لزوم حمایت از توقف سدسازی و پروژه‌های انتقال آب

در حالی که شعار روز جهانی آب (۲۲ مارچ / دوم فروردین) «ارزش نهادن بر آب» بوده و در متن‌های مربوط به آن تأکید شده که ارزش آب بسی بیشتر از قیمت آن است، اما در ایران همچنان شاهد نادیده انگاری ارزش زیستی آن از طریق روند مخرب و پرهزینۀ سد سازی و انتقال آب بین حوضه‌ای هستیم. از این حیث جمعی از تشکل‌های مردم نهاد حوزه محیط زیست به مناسبت روز چهار محال بختیاری در مخالفت با طرح‌های انتقال آب بیانیه‌ای منتشر کرد. در این بیانیه بر حمایت از توقف سدسازی و پروژه‌های انتقال آب بین‌حوضه‌ای برای نجات جوامع محلی و حفظ زیست کره تاکید شده است.
شعار سال: جمعی از تشکل‌های مردم نهاد حوزه محیط زیست به مناسبت روز چهار محال بختیاری در مخالفت با طرح‌های انتقال آب بیانیه‌ای منتشر کرد. در این بیانیه بر حمایت از توقف سدسازی و پروژه‌های انتقال آب بین‌حوضه‌ای برای نجات جوامع محلی و حفظ زیست کره تاکید شده است.

در حالی که شعار روز جهانی آب (۲۲ مارچ / دوم فروردین) «ارزش نهادن بر آب» بوده و در متن‌های مربوط به آن تأکید شده که ارزش آب بسی بیشتر از قیمت آن است، اما در ایران همچنان شاهد نادیده انگاری ارزش زیستی آن از طریق روند مخرب و پرهزینۀ سد سازی و انتقال آب بین حوضه‌ای هستیم.

به گونه‌ای که پروژه‌های بزرگ انتقال آب همچون خرسان، سبزکوه، بهشت‌آباد، کوهرنگ ۳، ونک – رفسنجان و گلاب بر رود کارون، البرز به تهران بر روی رودخانه‌ی کرج، جیرفت به کرمان بر روی رودخانۀ هلیل رود و پروژه‌های سدسازی همچون سد‌های لیرو؛ بختیاری، زاب، و ده‌ها طرح دیگر از این دست در حال اجرا است. علاوه بر این‌ها وزارت نیرو در صدد به اجرا رساندن طرح شگفت‌آور انتقال آب دریای خزر به سمنان، و طرح‌های بسیار پرهزینه و انرژی‌بر انتقال آب از دریا‌های جنوب به اقصی نقاط کشور هم هست. این رویه نشان می‌دهد که ارزش نهادن به رود‌ها و دیگر پهنه‌های آبی در میان مدیران بخش آب کشور جایگاهی ندارد و تفکر سازه‌ای حاکم بر وزارت نیرو، به پایمال کردن این ارزش‌ها ادامه می‌دهد.

ما کنشگران محیط زیست کشور به‌مناسبت ۲۸ فروردین روز چهارمحال و بختیاری، در همگرایی با مردمان طبیعت‌دوست این استان و ضمن دفاع از سرزندگی بزرگ‌ترین رودخانۀ وطن یعنی کارون، هم‌سو با جریان‌های جهانیِ مدافع رودخانه‌ها و محیط زیست به مطالبه‌گری خود برای توقف تخریب سرزمین با عنوان فریبندۀ «تأمین آب» ادامه می‌دهیم.

ما امضاکنندگان این بیانیه:

معتقدیم سدسازی و انتقال آب بین‌حوضه‌ای از بزرگترین تهدید‌ها برای حیات رودخانه‌ها و زیستمندان آن است، و تلاش برای پاسداشت رود‌ها و حق‌خواهی برای رعایت حقابه‌های محیط زیستی و حقوق طبیعی مردمان ساکن در اطراف رودخانه‌ها و تالاب‌ها و مصب‌ها را وظیفۀ خود می‌دانیم.

معتقدیم متوقف نساختن برنامه‌های انتقال آب پیامد‌های خطرناک اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی، و همچنین مهاجرت‌های ناخواسته در داخل کشور و حتی به خارج را در پی دارد.

از قوۀ محترم قضاییه درخواست می‌کنیم در راستای جرم‌انگاری تخریب‌های محیط زیستی، به شکل جدی به موضوع فساد در طرح‌های انتقال آب و سدسازی ورود نماید و اقدام لازم را برای تعقیب قانونی مجرمان این حوزه و همچنین سرعت‌بخشی به پرونده‌های محیط زیستی مفتوحه در دادگاه‌ها به عمل آورد.

درخواست داریم سازو کار لازم برای ایجاد دادگاه‌های ویژۀ محیط زیست، و دادگاه قانون اساسی برای رسیدگی به تخلف‌هایی که از قانون مادر کشور صورت می‌گیرد، فراهم گردد.

