ایجاد کانون ریزگردها بر اثر خشکیدگی ۲۵ درصد خلیج گرگان و تالاب میانکاله

حسینعلی ابراهیمی کارنامی مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران در همایش ملی راهبرد‌های مدیریت منابع آب و چالش‌های زیست محیطی در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، از تشکیل کانون ریزگرد‌ها در این استان خبر داد و گفت: ۲۵ درصد خلیج گرگان و تالاب میانکاله در ضلع غربی شهرستان‌های گلوگاه و بهشهر کاملا خشک شده است.


او با بیان اینکه کانون ریزگرد در حال تشکیل شدن در منطقه است، افزود: یکی از زیستگاه‌های مهم پرندگان کشور و منبع تامین کننده آب‌های زیرزمینی منطقه در حال از بین رفتن است و این اتفاق تبعات منفی فراوانی در آینده خواهد داشت.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران ادامه داد: همه مسئولان این خطر بالقوه را با تمام وجود احساس می‌کنند، اما با وجود مصوباتی که برای احیای تالاب میانکاله در استانداری داشتیم، اراده‌ای برای احیای تالاب و خلیج گرگان وجود ندارد.
ابراهیمی گفت: محیط زیست استان تمام تلاش خود را کرد تا با حفر کانال و لایروبی رودخانه‌های منتهی به خلیج گرگان از منابع مستقیم و همجوار، آب مورد نیاز تالاب را تامین کند، اما ناهماهنگی ها، سدی بر روی این طرح‌ها شده است.
او افزود: با وجود مصوبات اختصاص آب از سد‌های بالادست برای احیای تالاب میانکاله، امور آب اعلام کرده است فقط می‌تواند آب‌های نابهنگام را از رودخانه‌های دوردست به این کانال‌ها منتقل کند که بعید است این اتفاق بیفتد.
ضربه چا‌های غیر مجاز به منابع آبی
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران گفت: ۱۴۷ هزار حلقه چاه در استان وجود دارد که ۶۰ هزار حلقه بلاتکلیف و عمدتا فاقد پروانه و غیرمجاز هستند.
ابراهیمی با بیان اینکه برداشت بی رویه از آب زیرزمینی ضربه سختی را به کیفیت و کمیت آب‌های منطقه زده است، افزود: فقط ۳۵۰ حلقه چاه غیرمجاز در ۱۰ سال گذشته پلمب شدند و این نشان می‌دهد تلاش کافی برای مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز در استان انجام نمی‌شود.
او کند بودن طرح هوشمند کردن کنتور چاه‌های کشاورزی را نیز از مشکلات دیگر حوزه آب اعلام کرد و ادامه داد: طرح نصب کنتور‌های هوشمند برای مدیریت مصرف آب چاه‌های کشاورزی، بسیار کند اجرا می‌شود و نصب کنتور بر روی حدود هزار حلقه چاه نیز نشان می‌دهد هیچ اقدام جدی در این خصوص انجام نشده است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران با انتقاد از صدور مجوز برای چا‌های غیر مجازی که قبل از سال ۱۳۸۵ حفر شده بودند، گفت: هنوز هیچ منطقی برای وضع این قانون ارائه نشده است تا دغدغه‌مندان حوزه محیط زیست را اقناع کند.
شیرابه‌ها و فاضلاب همچنان در انتظار تصفیه
ابراهیمی با اشاره به دپوی زباله‌های استان در ۲۷ سایت رسمی و چند سایت غیر رسمی، گفت: در هیچکدام از این سایت‌ها اصول دفن بهداشتی رعایت نمی‌شود و روزانه صد‌ها متر مکعب شیرابه وارد سفره‌های آب زیرزمینی می‌شود.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان اینکه برای تصفیه شیرابه‌ها هم اقدام جدی نشده است، افزود: در حالی که تکنولوزی تصفیه شیرابه‌ها بومی سازی شده و نخبگان دانشگاهی طرح‌های خوبی برای حل این مشکل ارائه کردند، اما در شهرداری و شورا‌های استان اراده‌ای برای استفاده از این فن آوری‌ها وجود ندارد.
او گفت: شهرداری و شورا‌ها استفاده نکردن از طرح‌های نخبگان را به کمبود منابع مالی مرتبط می‌دانند، اما اگر بازرسی دقیق مالی انجام شود مشخص خواهد شد پول‌های زیادی در دهه اخیر برای مدیریت پسماند پرداخت شده، اما مشخص نیست کجا مصرف شده است.
