فرونشست زمین، خطری که باید جدی گرفته شود

اکنون به گفته کارشناسان امر معضل فرونشست زمین در بیشتر استان از جمله اصفهان، یزد کرمان، سیستان ، جنوب خراسان، سمنان، کرمان، مرکزی ، قزوین و قسمت های مرکزی کشور قابل مشاهده و نگران کننده شده است.

فرونشست عبارت است از فرورریزش و یا نشست سطح زمین که به علت های متفاوتی در مقیاس بزرگ روی می دهد، به طور معمول این اصطلاح به حرکت قائم رو به پایین سطح زمین که می تواند با بردار اندک افقی همراه باشد، گفته می شود.
به تاکید کارشناسان فرونشست زمین در مناطق مختلف کشور در پی استفاده بی رویه از منابع آب زیرزمینی، نفت و گاز و توسعه کشاوری است.
در بین عوامل موثر در ایجاد فرونشست، به نظر می رسد که برداشت بیش از حد مجاز از منابع آب زیر زمینی، ضخامت لایه رسوبی و ویژگی های مهندسی رسوبات، عوامل اصلی ایجاد فرونشست در بیشتر دشت های ایران هستند.
مناطقی که هم اکنون در شرایط بحرانی ایجاد فروچاله ها و فرونشست ها قرار دارند شامل دشت کبودرآهنگ همدان، و رامین، نظرآباد، دشت تهران، دشت مشهد و نیشابور، دشت های استان کرمان، اصفهان و قزوین می باشند.
برداشت بیش از حد مجاز را می توان نتیجه عدم وجود مدیریت درست منابع آب در بخش برداشت و از سوی دیگر به هدر رفتن حجم عظیمی از آب در نتیجه نادرست بودن شیوه های کشاورزی و مصارف صنعتی و شهری یا بطور خلاصه مصرف نامتناسب دانست.
طبق آمار در استان اصفهان اوایل انقلاب وسعت زمین های کشاورزی 75 هزار هکتار بود اما اکنون به 500 هزار هکتار افزایش یافته است، در حوضه دریاچه ارومیه وسعت زمین های کشاورزی از 320 هزار هکتار به 680 هزار هکتار افزایش یافته است و در این منطقه 81 هزار حلقه چاه کشاورزی حفر و 72 سد ذخیره آب ساخته شده است.
مهاجرت و اسکان جمعیت بیش از حد ظرفیت مناطق همچنین استقرار صنایع آب بر در مناطق مرکزی ایران از جمله اصفهان از دلایل کاهش منابع زیر زمینی آب و در پی آن فرونشست زمین است.
به اعتقاد کارشناسان 50 تا 70 هزار سال نیاز است تا زمین پس از فرونشست زمین به عمق یک سانتی متر خود را بازیابی کند به همین دلیل سازمان ملل تاکید دارد در صورت فرونشست زمین به عمق چهار میلی متر در هر کشوری، کمیته مهار این بحران به ریاست بالاترین مقام اجرایی آن کشور تشکیل شود.
در بین کشورهای اروپایی بزرگترین فرونشست زمین در مکزیکو سیتی پایتخت مکزیک با 32 سانتی متر به ثبت رسیده است.
خبرگزاری ایرنا استان اصفهان در همین ارتباط میزگردی با عنوان ‘ پیامدها و راهکارهای چالش فرونشست زمین در کشور و اصفهان’ را با حضور جهانگیر عابدی کوپایی استاد تمام گروه مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان و رئیس دانشکده مهندسی کشاورزی، احمد جلالیان عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اصفهان، حمیرا صفی قلی رئیس اداره محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان، امیرحسین خیام باشی عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان اصفهان، جمشید نادر تهرانی عضو هیات مدیره جمعیت دوستداران زاینده رود و عضو هیات رئیسه رشته راه و ساختمان کانون کارشناسان رسمی دادگستری، و بهرام نادی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نجف آباد و کارشناس سازمان نظام مهندسی برگزار کرد.

