آلودگی خزر با بررسی لاشه فوک های خزری کنترل می شود

مسئول مرکز درمانی و تحقیقاتی فوک خزری اظهار داشت: امداد و نجات فوک های خزری یکی از مهمترین اهداف تشکیل مرکز درمانی و تحقیقاتی فوک خزری محسوب می شود.

دکتر صیاد شیرازی ادامه داد: در صورتی که امکان حل مشکل حیوان آسیب دیده در طی عملیات امداد و نجات نباشد ، مراحل تکمیلی نجات باید در مرکز درمانی صورت پذیرد.

وی بیان داشت: نبود مکانی سر بسته با قابلیت کنترل دما و بهداشت، کار را برای درمان موجودات بیمار سخت و در پاره ای موارد غیر ممکن می کرد.

وی ادامه داد: با توجه به بررسی های انجام گرفته و تعداد گزارش های حضور فوک خزر و همچنین نزدیکی به مرزهای ترکمنستان، گروه محل احداث مرکز درمانی را در استان گلستان در نظر گرفت.

این فعال زیست محیطی در حفاظت از فوک های خزر تصریح کرد: در ابتدای امر، امور ماهیان خاویاری استان گلستان محلی را در ایستگاه خواجه نفس در اختیار گروه حفاظت فوک خزر قرار داد؛ فضای بزرگ و وجود امکانات مناسب کار از مزایای این محل بود اما به دلیل موقعیت آن که سازه ای چوبی واقع در دریا داشت ، دسترسی را به مرکز در زمان کوتاه و همچنین تردد به هنگام طوفان و شرایط نا مناسب جوی را غیر ممکن می ساخت.

دکتر شیرازی بیان کرد: در نتیجه تصمیم بر این شد تا با کمک امور ماهیان خاویاری استان گلستان محلی در جزیره آشوراده در دل تاسیسات این مجموعه جهت ساخت کلینیک فوک خزر در نظر گرفته شود.

وی با اشاره به اینکه با کسب موافقت مسئولین مربوطه عملیات ساخت این مرکز آغاز شد، اعلام کرد: طراحی و ساخت وان های مخصوص نگهداری فوک و تجهیز محل به امکانات مورد نیاز صورت پذیرفت و اکنون تبدیل به محل مناسبی جهت تیمار حیوانات آسیب دیده شده است.

مسئول مرکز درمانی و تحقیقاتی فوک خزری تاکید کرد: البته همچنان مشکلاتی از قبیل نبود قایق و وسیله تردد دریایی و عدم استقلال در رفت و آمد به مرکز، وجود دارد که امید است با همکاری سازمان محیط زیست این مسائل نیز در آینده ای نزدیک برطرف شود.

وی خاطرنشان در خصوص نحوه نمونه برداری و جمع آوری اطلاعات از فوک های آسیب دیده اظهار داشت: نمونه گیری از فوک های زنده و همچنین لاشه های یافت شده و ثبت پارامترهای لازم از قبیل بیومتری ، محل حضور ، وزن حیوان ، شرایط سلامتی و … با هدف ارتقا دانش بومی و کمک به گسترش فعالیت های تحقیقاتی امری بسیار ضروری است.

دکتر شیرازی اضافه کرد: با توجه به وجود بیماری های “زئونوز” و مشترک بین این حیوانات و انسان کنترل سلامت آن ها از بعد انسانی نیز مهم تلقی می شود.

وی تاکید کرد: همچنین بررسی آلاینده های زیست محیطی در ارگان های مختلف این موجودات، به عنوان حیوانی که در راس هرم غذایی اکوسیستم خزر قرار گرفته اند بهترین راه جهت کنترل وضعیت آلودگی های این دریاچه است.

وی تصریح کرد: لذا گروه اقدام به نمونه برداری از تمامی موارد موجود می کند؛به این صورت که از حیوانات زنده، نمونه برداری هایی از قبیل مو جهت بررسی های ژنتیکی ، خون با هدف انجام مطالعات میکروبی ، سم شناسی و ژنتیک ، مدفوع که مناسب برای تحقیقات انگل شناسی است، انجام می دهد.

مسئول مرکز درمانی و تحقیقاتی فوک خزری آشوراده خاطرنشان می کند: همچنین در صورت نیاز مخاطات و ترشحات مخاطی جهت بررسی های میکروبی برداشت می شود.

به گفته وی، به دلیل شرایط ویژه فوک خزر و در معرض انقراض بودن این موجودات گروه هیچ گاه از نمونه گیری های تهاجمی با امکان بروز عفونت های ثانویه در حیوانات زنده استفاده نمی کند اما به هنگام کشف لاشه ها سعی می شود تا از تمامی ارگان های مختلف بدن با هدف انجام آزمایش های گوناگون نمونه برداری صورت گیرد.

دکتر شیرازی عنوان کرد: نمونه ها بسته به اهداف آزمایش باید به محیط کشت های اختصاصی انتقال یابند و همچنین نحوه نمونه گیری و محل اخذ نمونه با توجه به هدف آزمایش متفاوت بوده و شیوه نگهداری و انتقال تا آزمایشگاه بر حسب نوع آزمایش متغیر است.

وی گفت: بنابراین گروه نمونه بردار باید قبل از اقدام به نمونه گیری با شیوه کار و اهداف آن آشنا باشد؛ هم اکنون نمونه های جمع آوری شده توسط گروه ، به دانشگاه ها و آزمایشگاه های همکار انتقال یافته و تا زمانی که جهت تحقیقات مورد استفاده گیرند، در شرایط مناسب نگهداری می شوند.

وی با اشاره به اینکه انجام آزمایش ها نیازمند صرف هزینه است، بیان کرد: لذا گروه همواره با تشویق جوامع دانشگاهی و موسسات تحقیقاتی سعی در ایجاد بستر مناسب جهت استفاده از نمونه ها داشته است.