آب زیرزمینی و سطحی و همچنین خاک‌های منطقه کمتر است و در زمان سوخت نیز آلودگی کمتری در پی دارد.
صفی‌خانی درباره گازرسانی به منطقه نمونه گردشگری گنجنامه بیان کرد: درباره اجرای این پروژه به استناد قوانین نیازی به استعلام از اداره کل حفاظت محیط زیست نبوده، در نتیجه ارائه پیوست محیط زیستی نیز خود به خود لزومی نداشته است بنابراین در زمینه اجرای پروژه استعلامی از اداره کل حفاظت محیط زیست استان صورت نپذیرفته و اعلام نظر رسمی در این باره انجام نشده است.
این کارشناس محیط زیست اضافه کرد: در شرایط فعلی در کنار تخریب، باید به موضوع کلان‌تری نگاه شود که براساس آن اگر سوخت‌های فسیلی مانند گازوئیل، نفت و مازوت استفاده شود چه اتفاقی برای طبیعت رخ می‌دهد؟
وی شرح داد: انتقال سوخت‌های مایع به روش‌های فعلی، به چند وجه قابل بررسی کارشناسی است؛ از یک سو انتقال سوخت با تانکر می‌تواند بالقوه با خطرات و ریسک‌های انتقال همراه بوده و در صورت ایجاد سانحه علاوه بر خطرات جانی باعث آلودگی گسترده و غیرقابل جبران آب، خاک و هوا شود و از سوی دیگر با توجه به اینکه مسیر انتقال هم راستا با مسیر جاده آسفالته است عملاً تخریب جدیدی متصور نمی‌شود.
وی ادامه داد: همچنین مخازن نگهداری موجود در مجتمع طی سنوات گذشته دچار فرسودگی بوده و بالقوه می‌تواند باعث انتشار سوخت به خاک و آب‌های سطحی منطقه شود و در ضمن سوخت‌های مایع به مراتب خطرات آلودگی هوای بیشتری داشته و می توانند در منطقه شرایط را دچار تغییراتی هرچند محدود کنند.
صفی‌خانی افزود: بنابراین فارغ از این موضوع که تغییر نوع سوخت از سوختی با میزان ریسک آلودگی بالاتر به سوخت پاک برای چه محلی اعم از روستا یا مجتمع تفریحی، رفاهی که عموم مردم از آن منتفع می‌شوند، می‌تواند شرایط را برای بازسازی طبیعت فراهم کند اما در شرایطی که ماشین‌های حمل سوخت هر روز و هر سال باید در منطقه رفت‌وآمد کنند طبیعتاً هیچ وقت قدرت بازسازی فراهم نخواهد شد.
وی تصریح کرد: این مسیر در طول زمان هر ساله تخریب و شرایط آلودگی هوا، آب و فرسایش خاک مهیا می‌شود، پس از اینکه سوخت به مخزن رسید به مرور زمان مخازن نگهداری سوخت ممکن است دچار فرسایش شده و یا باعث نشت مایع سوخت به خاک‌های اطراف، آب‌های زیرزمینی و آب‌های سطحی شود که اتفاقاً در مورد موضوع مورد بحث سال‌های گذشته این اتفاق افتاده و سازمان حفاظت محیط زیست استان با برخی از دستگاه‌های مرتبط درگیر این قضیه بوده است در حالیکه با گازرسانی به دهکده گنجنامه این موضوع حل خواهد شد.
صفی‌خانی در ادامه توضیح داد: ممکن است گازرسانی به مجتمع تفریحی گنجنامه شرایطی فراهم کند که گازرسانی به باغ ویلاهای منطقه را در پی داشته باشد، این دغدغه از نظر کارشناسی محیط زیستی دغدغه به جایی است و به طور قطع موافق گازرسانی به این واحدها نیستیم چراکه عامل مشوقی برای سایر باغدارهاست که حالت باغات منطقه را دگرگون کند.
