بیابان‌زایی در کمین گلستان سرسبز ایران

ارسال کننده خبر حسین محمودی

بیابان‌زایی در کمین گلستان سرسبز ایران

خبرگزاری تسنیم: پدیده خزنده بیابان زایی در بخش های مختلف کشور ما که در کمربند گرم و خشک جهان قرار گرفته است، در حال پیشروی است و اگر تدبیری برای مقابله با آن اندیشیده نشود به طور قطع در آینده ای نزدیک بسیاری از مناطق و استان ها را درگیر می کند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گلستان، پدیده بیابان زایی از ناحیه جنگلی و از طریق قطع درختان ایجاد نمی شود بلکه از مناطقی که برای شکل گیری این پدیده مناسب باشد مانند مراتع قشلاقی استان گلستان آغاز می شود.

براساس اظهارات رئیس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، بیش از 100 هزار هکتار از مراتع قشلاقی استان گلستان در معرض بیابان زایی قرار دارد و طولی نخواهد کشید گلستان، که همه آن را به سرسبزی می شناسند، به بیابان تبدیل شود و مراتع گلستان که روزگاری جزء بهترین مراتع محسوب می شدند، به زمین های خشک و لم یزرع بدل شوند.

حمید مصطفی لو اظهار کرد: تغییرات اقلیمی و خشکسالی، از بین رفتن پوشش گیاهی و فقر مراتع، هجوم بیش از پیش ملخ ها در سال های اخیر مهم ترین دلایل از بین رفتن مراتع است.

وی خاطرنشان کرد: پدیده بیایان زایی زمانی شکل می گیرد که همه شرایط اقلیمی و مکانی و غیره برای شکل گیری این پدیده فراهم شده است و به بیانی دیگر ما نمی توانیم بگوییم با قطع درختان، جنگل ها در حال تبدیل شدن به بیابان هستند، بلکه این پدیده از مکان های مستعد آغاز می شود.

رئیس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و ابخیزداری استان گلستان تصریح کرد: بیشترین مشکل در مراتع قشلاقی استان گلستان وجود دارد که به علت خشکسالی و هجوم ملخ ها، به شدت فقیر شده و در معرض این پدیده قرار گرفته است.

کارشناس مسئول زیستگاه ها و امور مناطق اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان نیز در گفتگو با خبرنگار تسنیم، با بیان اینکه بیابان زایی، شکلی از تخریب زمین است، اظهار کرد: بیابان زایی شکلی از تخریب زمین در منطقه است که بر اثر عوامل مختلف طبیعی و یا انسانی، عناصر حیاتی خود همچون آب، پوشش گیاهی و حیات وحش را از دست می دهد.

محمد پورقاسم افزود: براساس کنوانسیون بیابان زایی سازمان ملل در سال 1994، این نوع از تخریب در مناطق خشک و نیمه خشک، خشک و نیمه مرطوب اتفاق می افتد و براساس این تعریف استان گلستان نیز در معرض این پدیده قرار دارد.
وی گفت: گلستان از تنوع زیستی بسیار بالایی برخوردار است و یکی از پیامدهای بیابان زایی اثر منفی و بسیار جدی بر تنوع زیستی و ایمنی محیط زیست استان گلستان است و اثرات منفی و نامناسب بر روند توسعه پایدار، ثبات اجتماعی و اقتصادی استان گلستان دارد.

کارشناس مسئول زیستگاه ها و امور مناطق اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان تصریح کرد: مناطق اترک و گرگان رود که دارای آب و هوای گرم و شمال منطقه گرگان نیز گرم و خشک است و هم چنین بیشتر قسمت های جلگه ای و اراضی پست منطقه گرگان به علت مجاورت با صحرای ترکمنستان، دوری از دریا و داشتن آب و هوای نیمه بیابانی گرم و مناطق شرقی استان گلستان که کاهش میزان بارندگی را تجربه می کند، بیشتر در معرض پدیده خزنده بیابان زایی قرار دارند.

وی اظهار کرد: شناسایی دقیق عوامل ایجاد این پدیده در گلستان و پیش بینی و پیشگیری و اجرای برنامه های ارزیابی و آمایش سرزمین، احیای جنگل و نهالکاری ها و بذرپاشی، مدیریت منابع آبی، استفاده از تکنیک های جدید و مناسب با اکوسیستم منطقه و محیط زیست در کشاورزی ضروری است.

به گفته وی باید از عوامل شاخص مانند بوته کنی، چرای مفرط دام، تبدیل مراتع به دیم زار، معدن کاوی، جاده سازی، توسعه شهر و روستا بدون مطالعات لازم و حفر چاه های غیرمجاز  نیز جلوگیری شود.

پورقاسم با اشاره به شرایط و خصوصیات مناطق خشک نیز گفت: از ویژگی های مهم این مناطق شکننده بودن و تخریب تدریجی آن است و اگر تنها یکی از عوامل بیابان زایی که حفر چاه های غیرمجاز و مدیریت ناصحیح آب است را در نظر بگیریم، به زودی با توجه به بالا بودن سطح آب های زیر زمینی گلستان حفر این چاه ها و عدم مدیریت و فرهنگ ناصحیح استفاده از آب، سبب برهم خوردن تعادل هیدرواستاتیک بین آب های شور و شیرین این مناطق می شود و در پی آن شور شدن خاک و سپس کم محصولی بروز می یابد.

وی افزود: بنابراین باید پدیده بیابان زایی را فراتر از یک دغدغه و به صورت یک بحران ببینیم.

کارشناس مسئول زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست گلستان تصریح کرد: براساس آمارهای بین المللی و محاسبات سالانه، در هر دقیقه بر اثر خشکسالی 23 هکتار بیابان زایی انجام می شود و باید در نظر داشت که مناطق شمال و شرق استان گلستان که از نظر بارندگی شرایط خوبی ندارند، به شدت در معرض تهدید این پدیده هستند