خشک‌ شدن دریاچه عباس‌آباد در نتیجه مدیریت نادرست آب

خشک شدن کامل دریاچه‌ عباس‌آباد؛ دریاچه‌ای که در فهرست یونسکو ثبت ملی شده بود. خشک شدن این دریاچه نشاندهنده وقوع یک تنش آبی در منطقه و ناکارآمدی مدیریت منابع آبی در شمال ایران است.
دریاچه عباس‌آباد در نزدیکی شهر بهشهر، در میان جنگل‌های مازندران، یکی از دیدنی‌ترین مناظر ایران بوده است.

دریاچه عباس‌آباد پیش از خشک شدن

این دریاچه در سال ۹۰ همراه با ۸ باغ ایرانی در فهرست یونسکو ثبت ملی شد و از جاذبه‌های گردشگری استان مازنداران به شمار می رفت. به دنبال خشکسالی اما برداشت بیش از اندازه آب برای مصارف کشاورزی و مدیریت نامناسب آب این دریاچه، باعث خشک شدن کامل آن شد.
رییس اداره محیط زیست شهرستان بهشهر، روز شنبه ۱۱ شهریور خبر خشک شدن دریاچه عباس‌آباد را تایید کرده و به ایلنا گفته است: «در سنوات قبل آب این دریاچه برای تامین آب کشاورزی استفاده می‌شد اما از آنجایی که ورودی آب به دریاچه خوب بود، هرگز با خشکسالی مواجه نمی‌شد.»
به گفته زمان رضا احمدی، در سال جاری به دلیل خشکسالی و کاهش میزان بارندگی، آبگیری این دریاچه کامل نبوده است: «آب دریاچه به منظور تامین آب زراعی تخلیه شده و رودهایی که به سمت دریاچه هدایت می‌شوند نیز خشک شده است. در نتیجه، دریاچه عباس‌آباد به طور کامل خشک شده است.»
زمان رضا احمدی با اشاره به اینکه این دریاچه مدتی است در حال آبگیری است، گفته است مسئول خشک شدن دریاچه امور آب منطقه‌ای است و آنها باید جوابگو باشند.
حسینعلی ابراهیمی‌ کارنامی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران هم گفته است علت خشک شدن این دریاچه ۱۰ هکتاری، مدیریت نادرست آب بوده است: «آب دریاچه در فصل تابستان برای کشاورزی مصرف می‌شود، اما امسال ورودی‌های دریاچه کاهش یافته است. گرم شدن استان مازندران، کاهش بارندگی و مصرف بیش از حد آب موجب شده این دریاچه خشک شود، البته مدتی است خروجی دریاچه را بسته‌اند اما متاسفانه هنوز آبگیری نشده است.»
به گفته ابراهیمی‌ کارنامی، امسال در بقیه نقاط استان مازندران هم خشکسالی حاکم است و تنها با مدیریت صحیح منابع آبی می‌توان منطقه را با خشکسالی سازگار کرد: «استان مازندران اکنون هشتمین استان خشکسالی زده و دومین استان کم‌بارش کشور نسبت به میانگین دوره‌ای است. بنابراین این یک تنش آبی است که در دریاچه عباس‌آباد و بقیه دریاچه‌ها نیز شاهد نتیجه آن هستیم و دریاچه الندان در ساری نیز به همین علت خشک شده است.»

برداشت غیرمجاز و بیش از اندازه آب از دریاچه‌ها عامل اصلی خشک شدن این منابع آبی است که از سوی مقامات محلی بر آن تاکید شده است. به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران، وظیفه اداره آب این است که روی خروجی آب نظارت دقیق داشته باشد و میزان خروجی و ورودی آب دریاچه را تنظیم کند.
ابراهیمی‌ کارنامی به نقش وزارت جهاد کشاورزی در برداشت آب دریاچه‌ها برای مصارف کشاورزی نیز پرداخته اما در عین حال گفته است: ‌«نمی‌توان تقصیر را بر گردن وزارتخانه‌ای انداخت. امروز کل دنیا به خصوص کشورهای صنعتی با بحث گرمایش زمین مواجه هستند و فقط ما درگیر آن نیستیم. در حال حاضر کشورهایی همچون ایتالیا و آمریکا نیز درگیر بحث تغییرات اقلیمی هستند، اما شدت و اثرگذاری آن در بخش‌های مختلف متفاوت است. متاسفانه در شمال ایران اثرگذاری تغییرات اقلیمی و گرم شده زمین بسیار مشهود است.»
به گفته او وزارت جهاد کشاورزی می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از خشک شدن دریاچه‌ها داشته باشد و کشاورزان را در راستای مدیریت منابع آب آموزش دهد: «از آنجا که بخش اعظم کشاورزی در شمال کشور به برنج‌کاری اختصاص دارد و برنج‌کاری آب زیادی مصرف می‌کند، مدیریت آب دارای اهمیت بیشتری است.»
ابراهیمی‌ کارنامی گفته است: «منتظریم با بارندگی در سال‌های آینده بخشی از این خشکسالی جبران شود اما نسبت به سال گذشته شرایط وخیم است. میانگین بارندگی در استان مازندران ۵۰ درصد است و نسبت به میانگین دوره‌ای، نزدیک به ۳۰ درصد کاهش یافته است.»
این مقام مسئول محلی گفته است باید با توجه به شرایط این دوره خشکسالی، با منابع آبی‌ برخورد شود.