وی افزود: دستگاه‌های متولی باید جلوی این اتفاق را بگیرند چراکه ممکن است با گازرسانی به مجتمع گنجنامه باغداران منطقه به تخریب باغ‌ها و ویلاسازی تشویق شوند بنابراین پیشنهاد می شود موضوع در مراجع تصمیم گیر استان از جمله شورای برنامه‌ریزی مطرح و مصوبه‌ای ارائه شود تا گازرسانی به باغات منطقه تحت هر شرایطی ممنوع باشد.
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه اصل موضوع گازرسانی به مجتمع تفریحی گنجنامه باعث اختلال نخواهد شد، گفت: در حال حاضر با این مجتمع به عنوان یک پدیده فعال روبرو هستیم و با توجه به اینکه نشت مخازن سوخت این واحد به خاک‌های اطراف و سوزاندن سوختی که باعث آلودگی هوا می‌شود و مشکلاتی چند برابری ایجاد می‌کند، گازرسانی ارجح‌تر است.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان در پایان بیان کرد: براساس ضوابط و قوانین موجود، خطوط انتقال لوله گاز در حد انتقالات بزرگ و بین شهری مشمول ارائه گزارش مدیریت زیست محیطی است و گازرسانی‌های کوچک، درون شهری و روستایی مشمول قوانین محیط زیستی نمی‌شوند و براساس قانون شرکت گاز نیاز به استعلام سازمان محیط زیست ندارد.
یکی از فعالان محیط زیست همدان هم در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه گازکشی به الوند امری اجتناب ناپذیر است، اظهار کرد: هر چقدر هم فعالان محیط زیست تلاش کنند این اتفاق بالاخره انجام می‌شود اما به علت اینکه کار غیراصولی است، اعتراض همگان را به دنبال دارد.
محمد سوزنچی ادامه داد: کار غیراصولی یعنی اینکه حتی مردم عادی هم تشخیص می‌دهند زیر جاده، خط مستقیم لوله کشی گاز انجام می‌شود و راه آبی تخریب شده تا لوله کشی گاز را انجام دهند.
وی با طرح این سوال که نمی‌دانیم آیا فقط مجموعه گنجنامه قرار است از گازکشی بهره ببرد یا خیر؟ ادامه داد: دیدی که فعالان محیط زیست دارند این است که چرا باید به پروژه‌ای مانند مجموعه تفریحی گنجنامه که هنوز وضعیت مشخصی ندارد و از نظر استانداردهای اعلام شده مشکل دارد، اعتبار بدهیم؟
سوزنچی اضافه کرد: این پروژه دائماً اعلام می‌کند زیان‌ده است بنابراین با اقداماتی مانند گازکشی به آن نمی‌توانیم تشخیص دهیم مسئولان به دنبال حمایت از سرمایه‌گذار پروژه هستند یا به دنبال حمایت و صیانت از الوند، آیا اصلاً صیانت از الوند در این پروژه دیده شده یا خیر؟
وی مطرح کرد: آیا مسیر دیگری که این همه تخریب در پی نداشته باشد، برای لوله کشی گاز به الوند وجود نداشت و چرا این عملیات در این فصل انجام می‌شود، گازکشی تا کجا قرار است پیش برود و به چه کسانی قرار است انشعاب گاز بدهند؟ اینها مسائلی هستند که فعالان زیست محیطی با آن درگیرند.
سوزنچی در ادامه خاطرنشان کرد: طی سال‌های اخیر شاهد بودیم در منطقه قاسم آباد املاکی بدون مجوز تغییر کاربری داده و به رستوران تبدیل شدند و برق و گاز و خط تلفن داشتند در حالیکه هیچ یک سند واقعی مبنی بر تالار رستوران بودن نداشتند، این مسئله نشان می‌دهد اداره‌های خدماتی از قوانین اسنادی پیروی نمی‌کنند و به نظر می‌رسد در مورد الوند هم این چالش‌ها به وجود خواهد آمد و در آینده نزدیک باغات و ساختمان‌هایی که در منطقه گنجنامه وجود دارند که اغلبشان بدون مجوز و غیرقانونی تغییر کاربری داده‌اند، دارای انشعاب گاز می‌شوند.
