تفاهم نامه همکاری ایران و عراق پیرامون مقابله با گرد و غبار امضاء شد/ خشکسالی سال‌های اخیر عراق بی‌ارتباط با سدسازی‌های ترکیه نیست

معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در مراسم امضاء تفاهم نامه همکاری میان سازمان حفاظت محیط زیست ایران و وزارت بهداشت و محیط زیست عراق پیرامون موضوع اجرای طرح مرکز توان افزایی و آموزش مقابله با گرد و غبار در 200 هکتار از اراضی کربلا که عصر امروز در محل سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، گفت: این تفاهم نامه در ادامه همکاری های دو دولت در زمینه محیط زیست صورت می گیرد و نخستین گام اجرایی برای تحقق تفاهم نامه منعقد شده میان دو کشور برای مقابله با گرد و غبار است.

ارسال کننده : نادر زندی

وی با اشاره به مذاکرات مختلف مستقیم و غیر مستقیم با طرف های عراقی در حوزهمحیط زیست به ویژه با محور مقابله با طوفان های گرد و غبار، اظهار کرد: طوفان های گرد و غبار به واسطه آثار وسیعی که بر منطقه و ایران دارند همواره از مهم ترین محورهای مذاکراتی بوده و خوشبختانه امروز شاهد امضاء تفاهم نامه ای بر اساس مصوبه دولت عراق و تصمیم و عزم جدی مسئولان ارشد این کشور برای مقابله با پدیده گرد و غبار در قالب مجموعه ای مطالعاتی_ آموزشی در حریم شهر کربلا هستیم.
معاون رئیس جمهور با بیان اینکه ستاد ملی مقابله با گرد و غبار و ستاد بازسازی عتبات عالیات نقش محوری و کلیدی در اجرای این تفاهم نامه دارند، افزود: تلاش می کنیم تا با اتخاذ رویکردی جامع نگر، فعالیت این مرکز مطالعاتی _ آموزشی را پیگیری کنیم تا بعدها بتوانیم دستاوردهای این مجموعه پایلوت را به سایر بخش ها نیز منتقل کنیم. 
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اشاره ای هم به طرح موضوع گرد و غبار دربعد بین المللی به واسطه تلاش های ایران داشت و گفت: در همین راستا، نخستین اجلاس بین المللی مقابله با گرد و غبار از 12 تا 14 تیرماه به میزبانی تهران برگزار می شود که به بحث و بررسی نحوه اجرایی شدن قطعنامه های سازمان های بین المللی، همکاری های حقوقی میان کشورها و هم افزایی کنوانسیون های جهانی برای مقابله با آثار مخرب و آسیب های وارده از طوفان های گرد و غبار به جوامع، شهرها و سلامت مردم خواهد پرداخت.
این مقام مسئول یادآوری کرد: تفاهم نامه امروز که بر اساس مصوبه دولت عراق به مرحله اجرایی رسیده است بر اساس توافق صورت گرفته در دولت دهم و همزمان با سال 91 برای ایجاد مرکزی آموزشی پژوهشی در عرصه ای 200 هکتاری و توان افزایی کارشناسان عراقی در زمینه مقابله با گرد و غبار است.
ابتکار ادامه داد: در این تفاهم نامه مباحثی همچون پیش بینی و هواشناسی، سنجش و پایش کیفیت هوا، تثبیت خاک، کاشت نهال، روش های علمی مقابله با گرد و غبار، آثار تغییر اقلیم بر تشدید پدیده گرد و غبار و در نهایت مقابله با کاون های گرد و غبار که منجر به توان افزایی کارشناسان عراقی می شود، مورد توجه قرار گرفته است.
به گفته معاون رئیس جمهور، عملیات اجرایی این مرکز از دو ماه دیگر آغاز می شود و پیش از آن نیز فعالیت های مطالعاتی اولیه پروژه صورت می پذیرد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص منابع مالی لازم برای این تفاهم نامه، اظهار کرد: هر دو طرف برای تامین منابع مالی مورد نیاز تعهداتی دارند. به طور نمونه تامین زمین و منابع آبی با دولت عراق است و برخی دیگر از تعهدات بر عهده دولت ایران است که تعهدات دولت ایران با همکاری ستاد بازسازی عتبات عالیات که از شرایط خوبی برای اجرای عملیات در عراق برخوردار است، پیگیری خواهد شد.
وی افزود: به رغم اینکه پیش بینی هزینه ها برای زیرساخت و عملیات اجرایی و نگهداری 200 هکتار مزرعه آموزشی_ پژوهشی و مرکز توان افزایی برای مقابله با گرد و غبار صورت گرفته است اما هنوز مبلغ قطعی هنوز مشخص نیست.