** فرونشست زمین بخش وسیعی از مرکز ایران را در بردارد
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی و استاد دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان این که به فرو نشست زمین زلزله خاموش نیز گفته می شود، اظهارداشت: فرونشست در پی نشست سطع وسیعی از اراضی در بردار قائم که تحت تاثیر فرآیندهای بهره برداری های بی رویه آب صورت می گیرد.
احمد جلالیان گفت: به طور معمول عوامل دیگر تکنونیتی در سطح وسیع اراضی فرونشست ایجاد می کند و این موضوع باعث تبعاتی است که به آن فروچاله گفته می شود مانند چاله های بزرگی که در تهران، کبوترآهنگ همدان و در استان فارس خیلی اتفاق افتاد که یک چاله عظیمی با عمق زیاد فرو می نشیند.
جلالیان در میزگرد ایرنا افزود : در اصفهان وقتی کانال های درجه یک سیمانی را در دشت ها ایجاد می کنیم برخی از قسمت های زمین نشست کرده که عامل اصلی آن در اثر انحلال لایه های زیرزمین همانند گچ و آهک که قابلیت انحلال دارند و یا ریزش حفره های غیرطبیعی ایجاد می شود.
وی تصریح کرد : فرونشست در اصفهان، یزد کرمان، سیستان ، جنوب خراسان، سمنان، کرمان، استان مرکزی ، قزوین، کاشان و قسمت های مرکزی کشور که وسعت زیادی را دارد در برگرفته است.
وی با اشاره به منشاء انسانی، طبیعی و تکنونیتی فرونشست زمین اظهاردشت: عوامل انسانی بر اثر برداشت های بی رویه آب های زیر زمینی صورت می گیرد، بدین شکل وقتی آب برداشت می شود هوا جای آن را می گیرد، آب متراکم نمی شود ولی هوا متراکم می شود و توده عظیمی فرومی نشید که در بردار قائم است.
این استاد دانشگاه ادامه داد : فرونشست در اصفهان ، مهیار، کاشان، حبیب آباد، سجری، گلپایگان، داران، دامنه، شمال اصفهان و شهر اصفهان عاشق آباد گزارش شده است.
جلالیان تصریح کرد : وقتی به منابع نگاه می کنیم چهار میلی متر حد بحرانی نشست زمین در سال است و در اصفهان در دشت مهیار حدود 40 سانتی متر و در اصفهان هم حدود 15 سانتی متر است.
وی تصریح کرد : طبق نقشه سازمان زمین شناسی کشور، دشت مشهد، نیشابور، زرند، کرمان، دشت تهران و ورامین، قزوین، رفسنجان و عمده ایران مرکزی که با خشکسکالی، کمبود آب و برداشت بی رویه رو به رو است که باعث نشست زمین می شود و این موضوع جدی وجود دارد.

** عدم نظارت در برداشت های بی رویه باعث فرونشست زمین شد
جلالیان اضافه کرد : آمار مسوولان کشور از 600 هزار چاه در کشور خبر می دهند که نصفش غیر مجاز است و در اصفهان 15 هزار چاه غیر مجاز وجود دارد.
وی بیان کرد : برداشت آب از چاه غیر مجاز و حتی مجاز با توجه به خشکسالی در قسمت های ایران مرکزی وجود دارد که این خود باعث فرونشست و از بین رفتن آبهای زیر زمینی و مواد اولیه خاک می شود.
جلالیان با اشاره به توجه رسانه ها به موضوع فرونشست و آگاهی رسانی در این باره گفت : در استان اصفهان یکی از مهمترین علل فرونشست زمین نبود آب در رودخانه زاینده رود است که برداشت های بی رویه از سرشاخه و قسمت های پایین دست صورت می گیرد.
استاد دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان اظهارداشت: در مهیار در 40 سال قبل آب در 10 متری بوده ولی در زمان حاضر در 180 متری است که نشست آن عظیم است و عمق زیادی دارد.