وی با بیان اینکه نظر فعالان محیط زیست این است که درباره گازکشی به الوند آنچه قانون تعریف کرده باید اجرا شود، افزود: به منطقه‌ای که هنوز مسکونی نشده و رستوران‌ها و مجموعه گنجنامه که تاکنون سند ملکیتش تکمیل نشده، طبق کدام قانون باید گازکشی شوند؟
سوزنچی اضافه کرد: اگر این مجموعه‌ها و ملک‌ها سند دارند و تغییر کاربریشان هم قانونی است و مشخص است از کدام اداره مجوز و تغییر کاربری دارند، اعلام شود تا موضوع را از اداره مربوطه پیگیری کنیم.
وی تصریح کرد: متأسفانه همیشه این بحران وجود دارد که می‌خواهیم قانون را دور بزنیم و قوه مجریه که موظف است قانون را انجام دهد با عناوینی مثل کمیسیون، اشتغال و حمایت از سرمایه گذاری آن را دور می‌زند.
این فعال زیست محیطی با اشاره به اینکه مقوله گازکشی غیر اصولی به الوند تخریب زیست محیطی است، اظهار کرد: تخریب زیست محیطی عدم رعایت اصول فنی در اجرای قانون است.
سوزنچی شرح داد: کدام یک از باغات کوهستان الوند از سمت جاده گنجنامه سند رسمی دارند؟ اگر دارند آیا دارای مجوز ساخت هستند؟ اگر مجوز دارند کدامشان پروانه بهره‌برداری دارند؟ بنابراین بیش از ۹۰ درصد این ملک‌ها مشکل دارند و با این شرایط قرار است دارای انشعاب گاز هم بشوند.
وی با بیان اینکه روش لوله‌گذاری گاز اصولی انجام نمی‌شود و از نظر فنی مشکل دارد، گفت: آیا در این شیوه گازکشی استانداردهای ایمنی در بهداشت محیط زیستی رعایت شده است؟ این گازکشی قرار است برای چه کسانی باشد؟ آیا برای تأسیسات تله کابین گنجنامه است یا ساختمان آن؟
سوزنچی با بیان اینکه چه بسا اگر به فعالان محیط زیست گفته شود دقیقاً چه اتفاقی قرار است بیفتد حمایت خود را اعلام کنند، افزود: به عنوان یک فعال زیست محیطی بارها درباره موضوعی بحث و مسائل قانونی و فنی را مطرح کرده‌ایم اما متأسفانه باز به نتیجه نرسیده است.
این فعال محیط زیست اظهار کرد: فعالان زیست محیطی از گازکشی به روستاهایی که به گاز نیاز دارند، حمایت می‌کنند تا جنگل‌ها کمتر تخریب شود، درباره گازکشی به الوند نیز به این علت که شیوه اجرای کار مشکل دارد و نمی‌دانیم در نهایت قرار است چه اتفاقی بیفتد با آن مخالف هستیم.
وی مطرح کرد: تنها کاری که تشکل‌ها انجام می‌دهند این است که سرعت تخریب زیست محیطی توسط مدیران را کاهش می‌دهند و متأسفانه تخریب‌ها همچنان انجام می‌شود و فقط زمان تخریب را می‌خریم به امید اینکه روزی یک نفر جلوی آنها را بگیرد.
سوزنچی در ادامه بیان کرد: تجربه نشان داده سه ماه مانده به انتخابات و سه ماه پس از آن بزرگترین تخریب‌های زیست محیطی در کشور اتفاق می‌افتد چراکه عده‌ای به دنبال رأی خریدن و عده‌ای به دنبال رأی فروختن هستند و احتمالاً پروژه لوله کشی گاز در این زمان نیز از همین دست اتفاقات است.
به گزارش ایسنا، انگار باز هم چاره‌ای نیست و باید مانند سال‌های قبل منتظر ماند تا پروژه جدید گازکشی به منطقه نمونه گردشگری گنجنامه انجام و تبعات این کار دید شود، گذر زمان نشان خواهد داد آیا کوهستان الوند از گازکشی جان سالم به در می‌برد یا این پروژه آغازی بر شروع انشعاب رسانی گاز به باغات منطقه و تخریب‌های زیست محیطی جدید است.
آخرین دیدگاه‌ها