ضروری می‌دانیم لایحۀ «قانون جامع آب» با در نظر گرفتن سند ابلاغی مقام معظم رهبری در زمینۀ سیاست‌های کلی محیط زیست، مبنی بر جرم انگاری تخلفات محیط زیستی دستگاه‌های دولتی و لزوم شفافیت در عرصه‌های تصمیم گیری و تصمیم سازی‌های آب را با توجه کامل به اثرات محیط زیستی و اجتماعی طرح‌های آبی، و با مشارک مؤثر جامعۀ مدنی و همۀ ذینفعان تدوین گردد.

از مجلس محترم شورای اسلامی می‌خواهیم تحقیق و تفحص از پروژه‌های سد سازی و انتقال آب را که اخیراً در دستور کار قرار گرفته سریعاً تصویب و اجرا کنند.

خواستار انحلال شورای عالی آب و تغییر و اصلاح سازوکار این شورا به سمت شکل‌گیری «پارلمان آب» به منظور مشارکتی و دمکراتیک شدن تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها پیرامون موضوع آب هستیم.

خواستار حفاظت جدی از مراتع و جنگل‌های کشور، آبخوان‌داری و آبخیزداری غیرسازه‌ای، و جلوگیری از معدن‌کاری‌ها و دیگر فعالیت‌هایی که به تخریب جبران‌ناپذیر پوشش گیاهی می‌انجامد، هستیم.

ضروری می‌دانیم که اصلاح اساسی در شیوه‌های آبیاری صورت گیرد، توسعۀ کمّی زمین‌های کشاورزی متوقف گردد و الگوی مصرف آب در همۀ بخش‌ها با هدف کاهش مصرف و تطبیق با شرایط جدید اقلیمی تغییر یابد.

گفتنی است بیانیه روز جهانی مخالفت با انتقال آب مورد حمایت نمایندگان ١٨٨۶ شورای مردمی شهر و روستای استان چهارمحال بختیاری؛ سندیکا‌های روزنامه نگاران؛ تشکل‌های کشاورزی؛ تشکل‌های میراث فرهنگی؛ تعاونی‌های روستایی؛ تشکل‌های زنان و بسیاری از تشکل‌های محیط زیستی از سراسر ایران می‌باشد.

برخی امضا کنندگان این بیانیه که امضای آن هنوز ادامه دارد عبارتند از:

کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان

شورای اسلامی استان چهارمحال و بختیاری

انجمن صنفی روزنامه نگاران آزاد تهران

دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان

انجمن صنفی کشاورزی خوزستان

انجمن صنفی مهندسان آب

انجمن دیده‌بان کوهستان

کمپین هلیل و جازموریان

کمپین مخالفین انتقال آب خزر به کویر

تعاونی زنان روستایی کوهرنگ

انجمن وحدت سبز فرخشهر

انجمن محیط زیستی تسنیم

زندگی را زندگی کنیم

حامیان شمشاد هیرکانی

انجمن دیده بان زیست بوم

گروه همیاران محیط زیست و میراث طبیعی الموت

دوستداران طبیعت رامهرمز

انجمن یاوران محیط زیست زاگرس ایلام

گروه قرار سبز

سمن مشایخ بختیاری

جمعیت فعالان محیط زیست بهبهان

انجمن آینده سازان طبیعت خوزستان

انجمن حامیان طبیعت ومحیط زیست شهرستان حمیدیه (نبض کرخه)

انجمن دیده بان دوستداران محیط زیست مسجدسلیمان

انجمن حامیان طبیعت زاگرس

انجمن حامیان محیط زیست خسرج

انجمن مهرورزان زیست بوم مارون

انجمن کنکاج دزفول

انجمن سبز پایان

انجمن حامیان طبیعت منگشت

انجمن دوستداران طبیعت رامهرمز

انجمن دوستداران محیط زیست قلعه تل

انجمن بانوان طبیعت دوست آسماری مسجدسلیمان

کانون توسعه پایدار مسجد سلیمان

انجمن حیات آبی خوزستان

کانون سبز فارس

انجمن سبز اندیشان تبریز

اتحادیه ایلات کوچنده ایران

شورای اسلامی شهر فرخشهر

انجمن سبز شاهنشین

موسسه توسعه پایدار و محیط زیست (سنستا)

دیدبان یادگار‌های فرهنگی و طبیعی ایران

سازمان مردم نهاد پارسی گویان نیک اندیش استان چهارمحال بختیاری

موسسه زیست پویان زاگرس

انجمن دیده بان جلگه سبز خوزستان

موسسه سبز گامان دیار بلوط و بابونه (ایذه)

تشکل محیط زیستی الموت یار

انجمن سبز چیا کردستان

موسسه زیست محیطی موج سبز

انجمن دوستداران طبیعت شهرستان بروجن

انجمن به هم پیوستگی بروجن

جمعیت حفاظت از منابع آب و محیط زیست البرز

مخالفین دفن و انتقال غیر استاندارد پسماند در ایران وحلقه دره کرج