** نشست زمین آخرین حد پیامدهای بیان زایی است
جلالیان با بیان اینکه در منابع طبیعی می گویم نشست زمین آخرین حد پیامدهای بیان زایی است، گفت: یعنی در کشور ما بیان زایی نرخش یک درصد است و آخرین حد بیابان زایی نشست زمین است و واقعا غیر قابل برگشت است.

** همه بخشها کشور علمی و عملی اقدام کنند
جلالیان با تاکید بر چاره اندیشی برای جلوگیری از فرونشست بیشتر، گفت: در این زمینه باید همه بخش های مرتبط دانشگاهی، علمی، مسئولان مرتبط استانی و کشوری به صورت علمی و عملی اقدام کنند و فرهنگ سازی صورت گیرد.
وی با اشاره به اقدام ها و فعالیت های صورت گرفته در راستای هشدار انتشار ریزگردهای سمی در پی خشک شدن تالاب بین المللی گاوخونی اظهارداشت: سعی کردیم مسوولان به آن باور برسند خشکی تالاب بین المللی گاوخونی فاجعه است.
وی بیان کرد : در استان اصفهان فرونشست زمین نیز غول خفته ای است که می تواند ضررهای زیادی بزند و مسوولان باید به این باور برسند که اصفهان در خطر زلزله خاموشی است که تبعات زیادی دارد.
جلالیان با بیان اینکه مدیریت منابع آب در رودخانه زاینده رود نیست، گفت: من به عنوان متخصص آبخیز داری که سالهای سال در این باره کار کردم می گویم، در حوضه زاینده رود 400 میلیون متر مکعب آب هدر می رود و پمپاژ می شود.
وی با بیان اینکه به صورت علمی از منابع آب حوضه آبخیز استفاده نمی شود ، تصریح کرد: این اقدام باعث خشکسالی و فرونشست زمین می شود.
وی با ابراز تاسف از اینکه از سرمنشاء کوهرنگ تا رو به پایین زاینده رود در حال باغ شدن است ، گفت: وقتی از حوضه آبخیز به این شکل استفاده شود دیگر هیچ آبی در رودخانه زاینده رود نمی آید و هر روز این فاجعه بدتر می شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مدیریت منابع آب در حوضه زاینده رود باید تغییر کند و علمی باشد، افزود: در حوضه آبخیز دار و قسمت بالا دست نباید هیچگونه فعالیتی شود چون به صورت سطحی و زیر زمینی دیگر آبی نیست.
جلالیان گفت : چه اشکالی دارد قانونی در مجلس وضع شود که اراضی توسط دولت خریداری شود تا دیگر باغی احداث نشود.

