با توجه به اینکه بر خلاف مسمومیت بوتولیسم که عموما منشاء طبیعی دارد، بیماری واگیر پاستورلوز (وبای پرندگان) غالبا از عوامل انسانی ناشی می‌شود کارشناسان از اینکه تخلیه غیراصولی پسماندهای کشتارگاهی یا فاضلاب‌های حاوی فلزات سنگین به شیوع وبای پرندگان در تالاب میانکاله منجر شده باشد ابراز نگرانی می‌کنند.
خبرگزاری میزان- طبق آمارهای سازمان حفاظت محیط زیست تلفات پرندگان مهاجر در میانکاله تا کنون مجموعا به ۹۰ هزار پرنده رسیده است. عامل این فاجعه محیط زیستی را سازمان دامپزشکی، مسمومیت بوتولیسم ناشی از پوسیدگی و فساد گیاهان و جانوران در تالاب میانکاله اعلام کرده است که سبب تکثیر باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم شده و ورود این باکتری به بدن پرندگان مهاجر به تولید سمی منجر شده که هضم آن، مسمومیت مرگبار بوتولیسم را به همراه داشته است.
این در حالی است که دامپزشکانی که سال گذشته در کالبدگشایی و تشخیص علت تلفات پرندگان میانکاله مشارکت داشتند با اشاره به وجود ضایعات پاتولوژیک از جمله بافت‌مردگی در کبد و خونریزی در محوطه بطنی لاشه‌ها عامل تلفات را یک بیماری مانند پاستورلوز (وبای پرندگان) تشخیص دادند نه مسمومیت بوتولیسم.
حالا چند روزی است که فعالان محیط زیست لاشه دو فلامینگو و یک چنگر را از میانکاله به یکی از آزمایشگاه‌های مورد تایید سازمان دامپزشکی در تهران، منتقل کرده‌اند که در نتیجه آزمایش‌های صورت گرفته روی این لاشه‌ها بیماری پاستورلوز (وبای پرندگان) تایید شده است.
جامعه دامپزشکان ایران هم اخیرا با برگزاری نشستی، تشخیص بوتولیسم به عنوان عامل تلفات میانکاله را زیر سوال برد. در این نشست محققان موسسه رازی برای نخستین بار اعلام کردند که سال گذشته در بررسی نمونه‌های اخذ شده از اندام‌های مختلف لاشه‌های پرندگان میانکاله و آزمایش‌های صورت گرفته روی آنها، جداسازی و تعیین هویت مولکولی باکتری پاستورلا مولتوسیدا، عامل بیماری پاستورلوز (وبای پرندگان) تایید شده است.
امروز محمد عبدالشاه، محقق موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در یادداشتی که در اختیار میزان قرار گرفت درباره کالبدگشایی و نمونه‌برداری از لاشه ۱۷ پرنده مهاجر در میانکاله که زمستان سال گذشته توسط اعضای هیات علمی موسسه رازی صورت گرفته بود نوشت:
«تشخیص درست یک مرض و یافتن عامل یا عوامل ایجادکننده آن، از آنجا مهم است که راه ما را به سوی مطالعات اپیدمیولوژیک، منشا مرض و راهکارهای کنترل و پیشگیری از آن می‌گشاید. در زمستان ۱۳۹۸ بر اساس درخواست سازمان محیط زیست، اعضای هیات علمی موسسه رازی در منطقه درگیر حاضر شده و ۱۷ پرنده مهاجر از گونه‌های مختلف را کالبدگشایی و از آنها نمونه برداری کردند.
مشاهدات در بررسی های باکتری شناسی و ویروس شناسی عبارت بودند از:
۱) از تمام گونه ها و از بافتهای درگیر و دارای علایم ماکروسکوپیک، پاستورلا مولتوسیدا جدا شد.
۲) باکتری جداشده به صورت کشت خالص به دست آمد.
۳) تلقیح آن به ماکیان در شرایط تحت کنترل و بر اساس دستورالعملها سبب ایجاد علایم مشابه و مرگ شد.
۴) باکتری پاستورلا مولتوسیدا از بافتهای میزبان جدید جداشد.
بدین ترتیب هر چهار معیار فرضیه رابرت کخ (Koch’s Postulates) در شناسایی عامل یک بیماری به اجرا درآمد.
داستان میانکاله و مرگ دلخراش پرندگان حیات وحش در سال گذشته فارغ از هر علت یا عللی که داشت و هرآنچه که از باب کمبود امکاناتِ اجرا، به اصرار بر عدم نیاز به همکاری و بهره‌مندی از خردجمعی داخلی و به مشارکت طلبیدن کمک‌های جهانی انجامید، تجربه تلخی بود که امسال نیز تکرار یافت و شد آنچه نباید می‌شد.»
به گزارش میزان، تلفات گسترده پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله که در زمستان ۹۸ آغاز و در زمستان ۹۹ تکرار شده طبق برآورد کارشناسان محیط زیست تا کنون با مرگ ۹۰ هزار پرنده مهاجر همراه بوده است. تلفاتی که عامل آن را سازمان دامپزشکی کشور، مسمومیت بوتولیسم اعلام کرده است. با این حال، برخی دامپزشکان و کارشناسان مستقل محیط زیست، مسمومیت بوتولیسم را به عنوان عامل اصلی این تلفات به رسمیت نشناخته و با استناد به وضعیت لاشه‌ها حین کالبدگشایی و بررسی و آزمایش لاشه‌ها معتقدند، این تلفات حاصل وبای پرندگان است و احتمال دارد از تخلیه فاضلاب و پساب صنعتی در تالاب میانکاله و تخلیه پسماندهای کشتارگاهی در نزدیکی رودخانه ناشی شده باشد.
آخرین دیدگاه‌ها