زبانه‌هایی که در هور آرام نمی‌گیرد؛ دود هورالعظیم در چشم مردم خوزستان
در طول این مدت چندین هزار ماسک فیلتردار از سوی مدیریت بحران توزیع شده و داروهای مورد نیاز از سوی دانشگاه علوم پزشکی اهواز تامین شده است، اما ساکنان هویزه به عنوان نزدیکترین همسایه بخش ایرانی تالاب می‌گویند که دود ریه‌هایشان را خراب کرده و حتی آنها که سابقه آلرژی و اسم نداشته‌اند را مریض کرده است.
دود آتش یک روز به سمت اهوازی‌ها و یک روز به سمت آبادانی‌ها و خرمشهری‌هاست و در هر حال یک روز کمتر و یا بیشتر ادامه دارد و انگار تا نابودی ۱۱۸ هزار هکتار نیزارهای هور خیال خاموش شدن ندارد.
در حالی‌که نماینده اهواز روز یکشنبه گفت آتش سوزی در تالاب هورالعظیم با کاهش دمای هوا و رسیدن به کمتر از ۵۰ درجه مهار شده است و امید دارد آتش در این تالاب خاموش شود، فرماندار هویزه از ادامه آتش سوزی در تالاب هورالعظیم خبر داد و محیط زیست استان آن را تاکید کرد، اما این اولین بار نیست که مسئولی در خوزستان خبر از مهار آتش تالاب داده و پیش از این وقتی با هماهنگی وزارت کشور، وزارت امور خارجه و وزارت دفاع ایران، دو فروند بالگرد و یک فروند هواپیمای آبپاش در چندین مرحله به کانون‌های آتش‌سوزی در کشور عراق اعزام شدند، در ۳ مردادماه اعلام شد که آتش در بخش عراقی هورالعظیم مهار شده اما یکی دو روز نگذشته بود که دوباره دود شبانه در اهواز و شهرهای مرزی پیچید و فردای آن روز از سوی اداره‌کل محیط زیست خوزستان به استناد تصاویر ماهواره‌ای، شعله‌ور شدن مجدد آتش در بخش عراقی هورالعظیم تایید شد.
آتش‌سوزی تالاب هورالعظیم از حدود دو ماه پیش ابتدا در ۱۰ کیلومتری داخل خاک عراق آغاز و سپس به بخش ایران هم کشیده شد. آتش‌سوزی قسمت مربوط به ایران طی یک هفته تا ۱۰ روز کاهش یافت، اما در قسمت خاک عراق هنوز آتش شعله می‌کشد و کم و زیاد ادامه دارد؛ یک‌سوم تالاب مرزی هورالعظیم در ایران و دو سوم آن در عراق قرار دارد.
پیش از این عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست مدعی شد که این آتش‌سوزی «صد درصد عمدی» است چرا که به موازات مرزهای ایران رخ داده است.
کیامرث حاجی‌زاده، مدیرکل مدیریت بحران خوزستان گفته، آتش‌سوزی گسترده در دو ماه اخیر در ۱۸۰ هزار هکتار از بخش عراقی تالاب هورالعظیم به صورت نقطه‌ای آغاز شده و چندین بار عملیات اطفای حریق پس از پیگیری‌های مستمر با وجود تاخیر دولت عراق در صدور مجوز پرواز برای بالگردهای آبپاش و هم‌چنین هواپیمای آبپاش، انجام شده و با وجود این‌که هر سه مرحله از عملیات اطفای حریق منجر به خاموشی شد اما به دلایل نامعلوم عمدی یا طبیعی مجددا بخش عراقی تالاب دچار آتش‌سوزی شده است.
خیلی کارها هم برای کنترل آتش سوزی انجام شد از جمله آن‌که پیگیری‌های لازم با حضور استاندار و مدیریت بحران از طریق وزارت کشور، وزارت خارجه، سازمان مدیریت بحران کشور و سازمان محیط زیست کشور انجام شد که منجر به تشکیل جلسه‌ای در شورای عالی امنیت ملی کشور شد و در آن جلسه مصوب شد هیات عالی‌رتبه‌ای متشکل از وزارت خارجه، وزارت نیرو، سازمان محیط زیست، استانداری خوزستان و سایر دستگاه‌های اجرایی تشکیل شود و نشست مشترکی به صورت فوری با دولت عراق داشته باشند تا دولت عراق را متقاعد کنند طبق تعهدات کنوانسیون‌های بین‌المللی نسبت به تامین حق‌آبه بخش عراقی هور و حفظ و نگهداری تالاب همانند قسمت ایرانی که دارای آب است اقدام فوری کنند. هم‌چنین وزارت دفاع و مرکز هوا فضای سپاه پاسداران نسبت به اطفای مستمر و مکرر هورالعظیم در بخش عراقی اقدام نماید، اما از آن طرف تاکنون از سوی دولت عراق با پیگیری‌ها و مکاتبات، اقدام قابل توجهی صورت نگرفته است.
فرماندار هویزه در آخرین اظهار نظر از ادامه آتش سوزی در تالاب هورالعظیم خبر داده و به ایسنا گفته، تاکنون حدود ۳۰ هزار هکتار از بخش عراقی این تالاب طعمه حریق شده است.آتش سوزی در بخش عراقی تالاب هورالعظیم همچنان ادامه دارد و دود ناشی از این آتش سوزی آلودگی بسیاری در شهرستان هویزه ایجاد کرده است.