** ایران سومین کشور جهان در معرض مخاطرات طبیعی است
استاد تمام گروه مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان و رئیس دانشکده مهندسی کشاورزی گفت: پنج مخاطره جدی که ایران با آن رو به رو است زمین لرزه، زمین لغزش، فرونشست زمین، سیلاب و خشکسالی است.
جهانگیر عابدی کوپایی در میزگرد ایرنا اظهارداشت: سازمان زمین شناسی در سال 2010 نقشه ای تهیه کرد و عنوان کرد ایران سومین کشور جهان در معرض مخاطرات طبیعی است.
عابدی ادامه داد : در رابطه با فرونشست زمین پنج عامل ذکر می شود که سه عامل تحکیمی خاک است و یک عامل حرکات تکنونیکی و معدن کاری و فعالیت های معدنی است.
این استاد دانشگاه افزود: فعالیت های تحکیمی در مناطقی است که برداشت نفت و گاز صورت می گیرد، وقتی برداشت می شود حفره های عظیمی ایجاد می شود که مناطق نفت خیز در معرض فرونشست قرار می گیرد.
عابدی گفت: جاهایی که ساختمانهای بلند مرتبه ساخته می شود آن جا هم در عرض نشست تحکیمی است.
وی اظهارداشت: یک عامل دیگر برداشت بی رویه آبهای زیر زمینی است، بحث تحکمی تراکم زمین به طور عمده مربوط به تشکیلات رسی است و آنجایی که بافت ریز خاک است که آب زیاد در آن جمع می شود و به هر علتی این آب استخراج می شود ، تنشی که آب و هم ذرات تحمل می کرد صرفا باید خام تحمل کند و فرونشست اتفاق می افتد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه دخالت بشر در طبیعت یکی از عوامل به وجود آورنده نشست زمین است گفت: فرونشست در همه نقاط جهان است و جاهای همانند ایلات آروزنا در آمریکا حتی خساراتی به تاسیسات زیر بنایی زد.
وی به دستکاری طبیعت توسط بشر اشاره کرد و افزود: در طبیعت یک ظرفیت زیستی مانند خاک ، آب و هوا وجود دارد که در اختیار بشر است وقتی بیش از آن استفاده کرد، این ظرفیت به هم می خورد.
عابدی تصریح کرد: وقتی تکنولوژی های سد سازی گسترش یافت، پمپ های سد سازی آمد و دستگاه های حفاری و پمپ های عظیمی به وجود آمد، دست کاری طبیعت هم به همان شدت افزایش یافت.
این استاد دانشگاه افزود: مدیریت منابع آب در گذشته های دور دست مردم بود و بعد با به وجود آوردن تکنولوژی های نوین مدیریت منابع به دست دولت افتاد و مردم کنار رفتند.
وی اظهارداشت: در چند دهه اخیر آبهای زیر زمینی و منابع آب پایان یافت و در زمان حاضر دولتمردان دوباره متوجه شدند مردم باید در میدان باشند و در این زمینه فرهنگ سازی کرد.

**فرونشست به صورت تدریجی رخ می دهد
عابدی با بیان اینکه فرونشست زلزله ناگهانی است و خسارت آن آنی است، گفت: در فرونشست زمین از بین رفتن لایه رسی زمین به تدریج است و شکاف ممکن است چندین کیلومتر باشد وعمقش هم بیست متر یا بیشتر هم می تواند باشد.
وی با تاکید بر اینکه فرونشست زمین به صورت تدریجی است و به شکلی نیست متوقف شود، افزود: اگر برداشت های بی رویه از منابع آبی ادامه یابد ممکن است گسترش یابد.
این استاد دانشگاه افزود: مهمترین خسارت فرونشست زمین به تاسیسات زیر بنایی همانند خطوط انتقال، برق ،گاز، راه آهن و جاده هاست.

** مصرف ما از طبیعت سه برابر استاندارد است
عابدی ادامه داد : مصرف ما از طبیعت بیشتر از سه برابر استاندارد است و این اعلام خطر است چون کاهش آب های زیر زمین برای نسل فعلی و نسل آینده خطر است و اگر تمام شود این خطرجدی است.
عابدی تصریح کرد : مصوبه شورای عالی آب کشور حقابه زیست محیطی تالاب بین المللی گاوخونی ،176میلیون مترمکعب اگر اجرا شود و پیگیر آن شویم، بخشی از مشکل حل است.
وی با تاکید برخشکی زاینده رود و تاثیرآن در فرونشست زمین در اصفهان گفت: اگر آبی در زاینده رود نباشد، سازهای تاریخی زاینده رود، سی و سه پل به مرور فرسوده و تخریب می شود.

**
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نجف آباد و کارشناس سازمان نظام مهندسی گفت: حیات منوط به آب است و اگر آبی وجود نداشته باشد نمی شود زندگی کرد چه برسد زمین نشست پیدا کند و یا حتی ساختمان سالم باشد.
بهرام نادی با بیان اینکه نشست زمین در برخی از ساختمان ها قابل مشهود است،اظهارداشت: نشست مجاز یک ساختمان دو نیم سانتی متر است وضع خیلی پیچیده تر است.
این استاد دانشگاه گفت: اگر ما وزن حجمی خاک را دو تن بر متر مکعب بگیرم زمانی که آب است یک تن را آب تحمل می کند وقتی آب پایین می رود این مقدار دو تن می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نجف آباد اظهارداشت: وزن هر طبقه ساختمان یک تن بر متر مکعب، به عبارتی یک متر آب را پایین می بریم همانند این است که یک ساختمان 10 طبقه به وسعت دشت احداث کردیم در این دشت وقتی این ساختمان ساخته شد دیگر این خاک بر نمی گردد.

