رخت سیاه بر تن طبیعت
هرساله با آغاز فصل تابستان شاهد افزایش احتمال آتش‌سوزی در طبیعت هستیم که این خود می‌تواند تبعات منفی بسیاری را هم برای مردم و هم برای محیط زیست به‌دنبال داشته باشد، چراکه باید به خاطر داشت که امروزه به‌دلیل گسترش آتش‌سوزی در طبیعت و جنگل‌ها این پدیده به‌عنوان یکی از بلایای طبیعی نیز شناخته می‌شود. به عبارت ساده‌تر آتش‌سوزی در طبیعت یک خطر اکولوژی به حساب می‌آید که می‌تواند تأثیرات عمیقی در پوشش‌های گیاهی، اراضی کشاورزی و تولیدات محلی و همچنین سلامت افراد بر جای بگذارد، از این رو مقابله کردن با آتش‌سوزی در طبیعت بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که با وجود افزایش بارندگی‌ها در بهار سال جاری شاهد رویش پوشش‌های گیاهی متفاوت‌تر و متنوع‌تری هستیم که این خود می‌تواند باعث افزایش سطح آتش سوزی‌های طبیعت شود.
گرم شدن هوا عاملی برای آتش‌سوزی طبیعت
یکی از مهم‌ترین دلایل آتش سوزی طبیعت گرم شدن هواست، چراکه کارشناسان معتقدند گرم شدن هوا می‌تواند پوشش‌های گیاهی را خشک کند، به‌گونه‌ای که خود می‌تواند منجر به آتش‌سوزی در طبیعت شود. از سوی دیگر باید خاطرنشان کرد که نقش انسان‌ها بر افزایش احتمال آتش سوزی در طبیعت نیز بسیار بالاست، چراکه گزارش‌ها نشان می‌دهد برخی از آتش‌سوزی‌های طبیعت تنها به‌دلیل بی‌احتیاطی گردشگران در طبیعت است. به‌عنوان مثال متأسفانه برخی از افراد به هنگام ترک کردن طبیعت آتش خود را به‌طور کامل خاموش نمی‌کنند که این خود می‌تواند در افزایش آتش سوزی طبیعت بسیار مؤثر باشد.
افزایش علوفه‌های خشک نیز خود می‌تواند نقش تاثیرگذاری بر افزایش احتمال آتش‌سوزی طبیعت بر جای بگذارد. گرم شدن هوا موجب افزایش احتمال آتش‌سوزی در مراتع و منابع طبیعی می‌شود و باید آمادگی کامل اطفای حریق را در این شهرستان داشته باشیم. پیشگیری از حریق عرصه‌های ملی و منابع طبیعی به همکاری مردم و مسئولان و آمادگی دستگاه‌های اجرایی نیاز دارد. برنامه ریزی و هماهنگی منسجم بین دستگاه‌های اجرایی و فرهنگ‌سازی موضوع در بین مردم برای پیشگیری و مقابله به موقع با حوادث احتمالی نقش مهمی در کاهش حوادث دارد. آماده باش کامل نیروها با امکانات ضروری برای حضور به موقع در کمترین زمان ممکن در عرصه و جلوگیری از هدر رفت منابع بسیار ضروری است. حفظ نظام مند از عرصه‌های ملی و طبیعی نه تنها توسط این اداره و دستگاه‌ها، بلکه باید به‌عنوان یک تکلیف در بین مردم مطرح و همه را مکلف به رعایت آن بدانند.
نبود تجهیزات کامل برای اطفای حریق
همانگونه که می‌دانیم نبود تجهیزات کامل و مناسب برای اطفای حریق در طبیعت خود می‌تواند عاملی برای افزایش و گسترش آتش سوزی در طبیعت باشد، چراکه مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهد که بسیاری از آتش‌سوزی‌های طبیعت تنها به‌دلیل نبود تجهیزات برای اطفای حریق افزایش یافته که این خود عاملی برای افزایش تخریب محیط زیست است. از این رو انتظار می‌رود مسئولان امر اقدام به تکمیل و به روز کردن تجهیزات اطفای حریق کنند، چرا که در غیر این صورت آتش‌سوزی در طبیعت می‌تواند گسترده‌تر شود و خرابی‌های بیشتری به بار بیاورد. بدیهی است رها کردن شیشه و یا فلزهای براق نیز می‌تواند عامل دیگری برای افزایش آتش‌سوزی در طبیعت باشد. بنابراین توصیه می‌شود که گردشگران هنگام حضور در طبیعت هیچ‌گونه آثاری از خود در طبیعت به جا نگذارد.
