طلای کثیف، ثروتی در کهگیلویه و بویراحمد که دردسرساز می شود

با افزایش جمعیت استان کهگیلویه و بویراحمد و رشد مصرف، مواد زائد و زباله ها نیز روز به روز در حال افزایش است و این روزها نحوه جمع آوری و دفع آن به یکی از بحث های اساسی مدیریت شهری مبدل شده است.

این روزها در بسیاری از کشورهای جهان نه تنها زباله تهدیدی برای انسان ها محسوب نمی شود بلکه با مدیریت موثر به آن «طلای کثیف» نیز گفته می شود و علاوه بر بازیافت و استفاده منطقی از آن، در بخش های مختلف، حتی از این زباله ها برق نیز تولید می شود.
مدیریت پسماند به فعالیت هایی اطلاق می شود که با جمع آوری اصولی و به کار بردن فناوری های نوین در بازیافت زباله ها از این ثروت به عنوان فرصتی برای درآمدزایی استفاده می شود، اما در مقابل کشورهایی نیز با مدیریت نادرست و بدون استفاده از روش های مهندسی و بهداشتی سلامت مردم را به واسطه این زباله ها در معرض خطر قرار می دهند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد با هشدار وضعیت مدیریت پسماند در این استان گفت: در هیچ کدام از سایت های استان مدیریت اصولی دفن زباله صورت نمی گیرد.
محسن جعفری نژاد با اشاره به 17 سایت و جایگاه دفن زباله در کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: مدیریت اصولی و صحیح پسماند در همه این سایت‌ها مشکل دارد و اقدام خاصی در آن‌ها صورت نگرفته است.
برای نمونه دوپشته دشتروم یکی از ییلاق های خوش آب و هوای شهرستان بویراحمد است که اوایل دهه 70 به صورت موقت برای دفن زباله های شهر یاسوج انتخاب شد.
در شهر یاسوج رشد جمعیت در این شهر و حومه از یک سو و نبود مکانی با شرایط دوپشته باعث شد این نقطه از دشتروم به مکان دائمی دفن زباله ها تبدیل شود.
در آغاز قرار بود فقط هفت هکتار از اراضی منطقه درگیر دفن زباله ها شود که این محدوده گسترش پیدا کرد تا به 17 هکتار رسید.
البته حجم خساراتی که سایت دوپشته ایجاد کرد بسیار فراتر از 17 هکتار بود و آلودگی و شیرابه زباله ها در این منطقه در همه جهت گسترش پیدا کرد آنچنان که کارشناسان بهداشت هشدار دادند در صورت افزایش مساحت فضای زباله دان دوپشته، آب شرب شهر یاسوج و سد امامزاده قاسم و چاه های زیر دست آن در معرض آلودگی های جدی قرار خواهد گرفت.
اما شهرداران وقت بی توجهی به ساماندهی دوپشته را نتیجه همکاری نکردن اداره کل منابع طبیعی عنوان می کردند.
آنچنان که محمد علی جاوید؛ شهردار سابق یاسوج بارها در جلسات از اعلام آمادگی چندین سرمایه گذار برای ایجاد کارخانه بازیافت در منطقه به شرط واگذاری 17 هکتار از اراضی منطقه به شهرداری گفت.
مدیرکل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد مدیریت صحیح پسماند را جزء مهم‌ترین چالش های موجود در حوزه سلامت مردم دانست و گفت: وضعیت به شکلی پیش رفته است که موضوع مدیریت اصولی و صحیح پسماند همه را حساس کرده و ورود همه متولیان به این مسئله نه تنها چالش نیست بلکه ارائه نظرات آنها راهگشا نیز هست.
وی ضمن انتقاد به عدم رعایت مراحل هشت گانه مدیریت اصولی پسماند گفت: در کشور و استان کهگیلویه و بویراحمد فقط به مرحله امحا و دفن توجه می شود و سایر مراحل هشت گانه بخصوص مراحل تفکیک از مبدا و جداسازی زباله ها توجه نمی شود.