** دشت دامنه در غرب اصفهان با فرونشست زمین روبه رو است
به گزارش ایرنا، پدیده فرونشست زمین در دشت ‘دامنه’ فریدن، نخستین بار در مرداد ماه سال1392گزارش شد.
در پژوهش که در سال 1394 در همین زمینه با عنوان ‘بررسی کاهش آب های زیرزمینی و فرونشست شهر دامنه انجام شد، میزان نشست بر اساس روشD-In SAR در طی ماه های اردیبهشت، تیر و شهریور سال 1384 و ماه های تیر و شهریور سال 1390 به ترتیب 4.88 و 7.36سانتی متر اندازه گیری شد.
همچنین میزان افت آب طی زمان های اشاره شده به ترتیب 8.4 و 4.44 متر گزارش شد، براساس این پژوهش بیشترین نشست منطبق بر بخش مرکزی دشت دامنه و باتلاق قهیز به علت تراکم بالای چاه ها و برداشت بیش از حد آب زیرزمینی گزارش شد.
بر اساس این گزارش ها روند فرونشست در زمین های کشاورزی، مناطق مسکونی و سطح معابر این شهر همچنان تداوم دارد و سبب خسارت های زیادی به مناطق مسکونی شامل جا به جایی پی و شکست و ترک در ساختمان ها، جاده ها، خطوط انتقال نیرو و آسیب دیدگی تاسیسات کشاورزی در چاه های بهره برداری و شبکه های آبیاری شده است.
طی 2 سال اخیر نیز گزارش هایی مبنی بر تخریب قسمت هایی از واحد های مسکونی، ریزش نقاط مختلفی از خیابان ها و معابر و یا نشتی لوله های انتقال گاز منتشر شده است.
نادی خاطرنشان کرد: دشت دامنه سال 1340 مثل زاینده رود پر آب بود و از آن تاریخ به بعد برداشت بی رویه در این منطقه آغاز شد که اکنون عمق آب حدود 70 تا 80 متر زمین رسیده است و باعث فرونشست در این زمینه شده است.
وی افزود: عمق آبرفت در دامنه نامتعارف است، یعنی یک جایی آبرفت 120 متر است و در جایی دیگر صفر می باشد آن جایی که 120 متر است به اندازه 60 سانتی متر پایین رفته در بخش هایی که وجود دارد این مقدار پایین نرفته است.
این استاد دانشگاه شرط حیات در دامنه را آب برای کشاورزی عنوان کرد و گفت: وقتی آبی نباشد ساختمان ها فرونشست پیدا می کنند و زندگی در آن منطقه بی معنا می شود چون حیات در آنجا مفهومی ندارند.
این استاد دانشگاه با بیان این که متاسفانه چشم مان را روی واقعیت ها می بندیم و با سرعت بیشتری خطا می کنیم، اظهارداشت: کشاورزی بی رویه ، کشت های آب بر، اضافه شدن چاه ها و برداشت های بی رویه آب همه باعث از بین رفتن آبهای زیر زمینی و فرونشست زمین در این منطقه شد.
وی با اشاره به نشست زمین در شهر اصفهان یادآور شد: در خیابان رباط 13 سانتی متر ساختمانی دوران پیدا کرده و اداره گاز، گاز را قطع کرده و شهرداری خرید و فروش را ممنوع کرد.
نادی ادامه داد : در خیابان گلزار ساختمانی هشت سانتی متر، خیابان شمالی مهران ساختمانی چهار سانتی متر نشست کرده است که نباید نادیده گرفت.
وی همچنین با تاکید بر تاثیر فرونشست زمین روی خطوط مترو گفت: در مترو در دروازه شیراز لایه سنگی است و نشست نمی کند ولی در سی و سه پل 150 متر آبرفت داریم و این قسمت ظرفیت نشست را دارد.
نادی با تاکید برنامه ریزی در این باره به صورت هوشمندانه گفت: آب های زیر زمینی تخلیه شده و کم شده است و چون با چشم قابل مشاهده نیستند متوجه خالی شدن آن نیستیم.
وی با تاکید بر حفظ محیط زیست اظهارداشت: در سال شهر اصفهان در سال 84 در 9 متری آب وجود داشت ولی اکنون در 18 متری آب وجود ندارد چون داریم با سرعت و شدت از آبهای زیر زمینی برداشت می کنیم و احساس خطر هم نمی کنیم.
این استاد دانشگاه گفت: چیزی را که داریم می کاریم مصرف دو برابر قبلی است داریم با جهل مان محیط زیست را نابود می کنیم.
نادی با تاکید بر ضرورت توسعه پایدار اظهارداشت: باید خرجمان اندازه دخل مان باشد ما با سیاست نادرست می خواستیم در همه چیز خود کفا باشیم و توسعه ناپایدار ایجاد کردیم.
وی با بیان لزوم تغییر رفتارها نسبت به محیط زیست و ایجاد حساسیت در این مهم گفت: در این زمینه باید به همه آگاهی داد که به این شیوه نمی شود زندگی کرد چون از بین خواهیم رفت.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد : باید یک مقدار بینش خود را بالا برد و با آگاهی بخشی به آینده متعهد بود ودر این زمینه قوانینی الزام آور وضع شود.

