نبود اراده برای جلوگیری از نسل‌کشی ماهی‌ها

بخش‌های مختلف کشاورزی در گیلان چندان وضعیت رضایت‌بخشی ندارد و درگیر معضلات مختلفی است.

صید غیرقانونی ماهی با برق فشار قوی

از یک سو زمین‌های کشاورزی تغییر کاربری داده می‌شوند، گلخانه‌داران پیگیر گرفتن تسهیلات هستند، باغداران به دلایل مختلف دچار خسارت می‌شوند، بیمه‌های کشاورزی نیز خسارت‌ها را پوشش نمی‌دهند، دامپروری و صیادی هم به همین ترتیب با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند. یکی از بخش‌های مهم گیلان، صید و صیادی است که از گذشته‌های دور تاکنون رواج داشته است. گذشتگان از این راه معاش خود را تامین می‌کردند و دریا سرشار از ماهیانی بود که برکت سفره مردم همین دیار می‌شد.

از این رو پره‌های صیادی مجاز تشکیل شد و صیادان در قالب آن به صیادی مشغول بودند، اما در حال حاضر میزان ذخایر دریا هر روز کمتر از گذشته می‌شود. جدا از آلودگی دریا به دلیل ورود پساب‌ها و فاضلاب‌های خانگی و صنعتی و…، روند رو به رشد صیادان غیر مجاز عرصه را برای دیگر صیادان تنگ کرده است. صیادان غیر مجاز نه تنها مجوزی برای این کار ندارند بلکه گاهی اوقات به بدترین شکل ممکن اقدام به صید می‌کنند که موجب جریحه‌دارشدن احساسات عموم می‌شود. یکی از روش‌های آنان به آب انداختن کابل فشار قوی و بیهوش کردن ماهی‌هاست. وقتی این کار در محدوده‌ای از رودخانه انجام می‌شود، تمام ماهی‌ها و آبزیان داخل آن دسته‌جمعی می‌میرند.

ماهی‌هایی که سهمشان مرگ است
چند روز پیش رئیس هیات مدیره اتحادیه شرکت‌های تعاونی صیادی گیلان در گفت‌وگویی با ایلنا بیان کرد: این افراد ۱۰۰ متر کابل با خود آورده و به برق فشار قوی وصل می‌کنند. سپس آن را در رودخانه‌ای که زایشگاه ماهی‌هاست، می‌اندازند. این کار علاوه بر بیهوش کردن ماهی‌های یک کیلویی و ۲ کیلویی، باعث مرگ هزاران قطعه بچه ماهی می‌شود. به گفته «رحمت محمدی» با اتخاذ برخی سیاست‌های غلط، قدم در مسیری گذاشته‌ایم که سرانجام آن نابودی صیادی در گیلان است.

اگر به همین صورت پیش برویم تا ۵ سال آینده ۹۵ درصد از شرکت‌های تعاونی باید اعلام ورشکستگی کنند. طبق آمارهای ارائه شده توسط این مقام مسئول، هم اکنون بین ۴۰ تا ۵۰ درصد اعضای تعاونی‌های صیادی سهم خود را رها کرده‌اند و دیگر دنبال معیشت از طریق دریا نیستند، زیرا دیگر دریا نمی‌تواند حداقل معاش را برای آنان تامین کند و از طرفی ذخایر دریایی هم کاهش یافته است. به گفته وی، لازم است سازمان‌هایی مانند شیلات و حفاظت محیط‌زیست با بازگشایی راه رودخانه‌ها به دریا شرایط راهیابی بچه ماهی‌ها به دریا را فراهم کنند.

برخورد با صیادان غیر مجاز
روش برخورد سازمان‌هایی همچون حفاظت محیط‌زیست با صیادان غیر مجاز که این اقدام غیرانسانی را با آبزیان انجام می‌دهند، چیست؟ آیا از چنین فعالیت‌هایی باخبرند؟ در این خصوص «منصور سربازی» معاون فنی سازمان حفاظت محیط‌زیست گیلان با اشاره به این‌که در طول سال به صیادان مجوز صید با قلاب داده می‌شود، به همشهری‌ گفت: صید باید با قلاب باشد تا هر صیاد به صورت محدود اقدام به صید کند. اگر صید به روش توراندازی زیرآبی، یا سالی(نوعی تور) یا کابل برق و… باشد، غیر مجاز است و اگر گزارشی در این‌باره به ما برسد، حتما برخورد می‌کنیم.

وی ادامه داد: در هر صورت صید ماهی با کابل فشار قوی به نوعی باعث نسل‌کشی ماهی‌ها و برهم خوردن تنوع زیستی می‌شود، به خصوص که همراه آنها بقیه ماهی‌های کوچک هم که می‌توانند بعدا زاد و ولد کنند، از بین می‌روند. سرهنگ «ساسان اکبری‌پور» فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست نیز به همشهری توضیح داد: ما در گشت‌های ویژه با صید غیر مجاز به هر روشی که باشد، برخورد می‌کنیم. حتی تلاش می‌کنیم از ظرفیت شوراها و دهیارها کمک بگیریم. مشکل ما همیشه کمبود نیروست و همین باعث افزایش تخلف می‌شود. وی ادامه داد: تلاش می‌کنیم برخوردها را افزایش دهیم. سال گذشته با یک مورد برخورد قضایی شد. اگر امسال نیز موردی گزارش شود حتما برخورد خواهیم کرد.

همکاری دهیارها برای جلوگیری از تخلفات
در این میان برخی از شهروندان از فعالیت مداوم صیادان غیر مجاز خبر می‌دهند. «پونه نیکوی» فعال محیط‌ زیست در انزلی گفت: انداختن کابل برق برای صید ماهی اولین بار نیست که اتفاق می‌افتد. قبلا هم در شهرهایی مانند شفت برای صید ماهی اقدام به کلرزنی آب می‌کردند تا ماهی‌ها به علت کمبود اکسیژن و خفگی بالای آب بیایند. این کارها تخلف و غیر مجاز است. وی افزود: متولیان امر باید با کمک از شوراهای روستایی و دهیارها از آنان بخواهند همکاری بیشتری در خصوص جلوگیری از تخلفات گسترده داشته باشند. طبق آمار سازمان شیلات گیلان سالانه ۷۰ میلیون تن بچه ماهی گرمابی در گیلان تولید و در سراسر نقاط کشور توزیع می‌شود. سرانه مصرف ماهی در کشور ۱۱ کیلوگرم و در گیلان ۱۶ کیلوگرم است.

انجام ۱۵ عملیات مشترک با دریابانی
سرهنگ پاسدار «هادی محمدی» فرمانده یگان حفاظت منابع آبزیان شیلات گیلان بیان کرد: پرسنل یگان حفاظت در سال جاری با انجام ۲۴۱۶ نفر ساعت گشت دریایی و ساحلی از چابکسر تا آستارا موفق به کشف و جمع‌آوری ۶۲۸۷ رشته دام استخوانی، ۷۷۶ رشته دام غضروفی، ۵۳ دستگاه لاکش، ۱۰ دستگاه پره، توقیف ۲ فروند قایق موتوری و پارویی و دستگیری ۳ نفر به اتهام صید غیر مجاز شدند. وی افزود: طی این مدت یگان حفاظت منابع آبزیان شیلات استان، ۱۵ عملیات مشترک با دریابانی استان و ۱۴۰ مرحله تفتیش از بازار داشتند.