ناظم ثبوتی اظهار کرد: “طی دو روز گذشته دود زیادی از این آتش سوزی در هویزه منتشر شده و انتشار دود از شب تا حدود ساعت ۱۰ صبح ادامه داشت. روزگذشته (۲۵ شهریورماه) به دلیل تغییر وضعیت جوی از میزان دود منتشر شده در هویزه مقداری کاسته شد. کانون‌های مختلفی در بخش عراقی تالاب هورالعظیم دچار آتش‌سوزی شده است اما به دلیل افزایش رطوبت و وقوع پدیده شرجی، وضعیت آتش کمی بهتر شده است”.
ثبوتی تصریح کرد: “طبق آخرین آمار که مربوط به حدود ۲۰ روز گذشته است، ۲۸ هزار هکتار از بخش عراقی این تالاب طعمه حریق شده که قطعا وسعت این آتش‌سوزی اکنون به حدود ۳۰ هزار هکتار رسیده است”.
شهریار عسکری، مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز با اشاره به ادامه آتش سوزی در بخش عراقی تالاب هورالعظیم به ایسنا گفت: “انجام رایزنی‌های لازم با کشور عراق جهت مشارکت و انجام تعهداتش در خاموش کردن آتش سوزی به وزارت امور خارجه محول شده است که در حال پیگیری هستند”.
وی افزود: “به دلیل این‌که جهت باد جنوب غرب است و این روزها در خوزستان شاهد وقوع شرجی هستیم، دود آتش سوزی در شهرهای خوزستان منتشر نمی‌شود و این دود به سمت شهرهای کشور عراق می‌رود”.
مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به انجام چندین مرحله عملیات اطفا از سوی نیروهای ایرانی در بخش عراقی هورالعظیم گفت: “از دو هفته پیش عملیات اطفای حریق متوقف شده است”.
پیش تر علی ساری، نماینده اهواز مدعی شد، آتش سوزی در تالاب هورالعظیم با کاهش دمای هوا و رسیدن به کمتر از ۵۰ درجه مهار شده است.
وی، علت اصلی آتش سوزی تالاب هورالعظیم را انتقال آب به مکان‌های دیگر دانسته و ادامه داده این موضوع باعث شده که مواد بر اساس گرمای شدید آتش بگیرند و با وجود این‌که آتش چند بار مهار شده ولی باز حریق ایجاد می‌شود. در مراحل قبلی هم چندین بار تا مرحله مهار کامل پیش رفتند ولی حریق بار دیگر به دلیل گرمای شدید آغاز شد.
وی ادامه داد: “عده‌ای می‌گفتند حریق عمدی است که اگر عمدی بود باید ادامه می‌داشت؛ اکنون نیز با کاهش دما و رسیدن دما به کمتر از ۵۰ درجه، آتش خاموش و مهار شده است”.
ساری با تاکید بر این‌که وزارت خارجه باید این موضوع را پیگیری کند، توضیح داد: “باید مذاکراتی درباره سیاست‌های حوزه آب و مسائل امور خارجه با ترکیه آن هم به دور از مجادله صورت گیرد کما این‌که این موضوع را در قالب سوالی از وزیرخارجه پیگیری می‌کنم. با اقدامات ترکیه در حوزه مرزهای آبی، محیط زیست ایران و عراق شدیدا آسیب می‌بیند و باید از طریق دیپلماتیک مشکل آب را حل کنیم و اجازه ندهیم دولت ترکیه در این حوزه هرکاری دلش می‌خواهد انجام دهد”.
هورالعظیم (به معنای تالاب بسیار بزرگ) بزرگ‌ترین تالاب استان خوزستان و یکی از بزرگ‌ترین تالاب‌های ایران است. این تالاب در مرز ایران و عراق واقع شده و حدود یک سوم این تالاب در ایران و دوسوم آن در کشور عراق است. این تالاب از دیدگاه منابع جانوری و گیاهی غنی بوده ولی هم‌اینک این منابع با نابودی روبه‌روست.
این تالاب از آب‌های اضافه رود کرخه، دویرچ و بخشی از آب‌های اضافه اروندرود تشکیل شده‌است. ژرفای این هور کم است ولی تدریجاً در وسط آن به چند متر می‌رسد و مساحت مشخص شده توسط اداره کل محیط زیست خوزستان به عنوان تالاب حدود ۱۱۸۰۰۰ هکتار است. سراسر هورالعظیم با نی پوشیده شده‌است. هورالعظیم در غرب استان خوزستان در انتهای رود کرخه در منطقه مرزی دشت آزادگان بین دو کشور ایران و عراق واقع شده است.
از بخش ایرانی تالاب هورالعظیم که مساحتی شامل ۶۴ هزار و ۱۰۰ هکتار داشت در حال حاضر ۲۹ هزار هکتار باقی‌مانده یعنی معادل ۵۴ درصد مساحت این تالاب از بین رفته است. مساحت این تالاب در کل بخش ایران و عراق در مجموع ۳۰۷ هزار هکتار بوده که این مساحت در کل به ۱۰۲ هزار هکتار کاهش یافته یعنی ۶۷ درصد آن از بین رفته است.
آخرین دیدگاه‌ها