جمع‌آوری دو هزار رشته دام و تور صید پرندگان در مازندران
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران از جمع‌آوری بیش از دو هزار رشته دام و تور صید پرندگان از ابتدای امسال در این استان با همکاری مردم و دستگاه‌های مرتبط خبر داد و نقش مشارکت مردم را تاثیرگذارترین راهکار مبارزه با صید و شکار غیر مجاز دانست.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی افزود: امسال برای اولین بار با پشتیبانی و همکاری همه‌جانبه دادستان، دستگاه قضایی، استانداری، نیروی انتظامی استان مازندران و شهرستان‌های مربوطه، 10 عملیات انجام و طی آنها بیش از 2 هزار رشته دام و تور جمع‌آوری شد.
وی درباره روش زنده‌گیری پرندگان نیز گفت: شکار و زنده‌گیری پرندگان به شیوه «دوما» و «گذر» و آنچه اکنون از آنها در منطقه فریدونکنار دیده می‌شود، بازمانده بیش از 10 دام‌گاهی است که به مرور زمان و در اثر تبدیل عرصه دامگاهها به شالیزار از بین رفته‌اند.
روش «دوما» : دوما واژه محلی مازندرانی به معنای دامگاه پرندگان وحشی بوده و این شکار سنتی مرغابی و غاز وحشی کاملا منطبق بر اصول زیست محیطی است که با حقه زدن به پرنده انجام می‌شود، دوما که کهن‌ترین روش شکار پرندگان مهاجر در مازندران است بیشتر در تالاب بین‌المللی فریدونکنار صورت می‌گیرد.
در این روش شکارچیان با استفاده از پرنده دست‌آموز، پرندگان دیگر از جمله غازهای گردن سبز را در دام‌چال‌ها فرود می‌آوردند و شکارچیان هم آنها را زنده شکار می‌کنند.
روش «گذر» : در این روش صیادان در مسیر پرواز پرندگان، دام‌های هوایی پهن می‌کنند که حین پرواز در آن گرفتار می‌شوند.
در سال 1380 و قبل از انتخاب فریدونکنار به عنوان منطقه تیراندازی ممنوع فقط چهار دامگاه در مجموع شهرستان فریدونکنار وجود داشت و متعاقب آن در سال 1386 یک دامگاه با عنوان «سرخرود جدید» یا مرکزی به آن اضافه شد، اکنون پنج دامگاه در منطقه تالابی فریدونکنار که عرصه‌ای به وسعت 5400 هکتار را در بر می‌گیرد، به شکار و زنده‌گیری پرندگان مبادرت می‌کنند.
وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست و به تبع آن اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران، با آگاهی از وضعیت و شرایط خاص تالاب (تالاب فصلی با مالکیت اشخاص و قبول بهره‌برداری از دامگاهها برای زنده‌گیری مرغابی‌ها)، از سال 1381 این منطقه تالابی را به عنوان منطقه تیراندازی ممنوع (و نه ممنوعیت شکار) انتخاب و در سال بعد یعنی در سال1382 به دلیل اهمیت و نقش آن در جلب جمعیت قابل توجه پرندگان مهاجر زمستان‌گذران و گونه‌های حمایت شده و حفاظت شده و به ویژه گونه درمعرض خطر بحرانی انقراض درنای سیبری به عنوان بیست و دومین تالاب بین‌المللی در کنوانسیون تالاب‌های مهم جهانی (کنوانسیون رامسر) معرفی کرده است.
مدیر کل محیط زیست مازندران ادامه داد: بدیهی است حفظ و نگهداری منطقه و برقراری تالاب، موکول به برداشت و بهره‌برداری ذینفعان تالاب بوده و اساسا ماهیت وجودی تالاب بر بهره‌برداری از مرغابی‌ها پی‌ریزی شده است، حفاظت از این منطقه از گذشته دور بر عهده بهره‌برداران محلی بوده و محیط زیست وظیفه نظارت بر شکار و زنده‌گیری پرندگان و صدور پروانه انتفاعی برای دوما داران و کنترل روش‌های زنده‌گیری را بر عهده داشته است.
وی افزود: تا قبل از توسعه روش‌های غیر مجاز مانند «کرس» (روشی برای شکار دسته جمعی پرندگان) و برپایی «غازدام‌ها» و تبدیل شکار از معیشتی به شکار اقتصادی و تجاری، مشکل خاصی در ایجاد تالاب، اخذ پروانه انتفاعی، نظارت، مدیریت و بهره‌برداری وجود نداشته است، اما با توسعه کمی و کیفی روش‌های زنده‌گیری، جایگزینی «کرس» به جای «دوما» و نصب اسپیکر برای جلب پرندگان و گسترش دام‌های هوایی در بیرون و پیرامون دامگاهها، وضع به حد قابل مشاهده و ملاحظه‌ای دگرگون شده است.
ابراهیمی کارنامی با اشاره به تبدیل پرنده‌فروشی از بازاری محلی به موضوعی تجاری گفت: بازاری که روزگاری برای فروش پرندگان در حد سنتی فعالیت می‌کرد، به یک مرکز پر سود تجارت و قاچاق پرندگان تبدیل شد به همین دلیل مجموعه محیط زیست استان در مسیر ایفای مسئولیت سازمانی در دو مرحله عملیاتی که در دهه‌های 70 و 80 انجام داد، متاسفانه با مقاومت دامگاه‌داران و حمایت مسئولان ذیربط و عدم پشتیبانی از ماموران محیط زیست، از سوی دستگاه‌های ذیربط، نهایتا ادوات غیر مجاز جمع‌آوری شده به صاحبان آنها عودت داده شد و این اتفاقات هر روز محیط زیست را در مقابل متخلفین ذلیل‌تر کرد.
وی افزود: در سال 1392 با توافق مقامات استانی، طرحی در راستای ساماندهی صید در منطقه فریدونکنار و محمودآباد تهیه شد که طی 5 سال باید تمام روش‌های غیر مجاز جمع‌آوری می‌شد اما متاسفانه باز هم تا سال 1396 هیچ روشی جمع نشده بلکه هم تورها بیشتر و گسترده‌تر شدند و هم کرس‌ها اضافه شدند.
وی گفت: در سال 96 با برگزاری 5 جلسه با نماینده دامگاه‌داران و مسئولان محلی، با وجود تصویب شورای تامین استان مبنی بر حذف روش‌های غیر مجاز، باز هم دامگاه‌داران تمکین نکرده‌اند و محیط زیست بدون حمایت سایر دستگاه‌های محلی، به صورت موردی وارد عملیات حذف روش‌های غیر مجاز شد.
وی افزود: اگر چه عملیات نسبت به گستردگی تخلفات محدود بوده، اما فرصت و تجربه‌ای را به دنبال داشت که محیط زیست را مصمم به اجرای اقدامات قانونی گسترده‌تر در امسال کرد که امسال برای اولین بار با پشتیبانی و همکاری همه‌جانبه دادستان مرکز استان مازندران و دستگاه قضایی استان و شهرستان‌های مربوطه، استانداری مازندران و نیروی انتظامی، 10 عملیات با تعداد نیروی بیشتر تاکنون انجام شده است که طی آنها بیش از دو هزار رشته دام و تور جمع‌آوری شد که اگرچه مقاومت‌هایی را در مسیر اجرای قانون شاهد بودیم و بعضا حمایت نکردن جدی برخی مسئولان محلی نیز مانع کار بود اما مقدمات برای حذف تورهای هوایی در مناطق حساس مانند لپوی فریدونکنار نیز فراهم شد.
آخرین دیدگاهها