ابراهیمی در خصوص تخلیه فاضلاب توسط کامیون‌ها در گوشه و کنار استان نیز با بیان اینکه زیرساخت‌ها برای تصفیه فاضلاب خانگی هنوز فراهم نشده است، گفت: برای حل این مشکل بخش خصوصی اولین واحد تصفیه خانگی را مرداد ماه ۹۸ در تنکابن بهره برداری کرد، اما اراده‌ای برای ادامه کار در دستگاه اجرایی وجود ندارد.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران افزود: میانگین تصفیه فاضلاب در کشور ۵۰ درصد و در مازندران ۱۲ تا ۱۳ درصد است.
او با بیان اینکه فقط ۶ شهر استان تصفیه فاضلاب‌های خانگی دارند،گفت: در این شهر‌ها نیز حدود یک سوم تا یک چهارم جمعیت تحت پوشش این طرح قرار دارند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران کندی اجرای طرح جمع آوری فاضلاب خانگی را عقب افتادگی تاریخی نام برد و ادامه داد: ورود پساب‌های خانگی و شهری پهنه آبی دریای خزر و تالاب‌های مازندران را با خطر جدی مواجه کرده، اما با وجود حساسیت‌های به این حوزه نیز توجه کافی نشده است.
ابراهیمی وضعیت فعلی محیط زیست در خصوص آب و خاک را نامطلوب دانست و گفت: برای حل این مشکل نیاز به اراده جمعی وجود دارد و دستگاه‌های متولی بهداشت و درمان در اجرای ماده ۳۶ مدیریت پسماند در این بخش کوتاهی جدی کردند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان اینکه این نهاد‌ها ابزار‌های قانونی برای اجرای وظایف خود دارند، افزود: انتظار می‌رود شبکه‌های بهداشت و درمان بعد از پایان شیوع کرونا به طور جدی به وظایف خود در این خصوص عمل کنند.
اجاره بستر رودخانه‌ها عامل کاهش کیفیت و کمیت آب
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران یکی از بزرگترین مشکلات مدیریت منابع آبی را نبود آمار‌های دقیقی اعلام کرد و گفت: دستگاه‌های مختلف آمار‌های متفاوتی از یک موضوع ارائه می‌کنند.
ابراهیمی بر لزوم تهیه بانک اطلاعات جامع برای مدیریت آب در استان تاکید کرد و افزود: کشور و استان متاثر از تغییرات اقلیم است، اما عدم مدیریت منابع آبی و برخی اقدامات غیر قابل درک، طبیعت و محیط زیست ما را متاثر کرده است.
او با بیان اینکه برای حفظ کیفیت منابع آب توجه کافی نشده است ادامه داد: حریم‌های متعددی برای رودخانه تعریف و بستر آن به دلایل مختلف به بهره برداران واگذار شده که این عامل سبب کاهش کمیت و در نتیجه کیفیت آب رودخانه‌ها شده است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران اجاره بستر رودخانه‌ها را غیر علمی و غیر اصولی خواند و گفت: اختلافات خود با امور آب را به هیات حل اختلاف بردیم و منتظر نتیجه هستیم.
محیط زیست فعلی در شان مردم نیست
ابراهیمی یکی دیگر از مشکلات زیست محیطی استان را مصرف سم و کود اعلام کرد و گفت: ۱۱۰ هزار تن کود و ۴ هزار تن سم از مبادی رسمی و چند برابر آن از مبادی غیر رسمی در استان توزیع می‌شود که آب و خاک را تحت تاثیر قرار داده است.
او بر تغییر الگوی کشت و کاهش مصرف سم و کود خصوصا در مناطق مرکزی و شرقی استان تاکید کرد و افزود: دستگاه‌های اجرایی مانند جهاد کشاورزی در این خصوص نباید با نگاه فرابخشی خود را از محیط زیست جدا بدانند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران گفت:توان علمی و انسانی بالایی در استان وجود دارد و این مشلات قابل حل است، اما اراده و هم افزایی لازم برای حل آنان وجود ندارد.
ابراهیمی ادامه داد: محیط زیست فعلی در شان مردم استان و کشور نیست و مسئولان دستگاه‌های اجرایی مرتبط بند کفش‌ها را بای محکم ببندند و به تکالیف قانونی خود عمل کنند.