نابودی تالاب‌ها از عوارض اکولوژیک سیلاب‌ها است

عضو هیئت علمی دانشکده محیط‌زیست سازمان حفاظت محیط‌زیست نابودی تالاب‌ها را از عوارض اکولوژیک سیلاب‌ها برشمرد و افزود: علت جاری شدن سیل هم جنگل‌تراشی، سدسازی شخم و کشاورزی در جهت شیب است.

وضعیت کنونی تالاب گاوخونی

دکتر «باقر نظامی» با بیان این‌که با جاری شدن سیل بسیاری از گونه‌های حیات وحش نظیر گوزن در دز و کرخه آسیب می‌بینند که البته هم‌اکنون از وضعیت آن‌ها خبری نیست، در ادامه اظهار کرد: این گوزن‌ها راه فراری ندارند و زیستگاه آن‌ها به صورت جزیره‌ای در میان شهرها و روستاهاست.

وی با بیان این‌که برای ایجاد یک سانتی‌متر مکعب خاک به ۱۰۰۰ سال زمان نیاز است، گفت: خاک پس از پوشش گیاهی بطن تنوع زیستی محسوب می‌شود و این در حالی است که با جاری شدن سیل حاصلخیزی خاک از میان می‌رود.

عضو هیئت علمی دانشکده محیط‌زیست سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به جابجایی حجم عظیمی خاک براثر وقوع سیلاب و از دست رفتن توان حاصلخیزی آن خاطرنشان کرد: تالاب‌ها مفیدترین اکوسیستم‌های روی خشکی هستند و چندین ۱۰ برابر جنگل برای محیط‌زیست سودمند هستند.

نظامی با بیان این‌که با جاری شدن سیلاب کلی خاک، سموم و زباله در مسیر شسته و وارد تالاب‌ها می‌شوند، یادآور شد: تالاب‌ها در پست‌ترین جای زمین قرار دارند و با وارد شدن آن‌ها عمق تالاب‌ها کاهش و خاصیت آن‌ها برای پالایش آب و اکوسیستم از میان می‌رود.

وی تالاب را مهم‌ترین اکوسیستم دانست و گفت: تالاب‌ها به مثابه قلب، رودخانه‌ها عروق خونی و جنگل‌ها ریه‌های زمین هستند که براثر بروز سیلاب‌ها تالاب‌ها در معرض نابودی قرار می‌گیرند.

عضو هیئت علمی دانشکده محیط‌زیست سازمان حفاظت محیط‌زیست تالاب‌ها را مهم‌ترین مرکز جذب آب برای کشاورزی برشمرد و افزود: کم عمق شدن تالاب‌ها، برداشت‌های غیر مجاز و خشکسالی در نهایت به خشک شدن تالاب‌ها می‌انجامد.

نظامی در خصوص شیوع آفات‌های گیاهی و ارتباط آن با جاری شدن سیلاب‌ها گفت: با وقوع سیل زادگاه آفت‌ها نابود و به اطراف پخش می‌شوند بشر برای جلوگیری از بروز صدمات ناشی از این آفت‌ها نسبت به سمپاشی اقدام می‌کنند و چون حداکثر طول عمر حشرات ۸ تا ۱۲ روز است و در یک دوره تخم‌ریزی کلونی از حشرات زایش می‌شوند این حشرات به تدریج نسبت به سموم مقاوم می‌شوند و این سموم مقاوم که برای دفع آفات استفاده شده در بدن پرندگان بزرگنمایی زیستی می‌کنند و در نسل بعد به بروز سرطان منجر می‌شود.

وی درباره علت وقوع سیل نیز یادآور شد: شخم و کشاورزی در جهت شیب جنگل‌ها، ویلاسازی، ساخت و سازهای غیر مجاز، و کاشت گونه‌های غیربومی چون کاج، سرو و صنوبر با صرفه اقتصادی بیشتر اما با کارکرد کمتر گونه‌های بومی همگی در بروز و جاری شدن سیلاب‌ها مؤثر هستند.