دریای خزر راه نجات کشور از بحران کم آبی است

رییس گروه پژوهشی مدیریت محیط زیست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: دریای خزر راه نجات کشور از بحران کم آبی در سال های آینده است و باید به این ظرفیت خدادادی احترام بگذاریم.

دریای خزر راه نجات کشور از بحران کم آبی است
همایون خوشروان افزود: باید تمام تلاش خود را به این سمت سوق دهیم که دریای خزر را از آلودگی پاک کنیم و سهم خود را در حفاظت از منابع ارزشمند آن در حد بسیار بالا ارتقا دهیم.
عضو کمیته ملی نجات خلیج گرگان اظهار کرد: اگر بتوانیم این کارها را در یک برنامه کوتاه مدت پنج ساله به انجام برسانیم بطور قطع بدانید که همین دریا می تواند در آینده به ما کمک کند تا از مشکلاتی که بحران کم آبی برای ما رقم می زند با موفقیت عبور کنیم.
وی به انجام طرح انتقال آب خزر به سمنان اشاره کرد و گفت: انتقال آب دریای خزر به استان سمنان از لحاظ زیست محیطی کار معقولی نیست چون باعث می شود در حین بهره برداری و زمان احداث تاسیسات مشکلات زیادی در مناطق ساحلی و حتی مناطق مقصد رقم بخورد که مهمترین مشکلات آن می تواند بحث نمک هایی باشد که حاصل فرایند شیرین سازی است.
رییس گروه پژوهشی مدیریت محیط زیست وزارت علوم افزود: دوم اینکه به لحاظ اجتماعی این منطقی به نظر نمی رسد که آب دریای خزر را بخواهیم فقط به یک استان منتقل کنیم و سایر استان ها محروم باشند، چون در این صورت برای استان های کم آب کشور عرصه رقابت ایجاد می کنیم و آنها هم متوقع می شوند که بتوانند از دریای خزر آب برداشت کنند، بنابراین این روش که به نوعی جزیره ای نگاه کردن به منافع یک استان می تواند باشد، منطقی نیست.
خوشروان ادامه داد: سوم اینکه اگر بخواهیم برای دریای خزر برنامه ریزی داشته باشیم باید برای استحصال آب با هدف تامین آب مورد نیاز سه استان مجاور باشد، اکنون استان های گیلان، مازندران و گلستان با گرم شدن کره زمین و کاهش میزان بارندگی درگیر مشکلات عدیده منابع آبی هستند، بنابراین اگر قرار باشد استانی از آب دریای خزر استفاده کند به نظر می رسد اولویت اول با استان های ساحلی است.
وی افزود: در حال حاضر از آب دریای خزر در کشورهای قزاقستان، ترکمستان و حتی در جمهوری آذربایجان، در مناطق خشکی که در جنوب آبشوران قرار گرفته برای شیرین سازی استفاده می شود، همچنین روسیه با استفاده از آب رودخانه ولگا دارد ذخایر آب شیرین این رودخانه را به کشاورزی و شرب مناطق فقیر نشین استان های چچن و داغستان اختصاص می دهد.
رییس گروه پژوهشی مدیریت محیط زیست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: بنابراین دریای خزر را باید به عنوان یک ظرفیت مناسب برای رفع بحران کم آبی در سال های آینده کشور تصور کنیم اما نه اینکه اکنون بخواهیم تصمیم بگیریم آب این دریا را فقط برای یک استان تخصیص دهیم زیا استان های دیگر کشور هم کم آب هستند و باید به فکر رفع مشکلات کم آبی کشور باشیم.
وی اظهار کرد: به نظر می رسد مهمترین کاری که برای بحران آب کشور می توان انجام داد این است که در ابتدای امر، کشاورزی را که بیش از 90 درصد میزان آبهای تجدید پذیر را به خود اختصاص داده، تحت مدیریت دقیق قرار دهیم یعنی تغییر گونه کشت را بر اساس آمایش سرزمین انجام دهیم و سعی کنیم از هدر رفت منابع آب در مناطقی که بسیار بسیار خشک هستند جلوگیری کنیم.
خوشروان ادامه داد: یعنی هیچ دلیلی وجود ندارد برای اینکه در 17 استان کشور برنج بکاریم و جایی که مرکز تولید برنج است مانند استان های گیلان، مازندران و گلستان را به نوعی در فضای خشکسالی رها کنیم، یا اینکه در مناطق کویری هندوانه و خربزه که بیشترین سهم آب را به خود اختصاص می دهند، بکاریم.
وی افزود: بنابراین باید تلاش کنیم تا الگوی کشت را تغییر دهیم، صرفه جویی کرده و سیستم های توزیع منابع را بهینه سازی کنیم که یکی از اساسی ترین مشکلات کشور فرسودگی سامانه های توزیع منابع آب است که با هدر رفت زیاد آب از این سامانه شرایط آسیب پذیری خشکزایی و خشکسالی را افزایش می دهند و از تمام اینها مهمتر ، بهینه سازی کادر مدیریتی در سطح وزارت نیرو است.
عضو کمیته ملی نجات خلیج گرگان گفت: یعنی به مدیران کارآمد و کارآزموده نیاز داریم که در وزارت نیرو سکان هدایت مدیریت منابع آب کشور را به عهده بگیرند و با پرهیز از هر گونه افراط و تفریط با انسجام کامل و با دانش و تخصص لازم، گام های موثری برای هدایت آب کشور بردارند زیرا در این صورت است که می توانیم حرف های اساسی برای گفتن داشته باشیم.
وی با بیان اینکه اکنون خط بطلانی بر روی پژوهش منابع آب کشور کشیده شده، افزود: اکنون پژوهش منابع آب کشور به سستی و با ضعف شدید در حال انجام است، باید بتوانیم آن را از معلومات علمی و آگاهی های بسیار کاربردی غنی کنیم و به نخبگان و متخصصان امر فرصت دهیم تا چالش ها را آسیب شناسی کنند تا بتوانیم مشکلات منابع آب کشور را رفع کنیم.
خوشروان تاکید کرد: امید است وزیر کنونی در وزارت نیرو به عنوان یک شخصیت علمی و دانشگاهی این شرایط را برای متخصصان فراهم کند تا به دور از هر گونه چالش مدیریتی، فضای هم اندیشی را به سطح بسیار ممتازی برساند تا بتوانیم مشکلات آب کشور را حل کنیم.