ابتکار ضمن تاکید بر این موضوع که کانون های گرد و غبار داخل عراق باید توسط دولت عراق، تثبیت و کنترل شود، تصریح کرد: ایران در گام نخست برای آموزش، توان افزایی و ظرفیت سازی کارشناسان عراقی به منظور مقابله با گرد و غبار با دولت این کشور همکاری و مشارکت خواهد داشت.
معاون رئیس جمهور ادامه داد: افزون بر این در سال گذشته همزمان با پیاده روی اربعین درختکاری در مرز مهران در استان ایلام با مشارکت ایران انجام شد که تداوم خواهد داشت و برنامه کاشت نهال در جریان راهپیمایی اربعین در سال جاری یکی از برنامه‌های مهم ماست که امیدواریم با ابعاد و قوت بیشتر انجام شود.
خشکسالی سال‌های اخیر عراق بی‌ارتباط با سدسازی‌های ترکیه نیست
جاسم عبدالعزیز حمیدی قائم مقام وزیر محیط زیست و بهداشت عراق نیز در این مراسم گفت: دولت عراق علاوه بر همکاری‌هایی که در بخش‌های مختلف سیاسی از جمله مقابله با داعش با دولت ایران دارد، در زمینه محیط زیست نیز اقدامات مشترکی را آغاز کرده است.
قائم مقام وزیر محیط زیست و بهداشت عراق با تاکید بر اینکه تلاش بسیار خوبی از سوی دولت ایران برای هدایت و راهبری اقدامات منطقه‌ای مقابله با گرد و غبار صورت می‌گیرد، گفت: علاوه بر بحث‌های گرد و غبار؛ تنوع زیستی و ارزیابی اثرات محیط زیستی از دیگر زمینه های همکاری مشترک میان دو کشور است.
وی در خصوص اقدامات دولت عراق برای احیاء بخش عراقی هورالعظیم و هور الهویزه، اظهار کرد: با تلاش ایرانیان بخش‌هایی از تالاب هورالعظیم به عنوان ذخیره گاه زیست کره در یونسکو ثبت شد و این باعث شد تلاش‌های دو کشور در این زمینه تعمیق پیدا کند. متناسب با فعالیت ایران برای ثبت بخش ایرانی هورالعظیم و هورالهویزه به عنوان ذخیره گاه زیست کره ما هم تلاشی را در جهت ثبت بخش عراق این تالاب آغاز کردیم.
حمیدی ضمن یادآوری اثر خشکسالی های سال های اخیر در جنوب عراق، خاطرنشان کرد: خشکسالی‌های اخیر جنوب عراق با ساخت‌ سدهای بالادست دجله و فرات بی ‌ارتباط نیست و به همین دلیل ما هرگونه پشتیبانی در ارتباط با مدیریت منابع آب منطقه را اعلام می‌کنیم.
وی با ابراز خرسندی از اینکه تلاش ایران برای احیاء بخش ایرانی هورالعظیم منجر به آبگیری بخش هایی از هورالعظیم عراق نیز شده است، اظهار کرد: تمام تلاش خود برای پایداری بخش های احیاء شده تالاب را به کار خواهیم بست.
قائم مقام وزیر محیط زیست و بهداشت عراق در خصوص عدم اجرا شدن تفاهم‌نامه‌های محیط زیستی پیش از این میان دو کشور، تصریح کرد: یک‌سوم پهنه کشور عراق تحت اشغال نیروهای داعش قرار گرفته که شرایط مدیریت کشور را مشکل کرده و بر سلامت و رفاه شهروندان عراقی تاثیر گذاشته است، از طرفی عراق تنها کانون ریزگردهای منطقه نیست.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: موضوع گرد و غبار تنها مختص عراق نیست و یک موضوع جهانی و فرامرزی است و از این رو نیازمند همکاری‌های مشخص و چارچوب‌های منطقه ای و بین‌المللی است و باید تلاشی همه جانبه برای مقابله با آن صورت گیرد.
حمیدی ضمن استقبال از ابتکار عمل و میزبانی ایران برای نخستین اجلاس بین‌المللی مقابله با گرد و غبار، گفت: نه تنها به عنوان قائم مقام وزیر محیط زیست و بهداشت عراق بلکه در جایگاه نائب رئیس مجمع محیط زیست سازمان ملل در آسیا و اقیانوسیه، همه تلاش‌ خود را برای اجماع جهت مقابله با گرد و غبار انجام می دهم.
وی در خصوص تضمین اجرا شدن تفاهم‌نامه امروز، اظهار کرد: جوانان ما در عراق قربانی مقابله با داعش و حفظ تمامیت ارضی و حراست از هموطنان خود می‌شوند، از طرفی با بحران کاهش قیمت نفت مواجهیم و جنگ نیز هزینه‌های زیادی را به عراق وارد کرده و ذخایر ما را کاهش داده است، اما با این وجود، ما از تلاش و تعهدات خود برای ارتقای وضعیت بهداشتی و محیط زیستی عراق و منطقه فروگذار نیستیم.
