رییس کمیته محیطزیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو گفت: در مدت پنج دهه گذشته ذخیره هزار ساله منابع آبی کشور را مصرف کردهایم بنابراین هرگز نمیتوان انتظار داشت که با یک یا دو سال ترسالی کمبود آب جبران شود.
محمد درویش روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار محیط زیست ایرنا افزود: به طور نرمال انتظار داریم که از هر متر بارندگی یک چهارم آن در زمین نفوذ کند که اگر پوشش گیاهی مناسب باشد و طرح های آبخیزداری و آبخوانداری به درستی اجرا شود این نسبت یک چهارم می تواند تا یک دوم و حتی بیشتر هم افزایش یابد، اما اگر این اتفاقات نیفتاده باشد و زمین برهنه باشد پوشش گیاهی جنگلی و طبیعی از بین رفته باشد حتی این یک چهارم هم تحقق نمی یابد.
وی اظهار داشت: اما نکته مهم این است که اگر فرض کنیم در پنج دهه اخیر به طور متوسط حدود ۱۰۰ میلی متر از سطح آبهای زیر زمینی در همه کشور پایین رفته باشد به این معنا است که اگر می خواهیم این مقدار کمبود جبران شود نیاز داریم که دستکم سالانه ۴۰۰ میل متر بارندگی در کشور اتفاق بیفتد اما اکنون که دو سال است در ترسالی قرار داریم متوسط ریزش های آسمانی کشور هنوز به ۳۰۰ میلی متر هم نرسیده، بنابراین نباید خیلی انتظار داشته باشیم که کمبودها جبران شود.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری درباره نقش طرح آبخیزداری در مهار و کنترل سیلاب ها و حفظ ذخیره سفره های زیر زمینی گفت: با وجود همه این افت سفره های زیر زمینی و بیلان های منفی آبهای زیر زمینی، نمی توانیم از طرح آبخیزداری انتظار معجزه داشته باشیم به جای اینکه خیلی تاکید کنیم بر روی عملیاتی مانند آبخیزداری بهتر است تلاش کنیم تا رویشگاه های جنگلی ما در مناطق زاگرس، ارسباران و هیرکانی دوباره احیا شود، تلاش کنیم تا وسایل اطفای حریق را کامل کنیم و اجازه ندهیم تا همین رویشگاه ها هم در اثر آتش سوزی از بین بروند که این خود باعث می شود تا میزان نفوذ آب در خاک کاهش یابد.
درویش ادامه داد: با این وضعیت اصلا نمی توانیم امیدوار باشیم که شرایط به این زودی به نرمال برسد چون ایرانیان طی پنج دهه گذشته ذخیره هزار ساله آب خود را مصرف کردند هرگز نمی شود با یک یا دو سال ترسالی کمبود را جبران کرد.
وی اظهار داشت: باید میزان اختصاص آب به بخش کشاورزی، شرب و صنعت را در مجموع به حدود ۴۰ میلیارد متر مکعب در سال کاهش دهیم و به سراغ استفاده از کشت های گلخانه ای، هیدروپونیک و ارتقای نرم افزاری بخش کشاورزی و صنعت برویم و تلاش کنیم تا میزان هدر رفت آب از شبکه های لوله کشی شهری را مشخص و کاهش دهیم.
رییس کمیته محیطزیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو گفت: اکنون سالانه ۳۰ درصد آب از لوله کشی های تهران هدر می رود که معادل آب سد کرج است، این میزان هدر رفت به علت فرسودگی لوله های آب رخ می دهد که باید جلوی آن گرفته شود تا راندمان را افزایش دهیم و به این ترتیب بتوانیم حقابه محیط زیست را برای یک دوره ۱۰ ساله ارتقا بخشیم تا این مشکلاتی که اکنون گریبان ما را گرفته کاهش یابد.
وی به پدیده فرونشست زمین در دشت های مختلف کشور اشاره کرد و افزود: چند سالی است که در دشت های مختلف کشور با این پدیده مواجه هستیم که معمولا فرونشست زمین ناشی از نبود تعادل بین تغذیه و برداشت از سفره های آب زیر زمینی است که رخ می دهد که باید با مدیریت صحیح منابع آب و میزان برداشت آن در وهله اول حداقل نرخ فرونشست زمین را مهار کنیم و بعد به سراغ احیا دشت ها برویم.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری ادامه داد: اکنون حدود ۱۳۰ میلیارد متر مکعب همه آب قابل استحصال در کشور است که متاسفانه سالانه بیشتر از این میزان استفاده می کنیم یعنی حدود ۶ تا ۷ میلیارد متر مکعب بیشتر از ظرفیت منابع آب قابل استحصال برداشت می کنیم در حالی که باید حداقل ۵۰ میلیارد متر مکعب از این رقم را استفاده نکنیم و بگذاریم در سفره های آبهای زیر زمینی ذخیره بماند تا شاهد افت سفره های زیر زمینی و فرونشست دشت ها در کشور نباشیم.
آخرین دیدگاهها