** عمده آبخوان ها با فرونشست مواجه شدند
رئیس اداره محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان اظهارداشت: این موضوع مربوط برداشت بی رویه مازاد بر ظرفیت اکولوژیک منطقه است و در این زمینه دستگاه های مرتبط پیگیر هستند.
حمیرا صفی قلی با بیان اینکه تعداد زیادی از دشت های اصفهان بحرانی هستند، افزود : وزارت نیرو به طور رسمی برنامه تعادل بخشی برای منابع آب زیر زمینی را ابلاغ کرد و در این زمینه اقدام هایی در حال انجام است.
صفی قلی با اشاره به اینکه تغذیه آبخوان ها از موضوعات اصلی است که باید به آن توجه شود، گفت: عمده آب خوان ها دچار فرونشست شده که علت اصلی آن برداشت های بی رویه و حذف حقابه های زیست محیطی است.
وی با بیان اینکه اگر به حقابه های زیست محیطی توجه می شد این مشکلات را بوجود نمی آمد، افزود: نه تنها توسعه پایدار را رعایت نکردیم بلکه در مصارف آشامیدنی، صنعت و کشاورزی برداشت های نامتوازن بود.
وی با بیان این که تراکم جمعیت اصفهان کلی از منابع را صرف خود کرد، گفت: ممنوع شدن صنایع آب بر، کشاورزی، تغییرات آب و هوایی، تغییر روش های کشاورزی و کشت نیاز به کار بیشتر و جدی دارد.
صفی قلی اضافه کرد: آب منطقه ای موظف شده برنامه سازکاری با کم آبی را تهیه کند و به وزرات نیرو ارائه کند که در آن مشخص شده هر دشت اصفهان چه شرایطی دارد و چقدر آب می تواند به سفرهای زیر زمینی برگردد.
وی تصریح کرد: براساس آخرین اطاعات آب قابل برنامه ریزی برای بخش های مختلف در حال احصاء است و اگر در این برنامه حقابه تالاب بین المللی و زاینده رود که حدود 180 میلیون متر مکعب است تامین شود بخشی از کمبود آب خوان ها تامین می شود.
وی گفت: محیط زیست یک دستگاها نظارتی و حاکمیتی است و وظایف قانونی اش را انجام می دهد و در راستای خدمت رسانی به مردم و محیط زیست کشور از هیچ تلاش و کوششی دریغ نخواهد کرد.

