کاهش آب دریای خزر، سموم میانکاله را آشکار کرد

مدیر دفتر اکوسیستم‌های تالابی سازمان محیط زیست گفت: در خصوص موضوع میانکاله در واقع مشکل این محل آلودگی موجود در این منطقه است در واقع در اطراف میانکاله جلگه‌های حاصلخیز واقع شده است و فعالیت انبوهی از کشاورزی، پرورش ماهی در این منطقه فعالیت گسترده دارند.
مسعود باقرزاده کریمی، مدیر دفتر اکوسیستم‌های تالابی سازمان محیط زیست در گفتگو با میزان گفت: مزارع پرورش ماهی، بوی نامطبوعی نیز به رودخانه تحمیل می‌کنند که آب شرب شهر‌های پایین دست رودخانه را تحت تأثیر قرار می‌دهد به طوری که رودخانه‌هایی از پساب‌های پرورش ماهی به جریان افتاده است، پساب‌های اینجا باقی مانده بود و سمی که در این نهر‌ها جریان پیدا می‌کند به تدریج طی چند دهه وارد میانکاله شده و انباشته شده است.

وی ادامه داد: در این منطقه بالاترین وسعت استخر‌های پرورش ماهی‌ها وجود دارد و همه این استخر‌های پرورش ماهی طبیعتا از مواد و کود‌های شیمیایی استفاده می‌کنند. زمانی که این استخر‌ها آب خود را تخلیه می‌کنند، آب آن‌ها که طبیعتا آلوده به مواد شیمیایی است، وارد تالاب میانکاله می‌شود. جز این استخر‌ها یک پهنه وسیع شالیزاری در میانکاله داریم، شالیزار‌ها هم از کود و سموم شیمیایی استفاده می‌کنند. زهکش‌های فراوانی، آب شالیزار‌ها را به سمت تالاب می‌آورند.

او در ادامه می‌گوید: طی سال‌های اخیر لایروبی، عریض کردن و عمیق کردن ورودی‌های تالاب چه در جنوب و چه حتی در دیواره‌های شرقی تاثیر قابل‌توجهی روی کل اکوسیستم داشته. از همه مهم‌تر اینکه عامل سیل که هنوز ما نشانه‌های آن را در تالاب داریم، منطبق با الگوی مرگ پرندگان است. در اصل پیش‌نیاز‌های پدیده بوتولیسم یعنی نبود نور و فقدان اکسیژن، فراهم شده. نرم‌تنان و گیاهانی که زمانی در بستر تالاب غذای پرنده‌ها بوده‌اند، زیر حجم گسترده رسوب قرار گرفته‌اند و فقدان نور و اکسیژن بر آن‌ها قطعا اثرگذار بوده. افزایش ناگهانی موجودات کفزی و سپس مرگ ناگهانی آن‌ها در شرایط بی‌هوازی در اصل فراهم کردن زمینه بوده، درست است که در وهله نخست غذای زیادی برای پرنده‌ها فراهم شده، اما بعد شرایط کاملا عوض شده. نظر من این است که الان هم وارد کردن حجم جدید آب می‌تواند مشکل‌زا باشد و انجام آن و هر طرح دیگری قطعا نیازمند مطالعه و بررسی جدی است.

باقرزاده کریمی توضیح داد: این جریانات که طی چندین سال به چشم نمی‌آمد تا زمانی که آب دریا بالا بود و ارتباط خزر بامیانکاله یک ارتباط تبادلی آب بصورت قوی داشت و تبادل و نوسان آب دریا و تالاب از تجمع سموم در این تالاب جلوگیری می‌کرد و چرخش که بین این دو اتفاق می‌افتاد تصویه می‌شده است و این آلودگی به چشم نمی‌آمد.

مدیر دفتر اکوسیستم‌های تالابی سازمان محیط زیست گفت:، ولی متاسفانه با کاهش آب دریا که در چندین سال اخیر روبرو هستیم و در حال پس روی آب دریا روبرو هستیم آن تعادل بین تالاب و دریا ررخ نمی‌دهد تحویه اتفاق نمی‌افتد و باعث شده که تالاب دچار خفگی و کمبود اکسیژن شده است و نوعی مسمومیت ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: تنفس و فعالیت باکتری‌ها در آب باعث مسمومیت آب و کاهش اکسیژن و در نتیجه وجود رشد بوتولیسم شده است که مرگ پرندگان مهاجر را در طی دوسال به دنبال داشته است. اگر آن مانع یا به اصطلاح دیوار بین آن‌ها را لایروبی کنیم و آب دریا از این که هست پایین‌تر برود آب تالاب به طرف دریا تخلیه می‌شود.

باقر زاده کریمی اظهار کرد: در حال حاضر راه حل ممکن لایروبی را در حد ممکن انجام دهیم و پوشش گیاهی که از عوامل آلاینده بوجود آمده اند که به اصطلاح تغذیه گرایی تالاب گفته می‌شود، مثل گیاه سنبل آبی یک گیاه غیر بومی است و در صورت فراهم شدن شرایط رویشی مناسب، به طور جدی حیات سایر زیست‌مندان آبزی و کنار آبزی را به مخاطره می‌اندازد، متأسفانه در شرایط حاضر شاهد آن هستیم که در استان‌هایی مانند گیلان و مازندران، سنبل آبی همانند فرشی گسترده پهنه‌های آبی را اشغال و از نفوذ نور خورشید به لایه‌های زیرین آب جلوگیری کرده است همچنین از تبادل اکسیژن میان هوا و بخش‌های عمقی آب ممانعت به عمل می‌آورد و تنفس ماهیان و سایر آبزیان را با اختلال مواجه می‌کند. سنبل آبی در استان‌هایی مانند گیلان و مازندران، همانند فرشی گسترده پهنه‌های آبی را اشغال و از نفوذ نور خورشید به لایه‌های زیرین آب جلوگیری کرده است.

باقرزاده کریمی: مشابه این گیاهان وارد تالاب شده و باعث رشد سریع این گیاهان در تالاب می‌شود و رشد بی رویه این گیاه باعث ایجاد خفگی در داخل آب می‌شود به طوری که حتی قایق هم نمی‌تواند در آن جا به راحتی حرکت می‌کنند که این گیاهان باید سریعتر لایروبی شوند تا جریان آب ادامه داشته باشدولی لایروبی عمیق به علت سرازیر شدن آب تالاب به دریا نباید صورت گیرد که ریسک بسیار بالایی را دارد.