شناسایی عوامل خطر
بسیاری از کارشناسان محیط زیست بر این باورند که شناسایی عوامل خطر برای آتش سوزی می‌تواند عاملی برای کاهش میزان این معضل در طبیعت باشد، به‌گونه‌ای که باید قبل از آغاز فصل آتش سوزی یا همان فصل گرما عوامل آتش سوزی شناخته شده و راه‌های مقابله با آن نیز اجرا شود. در غیر این صورت افزایش میزان آتش سوزی در طبیعت امری بدیهی به‌نظر می‌رسد. جالب است بدانیم که تهیه نقشه پهنه آتش سوزی می‌تواند کمک بسیاری در کاهش و یا کنترل میزان آتش سوزی در طبیعت داشته باشد. پس بهتر است در تهیه نقشه پهنه آتش‌سوزی دقت بیشتری انجام شود. همچنین مسئولان نیز در ارائه برنامه‌ها و راهکارهای خود نیز به این نقشه‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند تا شاید از این وادی شاهد کاهش میزان آتش سوزی و یا کاهش میزان تخریب‌های ناشی از آن باشیم.
نقش مردم در مهار آتش سوزی‌های طبیعت
باید در نظر داشت که مردم می‌توانند نقش تأثیرگذاری در مهار آتش سوزی‌های طبیعت داشته باشند، چرا که در حال حاضر تجهیزات کافی برای مهار آتش‌سوزی در طبیعت وجود ندارد. مردم می‌توانند هنگام آتش‌سوزی در طبیعت بدون اعلام فراخوان در پای کار حضور یابند، هرچند برخی از کارشناسان معتقدند که حضور مردم می‌تواند مهار آتش‌سوزی را با مشکل مواجه کند. با توجه به بررسی‌های به‌عمل‌آمده، دلایل وقوع آتش سوزی در عرصه‌های طبیعی به ۲ طریق عمدی یا غیرعمدی بوده که آتش‌سوزی‌های عمدی ایجاد حریق توسط افراد سودجو به منظور توسعه اراضی زراعی و تصاحب اراضی منابع ملی است. همچنین ایجاد آتش در بوته زارها و بیشه زارها جهت از بین بردن جانوران موذی و خسارت‌زا، ایجاد حریق به منظور شکار حیوانات وحشی و آتش سوزی غیرعمدی نیز ناشی از بی‌احتیاطی مردم و بازی کودکان در تفرجگاه‌های طبیعی، سهل انگاری و بی‌توجهی مرتع‌داران، چوپانان، شکارچیان و گردشگران در این عرصه‌ها، پرتاب سیگار یا کبریت مشتعل در مسیر جاده‌های مجاور در مناطق طبیعی، آتش زدن سر شاخه‌ها و محصولات کشاورزی و سرایت آن به عرصه‌های طبیعی مجاور و آتش‌سوزی‌های طبیعی در اثر آتش گرفتن گیاهان و عرصه‌های جنگلی توسط صاعقه بوده است. باید برای جلوگیری از هرگونه مشکلی از روشن کردن آتش در جنگل‌ها و مراتع خودداری کرده و ضمن اطمینان کامل از مهار آتش قبل از ترک منطقه از رهاسازی مواد شیشه‌ای و اشیا مشابه در مراتع و گردشگاه‌های طبیعی (این مواد همانند عدسی ذره‌بین عمل کرده و موجب اشتعال علوفه خشک و مواد قابل اشتعال درمراتع شده و کانون‌های آتش در مناطق ایجاد می‌کنند) خودداری کرد.
نگاهی به آمار آتش سوزی در طبیعت
بنا بر آمار موجود هرساله نزدیک به ۱۵ هزار هکتار از طبیعت در آتش سوزی‌ها از بین می‌روند که می‌تواند نشان از تخریب هرچه بیشتر محیط زیست و از بین رفتن پوشش‌های گیاهی و همچنین مسائل دیگر شود. بنابراین انتظار می‌رود محصولات و راهکارهای مناسب برای مقابله با این بلای طبیعی ناخواسته ارائه شود، چرا که ادامه داشتن این روند می‌تواند زنگ خطری جدی برای طبیعت به حساب آید.
فرهنگ‌سازی برای کاهش آتش سوزی
باید در نظر داشت که با انجام فرهنگ‌سازی و همچنین ارائه آموزش‌های لازم می‌توان تا حدود زیادی مانع از آتش سوزی در طبیعت شد. همانگونه که اشاره شد عوامل انسانی تأثیر بسزایی در افزایش آتش سوزی‌های طبیعت دارند و انتظار می‌رود با فرهنگ‌سازی شاهد کاهش آمار آتش‌سوزی در طبیعت باشیم که این مهم باید از مدارس، خانواده‌ها یا صداوسیما آغاز شود.
آخرین دیدگاهها