قائم مقام وزیر محیط زیست و بهداشت عراق تاکید کرد: ما در یک طرف با دشمنان ملت می‌جنگیم و در طرف دیگر درخت می‌کاریم تا شهروندانمان زندگی بهتری داشته باشند.
این مقام مسئول در خصوص برنامه ارائه شده این کشور به کنفرانس مقابله با گرد و غبار در تهران نیز خاطرنشان کرد: مسئله گرد و غبار برای عراق نیز همانند ایران مهم است و مردم عراق هم از گرد و غبار و طوفان‌های شن رنج می‌برند و از این رو وزیر محیط زیست و بهداشت عراق در این کنفرانس پیشنهاداتی برای مقابله با ریزگردها خواهد داشت. 
جاسم عبدالعزیز الحمدی با اشاره به پروژه ملی کاهش اثرات گرد و غبار در کشور عراق که علاوه بر همکاری با ایران، همکاری با کویت برای کاهش اثرات طوفان های گرد و غبار را نیز شامل می شود، گفت: بی‌تردید کنفرانس تهران برای ما هم بسیار با اهمیت است و در این کنفرانس راهکار و برنامه‌های خود را برای کاهش گرد و  غبار ارائه خواهیم داد.
کاشت درخت همزمان با پیاده روی اربعین ادامه خواهد داشت
همچنین، سید محمد مجابی معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به راه اندازی مزرعه آموزشی و پژوهشی مقابله با گرد و غبار در عراق، گفت: این توافقنامه در راستای اجرای سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست ابلاغی مقام معظم رهبری است.
وی با بیان اینکه امروز بحث محیط زیست از اولویت‌ها و مطالبات جدی جامعه بشری است و در ایران نیز این موضوع به یکی از مطالبات مهم مردم بدل شده است، اظهار کرد: یکی از محورهای مهم مقابله با آلودگی هوا و بهبود کیفیت هوا، مقابله با پدیده گرد و غبار است. ضمن آنکه در دو بند مشخص از 15 بند سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد و  برآمده از اصل 110 قانون اساسی است موضوع گرد و غبار در محور توجهات قرار گرفته است.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در یکی از بندهای سیاست‌های 15 گانه محیط زیست، موضوع گرد و غبار به صورت مستقیم مورد توجه قرار گرفته و در ماده 15 این سیاست‌ها نیز به بحث دیپلماسی محیط زیست اشاره شده است.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: دولت یازدهم به عنوان دولت محیط زیستی، اقدامات جدی در زمینه مقابله با گرد و غبار انجام داده است که تهیه لایحه هوای پاک و ارائه آن به مجلس شورای اسلامی برای تصویب از جمله آن ها است.
 
مجابی یادآوری کرد: در لایحه هوای پاک برای نخستین بار، موضوع گرد و غبار به طور مجزا مورد توجه قرار گرفته است و در یکی از مواد این لایحه به منظور مقابله با آثار سوء گرد و غبار بر ایجاد مرکز منطقه‌ای و اقدامات مشترک منطقه‌ای تاکید شده است که اگرچه این لایحه در مجلس تصویب شده و در حال طی مراحل قانونی استو در واقع روند قانونی شدن این لایحه هنوز به اتمام نرسیده است اما اجرای مواد آن آغاز شده است.
وی اشاره ای هم به مذاکرات متعدد میان دولت ایران و عراق داشت و افزود: طی این مذاکرات مقرر شد یک عرصه 200 هکتاری در نزدیکی شهر کربلا در مسیر جاده بابل به منظور اقدامات آموزشی و پژوهشی مقابله با گرد و غبار راه اندازی شود تا این مرکز در یک دوره 10 تا 25 ساله کلیه فعالیت‌های مطالعاتی و اجرایی مربوط به مقابله با گرد و غبار را انجام دهد و به عنوان پایلوت برای سایر کانون‌های گرد و غبار عراق مورد استفاده قرار گیرد.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست گفت: آنچه امروزه امضا می‌شود بر اساس مصوبه دولت عراق بوده و پس از امضای این توافق‌نامه، با همکاری ستاد بازسازی عتبات عالیات شروع به اقدامات اجرایی در خاک عراق می‌کنیم. 
مجابی از اجرای کاشت درخت در مراسم اربعین خبر داد و گفت: امسال نیز از فرصت راهپیمایی اربعین برای کاشت درخت به دست زوار استفاده می‌کنیم که از این طریق یک هم‌عهدی برای حفظ محیط زیست میان ایران و عراق ایجاد شود.