40 دشت در کشور دارای پدیده فرونشست است

فرستنده:حسین محمودی

دشت

تورج فتحی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهارداشت:یکی از تبعات استفاده بی رویه از سفره های آبهای زیر زمینی پدیده فرونشست است، این پدیده برای دشت هایی که فرصت تغذیه در آنها اتفاق نیفتاده و به طور پیوسته در طول سال از طریق پمپاژ انواع چاه ها آبشان تخلیه شده ، اتفاق می افتد.

وی با بیان اینکه اطلاعات دقیق وضعیت دشت های دارای پدیده فرونشست در اختیار وزارت نیرو است افزود: اما براساس اطلاعات رسیده دشت های تهران ، ورامین ، مشهد ، رفسنجان ، کرمان و فارس برخی از دشت هایی هستند که پدیده فرونشست در آنها اتفاق افتاده است.

این متخصص آب با اشاره به اینکه متاسفانه فرونشست یک پدیده برگشت ناپذیر است توضیح داد:زمانی که آب از سفره های زیر زمینی برداشت می شود آب بین لایه های خاک تخلیه شده که با گذشت زمان به یک بافت اسفنجی متخلل تبدیل می شود و وقتی که سطوح بالایی به این لایه فشار وارد می آورد پدیده فرونشست زمین رخ می دهد.

فتحی افزود:بعضی دستکاری هایی که انسان در طبیعت انجام می دهد قابل برگشت است، مثلا اگر پوشش گیاهی منطقه ای از بین رفته باشد می توان با اجرای طرح های حفاظتی تا حدودی کمبود را جبران کرد اما فرونشست دیگر قابل برگشت نیست.

وی ادامه داد:یعنی اگر مدیریت منابع در آن منطقه اصلاح شود، میزان تخلیه کم و فرصت برای تغذیه آب های زیرزمینی بیشتر شود، باز هم تخلخل ایجاد شده از بین نمی رود.

معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: فرونشست یک پدیده تدریجی است که در طول سال اتفاق می افتد و میزان آن به مقدار برداشت آبهای زیر زمینی، میزان تخلخل لایه های رسوبی اعماق و ضخامت رسوبات بستگی دارد.

وی به وضعیت فرونشست در دشت های تهران اشاره کرد و گفت: این وضعیت در جاهای مختلف متفاوت است به عنوان مثال بیشترین میزان فرونشست در حوالی شهریار و محدوده جنوب غربی اتفاق افتاده است،

فرونشست از مناطق سه راه آذری به سمت جنوب آغاز می شود اما در آن مناطق هم میزان فرونشست متفاوت است، اما بیشترین میزان در محدوده جنوب شرقی شهریار با بیش از چند متر فرونشست دیده می شود.

فتحی در پاسخ به اینکه آیا ممکن است فرونشست در شهر تهران هم اتفاق بیفتد گفت: بیشتر فرونشست ها در محدوده زمین های کشاورزی اتفاق می افتد زیرا برای آبیاری آب زیادی از سفره های زیر زمین برداشت می شود.

وی ادامه داد: در بیشتر نقاط شهر تهران هنوز سیستم جمع آوری فاضلاب وجود ندارد از این رو بیشتر فاضلاب شهری و خانگی وارد چاه می شود که این مساله موجب آبدار ماندن زمین در آن منطقه شده و مانع فرونشست زمین در شهر تهران می شود.

معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: البته این مساله موجب آلوده شدن منابع آبی زیر زمینی می شود.