چرا تالاب‌ها و ذخایر طبیعی ایران در حال آتش گرفتن هستند؟ نقش مردم و دولت چیست؟

“بحران خشکسالی و کم‌آبی در ایران یک چالش عمده است؛ به خصوص زمانی که به دلیل سوءمدیریت و غیرمستقیم تشدید می‌شود. یکی از عوامل دیگر می‌تواند عدم تعامل میان نهادهای مختلف باشد که عامل اصلی آتش‌سوزی‌ها بوده است. برخی از کارشناسان می‌گویند یکپارچگی در مدیریت بحران‌های مختلف در ایران وجود ندارد و سازمان های مختلف راه‌حل‌های گوناگونی را ارائه می‌دهند. این به معنای از دست رفتن زمان است و اگر یک اتش‌سوزی روی دهد وضعیت بدتر می‌شود”.

تخریب تالاب‌ها و ذخایر طبیعی در آتش‌سوزی در ایران ممکن است به وسیله عامل انسانی بوده باشد و یا توسط طبیعت.

مادری که صورت‌اش را با روسری پوشانده است می‌ایستد تا سرفه کند و دوباره به راه خود ادامه دهد. او همراه دخترش است. مریم و دخترش مینا تنها کسانی نیستند که با این هوای آلوده و بد در جنوب غربی ایران دست و پنجه نرم می‌کنند. بیش از دو ماه است که اهواز و مردمان‌اش با آتش‌سوزی در نزدیکی مرز با عراق دست و پنجه نرم می‌کنند و این موضوع بر هوای آنجا تاثیر منفی گذاشته است. آتش‌سوزی در تالاب هورالعظیم روی داده است؛ بخش ایرانی تالاب نیز چند بار آتش گرفته و به دست‌کم ۳۰۰ هکتار از اراضی منطقه آسیب رسانده است. تقریبا دو سوم از این تالاب در عراق واقع شده و بقیه در نزدیکی اهواز قرار دارد.

چرا تالاب‌ها و ذخایر طبیعی ایران در حال آتش گرفتن هستند؟ نقش مردم و دولت چیست؟

سایت تحلیلی “المانیتور” می نویسد: “در اواسط ماه آگوست فرماندار شهر هویزه در غرب اهواز که این تالاب در آن منطقه مرزی واقع شده است، گفت که دود و آتش از سمت عراقی تالاب بوده است. او اشاره کرد که بر اثر دود ناشی از آتش سوزی 250 نفر روانه بیمارستان شدند. در بخش ایرانی این تالاب نیز وضعیت بهتر نیست. دکتر شیوا اکبری فضلی که در بیمارستانی در اهواز کار می کند به “المانیتور” گفت که در چندین هفته گذشته تعداد بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی که به آن بیمارستان مراجعه کرده‌اند افزایش یافته است. او می‌گوید در حال حاضر دود در هوا موارد حملات آسم و مشکلات پوستی مانند اگزما را افزایش داده است. او می‌گوید این شرایط وضعیت افراد مبتلا به آسم و آلرژی را بدتر می‌کند و افرادی که بدون ماسک باشند نیز دچار سرفه و اشک ریختن از چشم می‌شوند”.

“المانیتور” با اشاره به این که اکثر ساکنان آن منطقه می‌گویند از سوزش چشم و ابریزش بینی و چشم و سردرد و سرفه شدید رنج می‌برند، می‌افزاید:”دکتر زهرا فرج زاده یکی از مقام مرکز بهداشت استان خوزستان می‌گوید که مقامات توجه کافی به شرایط زندگی مردم اهواز ندارند او آنان را مقصر اصلی می‌داند و می گوید به نظر می‌رسد آتش‌سوزی هورالعظیم یکی از اولویت‌ها برای مقامات دولتی است. اما این کافی نیست باید پروژه‌های کمک‌رسانی را اجرا کرد”. او می‌گوید همه ایرانیان باید در مورد چالش‌های زیست محیطی احساس مسئولیت کنند. ما از نظر فرهنگ زمانی که به حفاظت از محیط زیست می‌رسیم غنی نیستیم. او معتقد است چالش بیشتر در مورد آموزش فرهنگی در سطح عموم مردم است و نه تنها در مورد رویکرد مقامات نسبت به مسائل زیست محیطی”.

متاسفانه هورالعظیم تنها منبع از منابع طبیعی در ایران نیست که دچار حادثه‌ای این‌چنینی می‌شود. در ماه آگوست حدود پنج میلیون متر مربع از تالاب میانکاله در استان مازندران در آتش سوخت. این تالاب بخشی از منابع طبیعی بین المللی بود که انواع مختلف پرندگان محلی و مهاجر و گونه‌های مختلف در آن حضور دارند. جنگل‌های مریوان در کردستان نیز یکی از ذخایر طبیعی است که در آتش سوزی نابود شده‌اند و بیش از 100 هزار متر مربع به مدت دو ساعت سوخت”.

اما چرا ذخایر طبیعی ایران در معرض آتش‌سوزی قرار می‌گیرند؟

این سایت اشاره می‌کند که در برخی موارد مقام‌های دولتی مردم محلی را متهم کرده‌اند که اشیای قابل اشتغال را در طبیعت می‌ریزند و آتش‌سوزی بر اثر آن ایجاد می‌شود. برخی می‌گویند گروه‌های تروریستی در برخی از آتش‌سوزی‌های منطقه نقش داشته‌؛اند از جمله گروه‌های تجزیه‌طلب که مسئولیت حمله اخیر به رژه نظامی در اهواز را برعهده گرفتند. اهواز و استان خوزستان به علت آب و هوای گرم دچار خشسکالی شده‌اند و مانند بسیاری از دیگر نقاط ایران این منطقه با کمبود آب مواجه است. آخرین آمار وزارت انرژی نشان می دهد که در چندین استان کمبود جدی آب وجود دارد. بسیاری از سدهای ایران نیز وضعیت بدی دارند و تاکنون پنجاه درصد از آب خود را از دست داده‌اند.

این سایت در پایان می‌نویسد: “بحران خشکسالی و کم‌آبی در ایران یک چالش عمده است؛ به خصوص زمانی که به دلیل سوءمدیریت و غیرمستقیم تشدید می‌شود. یکی از عوامل دیگر می‌تواند عدم تعامل میان نهادهای مختلف باشد که عامل اصلی آتش‌سوزی‌ها بوده است. برخی از کارشناسان می‌گویند یکپارچگی در مدیریت بحران‌های مختلف در ایران وجود ندارد و سازمان های مختلف راه‌حل‌های گوناگونی را ارائه می‌دهند. این به معنای از دست رفتن زمان است و اگر یک اتش‌سوزی روی دهد وضعیت بدتر می‌شود”.