ایران در انتظار یک فاجعه زیست محیطی

ارسال کننده حسین محمودی

به گزارش مشرق،  بسیار شنیده ایم که محققان و پژوهشگران در حوزه محیط زیست گفته اند: بحران بعدی کره زمین و در واقع جنگ جهانی سوم بر سر آب خواهد بود. این واقعیتی است غیر قابل انکار که به زودی با آن روبرو خواهیم شد.  در همین راستا سازمان ناسا تازه ترین نتایج مطالعاتی خود  را منتشر کرده است که نشان می دهد منطقه خاورمیانه در آینده ای نه چندان دور به یک بحران جدی ناشی از خشکی و کم آبی دچار خواهد شد.
اما بخش مهم و نگران کننده این گزارش مربوط به کشور 4 فصل ما یعنی ایران است و نشان می دهد که در دهه های آینده متوسط میزان بارندگی رشد منفی خواهد داشت و ثمراتش برای مناطق خشک زمین می تواند فاجعه بار باشد، چرا که بنظر می رسد مناطق مرطوب جهان با تشدید میزان بارندگی مواجه می شوند و مناطق خشک با محدودیت های جدیدی در ریزش باران مواجه خواهند شد.این تصویر عمومی از وضعیت جوی در جهان ، در منطقه خاورمیانه ابعاد نگران کننده ای به خود میگیرد و بویژه گفته می شود که ایران می تواند با فاجعه کم ابی روبرو گردد.

بدون شک اگر قرار گرفتن ایران در یکی از مناطق خشک جهان را ، یکی از علل دشواری های پیشرو تصور کنیم، نکته پر اهمیت دیگر در این راستا پاسخ به این پرسش است که نقش مدیریت منابع اب و جلوگیری از هدر شدن این مایع پرارزش در حیات انسانی را چگونه باید مورد داوری قرار داد؟ این در حالی است که موضوع هدر رفتن آب ها ، بر خلاف تصور عمومی نه آب های آشامیدنی ، بلکه آبی است که به مصرف کشاورزی می رسد. برای مثال در ایران 92 در درصد از منابع ابی کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود و تنها 6 در صد آن مصرف خانگی دارد.

اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید چطور 92 درصد از این ماده گران بها صرف امور کشاورزی می شود! مگر آبیاری و نگهداری از زمین ها و باغات چقدر به آب نیاز دارد. بد نیست بدانید  برای تولید یک ریشه پانصد گرمی چغندر قند باید حدود پنجاه لیتر آب مصرف کرد ولی در عمل در یک هکتار زمین زیر کشت چغندر، بسته به چگونگی  نوع آبیاری  سنتی  یا مدرن  بین 7300 تا 13600 لیتر آب مصرف می شود. این میزان مصرف بسیار زیاد است و با چنین مقدار آبی میتوان به 5 خانواده 5 نفره برای مدت یک ماه آبرسانی کرد.

برای مقابله با اسراف آب یک روش نوین آبیاری بارانی ابداع شده است تا از مصرف بیش از حد آب جلوگیری کند. با این حال اگر این روش نوین را در مناطق بادخیز بکار گیریم ، نه فقط کمکی به صرفه جوئی در مصرف آب نخواهد کرد بلکه باعث اسراف شدیدی در مصرف اب خواهد شد. در همان کشت چغندر قند، با بکار گیری روش نوین آبیاری قطره ای در تیپ موضعی ، بین 37 تا 60 در صد از مصرف آب کاسته خواهد شد. متاسفانه  کشاورزان ایران در موارد زیادی بسیار نا آگاهانه عمل می کنند. این در حالی است که مدیریت اطلاع رسانی به کشاورزان هم بسیار بسیار ضعیف است و کشاورزان در عمل به حال خود رها شده اند. در نتیجه آنها بدون توجه به بافت خاک و نیاز های آبی درباره فلان محصول دست به انتخاب می زنند و در موارد متعددی این انتخاب نادرست ، علاوه بر خسارات دیگر به اسراف در بکارگیری منابع ابی می انجامد