جعفری نژاد ضمن اشاره به قانون مدیریت پسماند و مشخص بودن وظایف وزارت کشور، شهرداران، بخشداران و دهیاران در مدیریت پسماندها، ادامه داد: قانون به صراحت متولیان این امر را مشخص کردده و شاید تاکنون وفاق همگانی به وجود نیامده است لذا از همه مردم و مسئولان تقاضای کمک داریم و امیدواریم امسال شهرداری ها به عنوان متولیان امر برای مدیریت پسماند استان اقدام موثری انجام دهند.
جعفری نژاد با اشاره به نقش رسانه ها در فرهنگ سازی، گفت: مدیریت پسماند فرایند پیچیده ای است که تمامی سازمان ها و نهادهای ذیربط از جمله مردم می بایست کمک کنند ضمن اینکه نقش صدا و سیما و رسانه های دیگر در مسئله فرهنگ سازی و آموزش نباید فراموش شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به وضعیت پوشش جنگلی استان و شرایط 30 بندی قانون در مشخص نمودن جایگاه های دفن زباله گفت: در سال‌های گذشته نظارت و برنامه کافی برای این حوزه وجود نداشته است.
جعفری نژاد تصریح کرد: با توجه به شرایط حساس استان در مدیریت پسماند می بایست از ظرفیت ها و اعتبار ملی استفاده کرد و اگر استانداری و شهرداری ها یک طرح جامع تهیه و به سازمان محیط زیست ارائه کنند می‌توان امیدوار بود که موضوع پسماند در کهگیلویه و بویراحمد مدیریت شود زیرا با تولید سرانه بالای زباله در استان هرچقدر که زمین به این امر اختصاص داده شود جوابگوی کار نخواهد بود.
وی تأکید کرد: وضعیت استان ما در حوزه مدیریت پسماند نه تنها خوب نیست بلکه بحرانی است و کوتاهی در این زمینه ممکن است شیرابه‌ها به منابع آب‌های زیرزمینی نفوذ کند لذا مدیریت پسماند باید در صدر اولویت‌ها باشد زیرا کوتاهی در این امر سلامت همه را تهدید می‌کند.
جعفری نژاد با اشاره به صدور اخطاریه های مکرر و معرفی چندین دهیار و شهردار به مراجع قضایی در بحث پسماند، گفت: گاهی برخی شهرداران به مراجع قضایی معرفی می شوند و برخی نیز محکوم شدند اما مشکل پسماند حل نشد.
برای نمونه ساماندهی سایت زباله دوپشته نیاز به یک عزم همگانی و فرا دستگاهی دارد زیرا در خوشبینانه ترین حالت یک کارخانه می تواند 40 درصد از از زباله ها را بازیافت کند و مابقی آن باید به صورت بهداشتی دفن شود.
دوپشته دشتروم بالادست شاه قاسم در نزدیکی یاسوج ، مزارع کشاورزی و مزارع پرورش ماهی در آن محدوده قرار دارد که در صورت پیش روی، حیات پایین دست خود را نابود خواهد کرد.
شهرداری به تنهایی نمی‌تواند این موضوع را حل کند و نیاز به کمک مجموعه دولت، مجلس و دیگر مجموعه ها دارد پس، از همه دستگاه های اجرایی متولی و مردم در زمینه پسماند تقاضای همکاری و کمک داریم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: تولید زباله در این استان از نرم کشوری بالاتر است و این امر زیبنده مردم با فرهنگ این استان نیست.
سرانه تولید زباله در کشور 860 گرم برای هر نفر است که این میزان برای هر نفر در کهگیلویه و بویراحمد یک کیلوگرم هست.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان تولید زباله تر (تجزیه پذیر) در مناطق مختلف استان از تولید زباله خشک بیشتر است و در فصل تابستان به دلیل افزایش شمار مسافران و گردشگران این میزان تا 1.5 کیلوگرم افزایش می‌یابد.
محسن جعفری نژاد بر این باور است با توجه به کمبود عرصه برای دفن زباله در استان برای مدیریت پسماند باید کار تفکیک زباله برای بازیافت از درب منازل مردم شروع شود.