** بارش ها نمی توانند جبران کننده آب های زیرزمینی باشند
عضو هیات مدیره جمعیت دوستداران زاینده رود گفت: عملی را که وزن ساختمان انجام می دهد وقتی به آب درون خاک اعمال می شود، آب از خاک خارج می شود و نشست انجام می شود.
جمشید نادر تهرانی اظهار داشت: خشکسالی و ته نشین شدن آب های زیر زمینی نقش تعیین کننده ای در فرونشست زمین دارند.
وی ادامه داد : بارش وقتی صورت می گیرد قسمتی از آن تبخیر، قسمتی جاری و بخشی هم به آب های زیرزمینی اضافه می شود که نمی تواند جبران کننده باشد چون راه نفوذ به سفرهای زیر زمینی از دست می رود و یا پر نمی شود.
نادر تهرانی به تاثیر برداشت های بی رویه از آب های زیر زمینی در کم آبی و فرونشست زمین اشاره و اضافه کرد : در حوضه زاینده رود به علت فقدان و نبود آب جاری زاینده رود این زخم ها پر نمی شود و بخشی از این آب ها بدون برنامه ربزی در همه حوضه صنعت، آشامیدنی و کشاورزی کنترل نمی شود.
** فرونشست مساله ملی است باید گامهای مهم برای رفع آن برداشت
عضو هیات مدیره جمعیت دوستداران زاینده رود با اشاره به اینکه مساله فرونشست در اصفهان به خاطر خشکی زاینده رود است، گفت: برای رفع این مشکل برنامه ریزی وجود ندارد که این مهم باید جدی گرفته شود.
نادر تهرانی گفت: وقتی آب رودخانه زاینده رود در گذشته کم می شد، شاید نزدیک به 15 روز جزیره های مختلف را در زاینده رود وجود داشت ولی وقتی در زمان حاضر رودخانه زاینده رود خشک و یا کم آب می شود، درمدت زمان 48 ساعت ساعت خشک می شود.
وی با بیان اینکه حتی با باز شدن زاینده رود سفرهای زیر زمینی ترمیم نمی شود، اظهارداشت : با باز شدن رودخانه این سفره ها نمی تواند ترمیم شود این مساله باعث مشکلات عدیده ای برای ما ایجاد می کند.
عضو هیات مدیره جمعیت دوستداران زاینده رود تصریح کرد : این موضوعات حتی باعث مشکلات اجتماعی می شود و پرونده ها و مسائل اجتماعی روز به روز اضافه تر می شود.
وی با بیان اینکه مساله فرونشست زمین یک مساله ملی است و باید به آن نگاه جدی شود، افزود: در این راستا باید با برنامه ریزی های درست گام های موثری برای این چالش برداشت.

**نشست زمین با زلزله متفاوت است، همه بخش ها قصور کردند
عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان اصفهان در این میزگرد ایرنا اظهارداشت: وقتی نشست زمین زیاد شود این عارضه طبیعی خود را به خوبی نشان می دهد و یک دفعه می بینید به طور مثال در منزل سرامیک ها کنده شده است.
امیرحسین خیام باشی با بیان اینکه نشست زمین با زلزله متفاوت است، گفت: این خطر در یک قدمی همه ماست و حتما باید به آن توجه شود، زیرا غیر قابل جبران است.
عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان اصفهان با بیان اینکه در برنامه ریزی ها به محیط زیست و خشکسالی توجه نشده است افزود: نمی شود فقط نوک پیکان را به سمت کشاورزان گرفت و از برداشت های بی رویه سخن گفت بلکه همه بخش ها قصور بوده است.
خیام باشی گفت: همین محدود کردن کشاورزان باعث شده به سمت ایجاد باغ بروند و به صورت غیر مجاز چاه حفر کنند.
وی گفت: این برنامه ریزی فقط توسط یک دستگاه و یا یک بخش نیست بلکه سایر بخش ها و دستگاه های مرتبط باید تعامل کنند.
خیام باشی با تاکید بر مدیریت صحیح در این ارتباط افزود: مردم در این بخش حلقه مفقوده هستند باید آگاهی بخشی انجام شود چون ما در مقابل نسل هایی آینده مسئول هستیم.