خشک شدن تالاب گاوخونی خطر سونامی نمک را در پی دارد

رئیس اداره پژوهش و فناوری حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: براساس تحقیقات انجام شده در مورد اثرات زیست محیطی تالاب بین المللی گاوخونی، خشک شدن این تالاب، خطر سونامی نمک را در پی دارد.

کیوان نعمتی افزود: این امر می تواند سبب از بین رفتن زمین های کشاورزی مستعد منطقه و نابودی هزاران هکتار دشت حاصلخیز شود.
وی گفت: طرح تحقیقاتی ” بررسی اثرات زیست محیطی خشک شدن تالاب بین المللی گاوخونی که بین دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) و اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان منعقد شده بود، پس از 40 ماه کار عملیاتی و تحقیقاتی به پایان رسید.
وی گفت: در این طرح که به منظور بررسی آثار و پیامدهای زیست محیطی حاصل از خشک شدن تالاب گاوخونی تعریف شده بود، مشخص گردید که با پیشرفت خشکسالی در این تالاب، غلظت برخی از فلزات سنگین نمایان شده است که می تواند منشاء اثرات سوئی در آینده نزدیک باشد؛ هر چند از نظر ترکیبات آلی کلره هنوز تالاب در وضعیت نامناسبی نمی باشد.
رئیس اداره پژوهش و فناوری حفاظت محیط زیست استان اصفهان اظهارکرد: در بررسی نمونه های گرد و غبار منطقه مشاهده شد که میزان متوسط سرب، روی و کادمیوم، در نمونه های خاک حوضچه آبریز میزان سرب و کادمیوم و در نمونه های رسوبات تالاب میزان کادمیوم بیش از میزان پوسته در طبیعت منطقه می باشد.
نعمتی تصریح کرد: این مطالعات نشان داد که خاک تالاب به علت دارا بودن کمی رطوبت هنوز چندان فعال نشده و چشمه های تولید ریزگرد، شکل نگرفته است ولی پتانسیل آن وجود دارد.
وی درعین حال گفت: اگر حقابه زیست محیطی تالاب تامین نگردد در آینده ای نزدیک، به منبع اصلی تولید ریزگردهای آلوده به مواد سمی بویژه در فصولی که باد غالب از شرق به غرب می وزد، تبدیل خواهد شد.
رئیس اداره پژوهش و فناوری حفاظت محیط زیست استان اصفهان اظهارکرد: همچنین خشک شدن تالاب، خطر سونامی نمک را نیز در پی دارد که این امر می تواند سبب از بین رفتن زمین های کشاورزی مستعد منطقه و نابودی هزاران هکتار دشت حاصلخیز گردد.
نعمتی گفت: همچنین در ادامه این گزارش قید شده که حدود 50 درصد منطقه در سال 1380 فاقد پوشش گیاهی بوده این و این وسعت در سال 92 به 73 درصد رسیده است به عبارتی پوشش گیاهی این منطقه از 182 هزار و 349 هکتار در سال 80 به 68 هزار و 763 هکتار در سال 92 کاهش یافته است.
وی افزود: در پیشنهادات این طرح توصیه شده که کارگروه احیای تالاب گاوخونی همانند احیای دریاچه ارومیه در سطح استانی تشکیل گردد و حقابه زیست محیطی این تالاب ( در حدود 170 میلیون متر مکعب در سال ) برای جلوگیری از فعال شدن تالاب و تولید گرد و غبار تخصیص یابد و از برداشت های غیر مجاز در مسیر رودخانه تا تالاب جلوگیری شود.
تالاب بین‌المللی گاوخونی در فلات مرکزی ایران و در استان اصفهان قرار دارد که زاینده ‌رود در پایان مسیر خود به آن می ‌ریزد.
این تالاب حیاتی که منطقه ‌ای به وسعت 476 کیلومتر مربع را پوشانده، در 167 کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه ‌های شنی واقع ‌است.
ارتفاع آن از سطح دریا یکهزار و 470 متر و بیشینه عمق آن 150 سانتیمتر است.
تالاب گاوخونی به مثابه یک منبع زیستی غنی، پناهگاهی برای پرنده‌های مهاجر نیز محسوب می شود.
چند سالی به دلیل خشکسالی، تخصیص بیش از حد آب به صنایع و کشاورزی و تامین نشدن حقابه زاینده رود، دیگر آبی وارد تالاب گاوخونی نشد تا اینکه در اوایل تیر سال 1394 با اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست، آب زاینده ‌رود دوباره به گاوخونی رسید و این تالاب خشک شده پس از 10 سال آبگیری و موجب خوشحالی مردم، کشاورزان و دوستداران محیط زیست شد.